VẤN ĐỀ VÀ TƯƠNG LAI CỦA LOGIC HỌC

Dựa vào phương pháp của Socrates về giải thích ý nghĩa của từ và làm rõ các kháiniệm, chúng ta cần trả lời các vấn đề đại loại như “logic là gì” bằng định nghĩa biểuđạt các điều kiện cần và đủ. Chúng tôi sẽ chỉ ra, đối với các thành viên của khái niệmlogic học, không tồn tại một đặc tính chung làm cho định nghĩa trên trở thành có thể,trái lại, giữa chúng chỉ có các tính tương tự trùng lặp và đan xen nhau một phần. Nóigiản đơn, khái niệm logic học giống như một gia đình....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VẤN ĐỀ VÀ TƯƠNG LAI CỦA LOGIC HỌCVẤN ĐỀ VÀ TƯƠNG LAI CỦA LOGIC HỌCPosted on 20/05/2009 by CivillawinforGS. CÚC THỤC NHI - Viện nghiên cứu Logic và Nhận thức, ĐH Triết Giang,Trung QuốcI. Logic học là gì?Dựa vào phương pháp của Socrates về giải thích ý nghĩa của từ và làm rõ các kháiniệm, chúng ta cần trả lời các vấn đề đại loại như “logic là gì” bằng định nghĩa biểuđạt các điều kiện cần và đủ. Chúng tôi sẽ chỉ ra, đối với các thành viên của khái niệmlogic học, không tồn tại một đặc tính chung làm cho định nghĩa trên trở thành có thể,trái lại, giữa chúng chỉ có các tính tương tự trùng lặp và đan xen nhau một phần. Nóigiản đơn, khái niệm logic học giống như một gia đình.Theo Heinrich Scholzl, logic học là một từ đa nghĩa và có thể biểu hiện thành nhiềuloại hình khác nhau. Ông phân biệt 6 loại hình logic:Loại thứ nhất, là logic cổ điển bắt nguồn từ logic hình thức của Aristotle.Loại thứ hai là logic hình thức mở rộng, nó được hình thành bằng cách đưa các nguyêntắc phương pháp luận, ngữ nghĩa học và nhận thức luận vào hệ thống logic hình thứccủa Aristotle.Loại thứ ba là logic phi hình thức mà Scholz nói. Ở đây, trên thực tế logic học đượcgiới định như một lý luận công cụ cho việc đạt được tri thức khoa học theo ý nghĩarộng nhất. Đại diện chủ yếu của nó là John Stuart Mill.Loại thứ tư có thể gọi là logic quy nạp xác suất, hiện nay nó bao gồm các lý luận chínmuồi như suy lý thống kê và logic quyết sách và đang phát triển theo phương hướngphi cổ điển.Loại thứ năm có thể gọi là logic tư biện, đại biểu của nó là Hegel và Kant. Đối vớiHegel, logic là khoa học về ý niệm tự nó và vì nói trong khi đối với Kant, logic chủyếu bao gồm các quy tắc của nhận thức và lý tính.Loại thứ sáu là logic hiện đại bắt nguồn từ logic hình thức của Gottlob Frege vàBernard Russell, gồm logic toán cổ điển và sự mở rộng của nó và các hệ thống logicphi cổ điển. Cuối cùng, quan điểm về sự tồn tại của nhiều loại hình logic cũng đượccác nhà sử học logic hiện nay ủng hộ.Bây giờ xin khái quát nội dung chủ yếu của các loại hình logic học khác nhau như sau:các lý luận về khái niệm, phán đoán và suy lý, một số nguyên tắc phương pháp luận vàngữ nghĩa học, một số lý luận nhận thức luận và bản thể luận, các lý luận về phươngpháp quy nạp và xác suất quy nạp, và logic cổ điển và phi cổ điển hiện đại. Bây giờgiả định rằng giữa các loại hình logic khác nhau này có các đặc trưng chung, và lấy đólàm điều kiện cần và đủ để đưa ra một định nghĩa về logic học, vậy các loại hìnhlogic khác nhau lấy các nội dung nói trên làm đặc trưng sẽ phải thoả mãn định nghĩa.Do tính chung chung của định nghĩa, bất cứ lý luận nào thoả mãn được định nghĩa giảđịnh nói trên đều phải thuộc về logic học, và ngược lại cũng vậy. Tuy nhiên, xuất pháttừ định nghĩa giả định, chúng ta có thể rút ra tính không thích hợp của chính nó. Trongthực tế, logic biện chứng của Hegel và logic tiên nghiệm của Kant phải thoả mãnđược một định nghĩa như vậy. Nhưng theo thói quen, chúng được coi vừa thuộc vềlogic học vừa thuộc về triết học. Vì vậy định nghĩa giả định quá rộng hay quá ômđồm. Quan trọng hơn là, theo phân tích của Wittgensteinl về khái niệm toán học, khôngcó lý do để cự tuyệt khả năng xuất hiện các loại hình logic mới vượt ra ngoài địnhnghĩa. Vì vậy định nghĩa giả định quá hẹp. Do đó, không thể đưa ra một định nghĩabản chất chủ nghĩa cho logic học trên cơ sở các loại hình logic nói trên. Nhưng nhữngloại hình logic này không hoàn toàn khác nhau. Chúng có những sự giống nhau nào đó.Chẳng hạn dường như chúng đều liên quan đến các quy tắc và công thức. Nhưng cáctrò chơi thậm chí các nghi thức tôn giáo đều có những thuộc tính như vậy. Do vậylogic học là một khái niệm giống như một gia đình.Hai định nghĩa về logic học phổ biến nhất hiện nay là không xác đáng ngay cả trongphạm vi tương đối hẹp.Định nghĩa 1: Logic học là một lý luận luận chứng (hữu hiệu)Nói chặt chẽ ra, tuy loại hình logic thứ nhất và thứ sáu bao gồm một lý luận về luậnchứng hữu hiệu, nhưng chúng đều không thoả mãn định nghĩa 1. Bởi vì, trong loạihình thứ nhất có lý luận về khái niệm và phán đoán và trong loại hình thứ sáu có lýluận về ngôn ngữ hình thức, bản thân chúng không phải là lý luận về luận chứng, dùrằng chúng là không thể thiếu đối với việc trình bày tính chất và nguyên lý của luậnchứng. Cho nên định nghĩa 1 là quá hẹp cho việc trình bày các loại hình logic đang tồntại. Hoặc giả chúng ta có thể thêm vào định nghĩa 1 một số thứ mà đối với lý luậnluận chứng là không thể thiếu để sửa đổi và cứu vãn nó. Nhưng xác định phạm vi“không thể thiếu như thế nào? Hoặc giả có thể dựa vào trực quan để xác định một sốyếu tố không thể thiếu nào đó. Nhưng do không có một tiêu chí rõ ràng, không thể tiếnhành lựa chọn giữa các trực giác xung đột nhau. Do vậy, làm thế nào để xác địnhphạm vi của “không thể thiếu” vẫn là một vấn đề. Dù vậy, định nghĩa 1 đã nêu ranhững đặc trưng điển hình của các loại hình logic chủ lưu trong lịc ...