Vấn đề tiếng nói và chữ viết của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam trong vấn đề nghiên cứu – Đào tạo Nhân học hiện nay

Bài viết trình bày về thực trạng việc khai thác thư tịch cổ Chăm ở Việt Nam, đồng thời đưa ra những giải pháp mới cho việc đào tạo ngôn ngữ Chăm nói riêng và ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số khác nói chung nhằm phục vụ tốt hơn cho việc đào tạo và nghiên cứu trong ngành Nhân học ở Việt Nam hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề tiếng nói và chữ viết của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam trong vấn đề nghiên cứu – Đào tạo Nhân học hiện nay TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 14, SOÁ X3- 2011 V N ð TI NG NÓI VÀ CH VI T C A CÁC DÂN T C THI U S VI T NAM TRONG V N ð NGHIÊN C U – ðÀO T O NHÂN H C HI N NAY (Nghiên c u trư ng h p tư li u thư t ch c c a ngư i Chăm) Thành Ph n Trư ng ð i h c Khoa h c Xã h i & Nhân văn, ðHQG-HCM TÓM T T: Ngư i Chăm Vi t Nam có ch vi t r t lâu ñ i. D a vào h th ng ch Ph n và R p h ñã sáng t o ra nhi u ch vi t khác nhau ñ ghi chép l i nh ng v n ñ liên quan ñ n l ch s , văn hóa, tôn giáo, phong t c, t p quán.. c a h . Chính vì v y, vào nh ng năm cu i th k XIX và ñ u th k XX, các nhà khoa h c nư c ngoài khi nghiên c u v l ch s và n n văn minh Chăm thư ng quan tâm ñ n vi c ñ c và khai thác thư t ch c Chăm. Tuy nhiên Vi t Nam hi n nay, ñ c bi t là ngành Nhân h c – Dân t c h c h u như không ai quan tâm ñ n v n ñ này. ðây là m t rào c n r t l n ñ i nh ng nhà Nhân h c – Dân t c h c Vi t Nam khi mu n nghiên c u m t cách có khoa h c và chuyên sâu v văn hóa Chăm. Vì v y trong n i dung bài này chúng tôi trình bày v th c tr ng vi c khai thác thư t ch c Chăm Vi t Nam, ñ ng th i ñưa ra nh ng gi i pháp m i cho vi c ñào t o ngôn ng Chăm nói riêng và ngôn ng c a các dân t c thi u s khác nói chung nh m ph c v t t hơn cho vi c ñào t o và nghiên c u trong ngành Nhân h c Vi t Nam hi n nay. T khóa: ñào t o, ngôn ng , dân t c, thi u s , nhân h c. Ngư i Chăm là m t dân t c có n n văn hóa Khi ñ c p ñ n văn hóa và ngu n g c hình ñ c s c, phong phú, ña d ng và có m t văn thành t c ngư i Chăm, nh ng nhà nghiên c u trong khu v c ðông thư ng quan tâm ñ n cư dân Champa c cùng Nam Á. B ng ch ng ngày nay v n còn lưu l i v i n n văn minh ch vi t c a h . Trong su t các công trình ki n trúc, ñiêu kh c, ñi u múa, th i gian t n t i c a mình, t ñ u công nguyên âm nh c và ñ c bi t là các văn t ghi chép các ñ n nay, t c ngư i Chăm ñã ñư c các thư t ch giá tr l ch s , văn hóa, văn minh c a dân t c c Trung Qu c (Tân ðư ng Thư, Thu kinh Chăm và Champa. ðây là nh ng tư li u ch a chú…) và các b s c a Vi t Nam (ð i Vi t s ñ ng nhi u n i dung phong phú và ña d ng có ký toàn thư, ð i Nam nh t th ng chí…) ghi th cung c p nhi u thông tin quí giá liên quan chép l i v i danh nghĩa như là m t trong nh ng ñ n ngu n g c l ch s và các các lĩnh v c sinh cư dân Champa c xưa. ð n gi a th k XIX, ho t văn hóa c a t c ngư i Chăm. vào năm 1852 [6], t c ngư i Chăm và n n văn 1. Tình hình nghiên c u ti ng nói, ch vi t hoá c a h b t ñ u tr thành ñ i tư ng nghiên và thư t ch Chăm c u th c s c a các nhà khoa h c. ð c bi t các minh phát tri n r c r nhà khoa h c ngư i Pháp, trư c h t là Trư ng Trang 19 Science & Technology Development, Vol 14, No.X3- 2011 Vi n ðông Bác C Pháp (EFEO), công b m t t c và g n như b lãng quên. H u như h t b s bài vi t v văn t và các phương ng Chăm h n trong m t th i gian khá dài, cho mãi ñ n có th ñư c xem như là công trình ñ u tiên kho ng 50 năm sau thì m i l p l i danh m c nghiên c u v t c ngư i Chăm. Sau ñó, E. nh ng văn b n vi t tay b ng ch Chăm hi n có Aymonier công b liên t c m t s công trình Pháp [18] và b t ñ u ki m tra l i tư li u nghiên c u v ti ng nói và ch vi t Chăm như Chăm (như nh ng ch d c a vua, các văn b n bài nghiên c u v “Ng pháp ti ng Chăm” hành chính, các ch ng c pháp lý cùng v i các trong Excursions et Reconnaissanes XIV – 32 văn b n khác c a Hoàng gia Chăm v l ch s , (1889), “Truy n thuy t v ngư i Chăm” trong kinh t , văn hóa, xã h i c a ngư i Chăm lúc Excursions et Reconnaissanes XIV – 33 b y gi ) có trong kho lưu tr c a Thư vi n H i (1990), “Bư c ñ u tìm hi u v văn kh c Chăm” Châu Á [32]. trong Journal Asiatique XVII - 1 (1891), thông Mãi ñ n năm 1969, Trung tâm L ch s và báo v nh ng phát hi n văn kh c c a M. C. Văn minh Bán ñ o ðông dương thu c b ph n Paris (1898), thông báo v m t b n văn kh c IV: L ch s h c và văn b n h c c a Trư ng Chăm ñư c P. Durand phát hi n c nh làng Kon Cao ð ng Th c Hành (ð i H c Sorbonne m i Tra (1899). Sang ñ u th k XX, vi c nghiên b t ñ u mang l i s c s ng m i cho vi c nghiên c u v l ch s văn minh và văn hoá Champa c u v Chăm. Trư c tiên, ngư i ta t ng k t l i m i ñư c các nhà nghiên c u quan tâm nhi u các công trình nghiên c u ñã ñ t ñư c và hơn, ñ c bi t là vi c sưu t m văn b n c c a nh ng tư li u hi n có h u có th s d ng cho ngư i Chăm. Năm 1901, L. Finot xu t b n vi c nghiên c u v sau. danh m c các ki n trúc Champa và nghiên c u ð n năm 1987, ñ khai thác nh ng ngu n tư v các tôn giáo c a nư c Champa c . Năm li u ñang lưu tr trong các thư vi n Pháp, B o 1906, A. Cabaton và E. Aymonier hoàn thành tàng Qu c gia Mã Lai và Trư ng Vi n ðông và cho xu t b n cu n t ñi n Pháp – Chăm, Bác C Pháp ñã thi t l p chương trình h p tác m t công trình cơ b n v ti ng nói và ch vi t d ch thu t văn b n thư t ch vi t b ng ch Chăm và công b Chăm. T văn b n kh c c a ngư i ñó ñ n nay, ...