Vấn đề nhân vật trong tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỉ XXI_2

Sự liên tục hoán đổi vị trí và vai trò của các nhân vật trong tự sự càng làm dày thêm, phong phú thêm hình tượng con người trong tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷ XXI.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề nhân vật trong tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỉ XXI_2 Vấn đề nhân vật trongtiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỉ XXI Sự liên tục hoán đổi vị trí và vai trò của các nhân vật trong tự sự càng làm dàythêm, phong phú thêm hình tượng con người trong tiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷXXI. Nhiều nhà nghiên cứu đã có bàn đến vấn đề này trong quá trình phân tích các tácphẩm cụ thể. Với những xáo trộn đáng kể trong vai trò nhân vật với tư cách một nhân tố tựsự, các tiểu thuyết cách tân đầu thế kỷ XXI phần nào thể hiện nỗ lực “vượt qua truyềnthống” bằng cách đổi thay một trong những ph ương diện cơ bản của tự sự truyềnthống. Trước hết, các nhà văn muốn thể hiện tính dân chủ bằng cách xoá mờ ranhgiới giữa tác giả và nhân vật, người viết và người đọc trên văn bản. Câu chuyện trởnên đa chiều, đa diện và nhiều lớp lang hơn do được trần thuật, được soi chiếu từnhiều góc độ, nhiều vị trí khác nhau. Thứ hai, tính đa âm của văn bản cũng đ ược nânglên do sự gia tăng những cuộc “đối thoại” giữa các nhân vật, giữa nhân vật và tácgiả… ở nhiều mức độ khác nhau. Tất cả những thay đổi này khiến cho nhân vậtkhông còn là một thứ “quân cờ” hoàn toàn bị động trong tay tác giả nữa: quan niệmvề nó đã khác trước rất nhiều, nhân vật không chỉ là một nhân tố của tự sự, nó đangngày càng trở thành chủ thể của tự sự. Nhân vật mang tính ký hiệu - biểu tượng và “phản nhân vật” Nhân vật ký hiệu – biểu tượng: Trong lịch sử văn chương hiện đại thế giới, nhà văn Kafka đã được biết đến nhưngười đã sáng tạo ra kiểu nhân vật mang tính ký hiệu – biểu tượng nổi tiếng như: K.(Vụ án), Josep K. (Lâu đài)… Có thể nói những cách tân về kiểu dạng nhân vật trongtiểu thuyết Việt Nam đầu thế kỷ XXI đã chịu ảnh hưởng không nhỏ của những khaiphá do nhà văn vĩ đại của thế kỷ XX ấy đặt ra. Nhìn chung, đây là kiểu nhân vật hầu như bị “làm dẹt”, bị “tẩy trắng” mọi đườngviền lịch sử (về mặt tiểu sử hay tâm lý - tính cách) chỉ còn là một cái tên, một thứ kýhiệu – biểu tượng: nhân vật “bào thai” trong Thiên thần sám hối, “ hắn”trongChinatown; “Kim” trong Ngồi; “cô gái điên” và “hắn” trong Đi tìm nhân vật, bốnngười đàn ông trên chiếc xe trâu trongNhững đứa trẻ chết già, “con cú” trong Thoạt kỳthủy, những hồn ma trong Người đi vắng… Đa phần trong số họ hiện diện trong hìnhhài của những ký ức, không diện mạo, không lai lịch, thậm chí, có nhân vật chiếm vịtrí quan trọng trong tác phẩm song thực tế chỉ là tiếng nói vang vọng trong tâm tưởngcủa những nhân vật khác. Điều này được cụ thể hóa bằng bảng khảo sát sau: Tác phẩm Nhân Hình Ý nghĩa vật thức xuất hiện, chung đặc điểm chính Thiên thần - là một - biểu “Bào sám hối sinh thể còn tượng về một thai” nằm trong bụng sự nghiệm sinh mẹ, tự kể về cõi đời từ trong mình và những tiền kiếp, một gì mình quan sát quá trình nhọc nhằn, đau khổ nhưng đầy hạnh phúc của sự sống “hắn” - biểu Chinatown - là hình ảnh xuyên suốt trưng cho một câu chuyện, thứ hạnh phúc vừa gần gũi, thông qua những đoạn liền kề lại vừa “nhắc tới” bất xa vời, khó ngờ của nhân nắm vật chính - không rõ tên tuổi, hình hài, luôn ẩn hiện bên cạnh cuộc sống của “tôi” Ngồi - xuất - là biểu “Kim” hiện chỉ qua tượng cho mối những giấc mơ tình đầu, cho bất thường của ký ức đẹp đẽ nhân vật chính và tron ...