Vận dụng kế toán trách nhiệm trong các công ty lâm nghiệp

Việc cung cấp thông tin kế toán theo các trung tâm trách nhiệm đảm bảo được tính hệ thống của thông tin và gắn với trách nhiệm của từng bộ phận trong công ty lâm nghiệp. Bài viết tiến hành nghiên cứu và vận dụng kế toán trách nhiệm trong các công ty lâm nghiệp tại Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng kế toán trách nhiệm trong các công ty lâm nghiệp n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam VẬN DỤNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM TRONG CÁC CÔNG TY LÂM NGHIỆP APPLICATION OF RESPONSIBILITY ACCOUNTING IN FORESTRY COMPANIES # Hoàng Vũ Hải* – Nguyễn Tiến Thao* * Trường Đại học Lâm nghiệp Tóm tắt: Các công ty lâm nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh chủ yếu là trồng rừng, khai thác và chế biến gỗ. Hoạt động sản xuất này dươc chia thành 3 giai đoạn, trong đó sản phẩm của giai đoạn này là nguyên vật liệu đầu vào của giai đoạn sau. Do đó, việc cung cấp thông tin kế toán theo các trung tâm trách nhiệm đảm bảo được tính hệ thống của thông tin và gắn với trách nhiệm của từng bộ phận trong công ty lâm nghiệp. Các nhà quản trị cần kiểm soát được thông tin hoạt động của các bộ phận trong công ty. Tại các công ty lâm nghiệp, các thông tin cần cung cấp bao gồm tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất của từng giai đoạn, tình hình thông tin lãi lỗ của từng sản phẩm, tình hình thực hiện chi phí của từng bộ phận, từng giai đoạn sản xuất... từ đó đưa ra các giải pháp, quyết định chương trình hành động phù hợp để điều hành quản lý doanh nghiệp (DN). Từ khóa: Kế toán trách nhiệm, trung tâm trách nhiệm, báo cáo trách nhiệm, công ty lâm nghiệp. The main operation activities of forestry companies are setting plantation areas, harvesting and processing collected timber, in which products of previous stage can be used as inputs for the next one. Thus, it is neccessary to provide the accounting information based on responsibility centers in order to ensure the system and the linkage between different components in company. In addition, managers need to control all the information related to operation and performance of their companies, for example the implementation status of production plan,operation costs of components as well as profit and loss of products, from which to develop appropriate solutions and recommendations. Key word: Rresponsibility accounting, Statement of responsibility, responsibility centers, forestry companies. Đặt vấn đề Các công ty lâm nghiệp được thành lập để đảm nhận nhiệm vụ chủ yếu là thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực lâm nghiệp. Tiền thân của các công ty lâm nghiệp là các Lâm trường quốc doanh, là một tổ chức kinh tế thuộc sở hữu Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực sản xuất lâm nghiệp. Hiện nay các công ty lâm nghiệp kinh doanh trong các lĩnh vực trồng rừng, khai thác rừng, chế biến gỗ, trồng và khai thác lâm sản ngoài gỗ. 152 n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam Hoạt động của các công ty lâm nghiệp gắn liền với tư liệu sản xuất chủ yếu là rừng và đất rừng, do vậy thường diễn ra trên một địa bàn rộng, phân bố ở các vùng núi, xa xôi hẻo lánh, địa hình phức tạp, cơ sở hạ tầng kém phát triển. Tại các công ty lâm nghiệp, các thông tin cần cung cấp bao gồm tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất của từng giai đoạn, tình hình thông tin lãi lỗ của từng sản phẩm, tình hình thực hiện chi phí của từng bộ phận, từng giai đoạn sản xuất... từ đó đưa ra các giải pháp, quyết định chương trình hành động phù hợp để điều hành quản lý DN. Để gắn với trách nhiệm cung cấp thông tin cho từng bộ phận thì kế toán công ty lâm nghiệp cần chia thành các trung tâm trách nhiệm. Từ đó thu nhận thông tin từa các trung tâm trách nhiệm này. Đặc điểm của các Công ty lâm nghiệp hiện nay Chu kỳ sản xuất rất dài là đặc điểm rất quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ công tác tổ chức sản xuất kinh doanh và tổ chức quản lý của công ty lâm nghiệp. Chu kỳ sản xuất dài làm cho vốn đầu tư trong các công ty lâm nghiệp phải nằm rất lâu trong quá trình sản xuất dưới dạng sản phẩm dở dang, vì thế vòng quay của vốn rất chậm, thời gian thu hồi vốn dài, dẫn đến hiệu quả kinh tế trong kinh doanh công tythường thấp, độ rủi ro trong kinh doanh thường cao. Các hoạt động sản xuất kinh doanh phổ biến trong các công ty lâm nghiệp về cơ bản bao gồm các khâu sau đây: - Khâu xây dựng rừng bao gồm các hoạt động: Điều tra, quy hoạch rừng, gieo ươm cây con, trồng rừng, chăm sóc nuôi dưỡng rừng, quản lý bảo vệ rừng, sản xuất nông lâm kết hợp... - Khâu khai thác vận chuyển bao gồm các hoạt động: Khai thác gỗ và các loại lâm sản khác, vận xuất, vận chuyển lâm sản từ rừng đến các các kho bãi hoặc các nơi tiêu thụ. - Khâu chế biến lâm sản bao gồm các hoạt động: Bảo quản, gia công chế biến gỗ và các loại lâm sản ngoài gỗ thành các sản phẩm phục vụ nhu cầu thị trường. - Các hoạt động chuẩn bị và phục vụ sản xuất như: Thiết kế lâm sinh, xây dựng, sửa chữa đường vận xuất vận chuyển, sửa chữa bảo dưỡng máy móc thiết bị, thực hiện các dịch vụ vật tư kỹ thuật về lâm nghiệp... - Các hoạt động thương mại lâm sản: Tổ chức các hoạt động bán hàng, vận chuyển, phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng. - Do quá trình sản xuất, kinh doanh của DN lâm nghiệp trải qua nhiều khâu có liên quan với nhau trong một quá trình khép kín từ xây dựng rừng, khai thác, chế biến, tiêu thụ…, trong quá trình này, các kết quả sản xuất và sản phẩm của khâu này lại là chi phí đầu vào của khâu khác, do vậy khi xác định giá trị hàng tồn kho bao gồm nguyên vật liệu, sản phẩm làm 153 n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam dở và thành phẩm cần phải được quy định cụ thể về nội dung và phương pháp xác định khi lập các báo cáo tài chính. - Do hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty lâm nghiệp phức tạp, vừa mang tình chất nông nghiệp, vừa mang tính chất công nghiệp nên khi xây dựng hệ thống Báo cáo kế toán quản trị (KTQT) và xác định các trung tâm trách nhiệm trong KTQT cần lưu ý đến đặc điểm hoạt động riêng của từng khâu, từng lĩnh vực sản xuất kinh doanh cụ thể. Phân chia các trung tâm trách nhiệm Để kiểm soát được hoạt động sản xuất kinh doanh và tình ...