Vận dụng Kinh tế chính trị giải thích cơ chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam - 1

Lời mở đầu Năm 1986 trở về trước nền kinh tế nước ta là nền kinh tế sản xuất nhỏ, mang tính tự cung tự cấp vận hành theo cơ chế tập trung quan liêu bao cấp. Mặt khác do những sai lầm trong nhận thức về mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nền kinh tế nước ta ngày càng tụt hậu, khủng hoảng trầm trọng kéo dài, đời sống nhân dân thấp. Muốn thoát khỏi tình trạng đó con đường duy nhất là phải đổi mới kinh tế . Sau đại hôị Đảng VI năm 1986 nền...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng Kinh tế chính trị giải thích cơ chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam - 1Lời mở đầuNăm 1986 trở về trước nền kinh tế nước ta là nền kinh tế sản xuất nhỏ, mang tính tựcung tự cấp vận hành theo cơ ch ế tập trung quan liêu bao cấp. Mặt khác do nhữngsai lầm trong nhận thức về mô h ình kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nền kinh tế nước tan gày càng tụt hậu, khủng hoảng trầm trọng kéo dài, đời sống nhân dân thấp. Muốnthoát khỏi tình trạng đó con đường duy nhất là ph ải đổi mới kinh tế .Sau đ ại hôị Đảng VI năm 1986 nền kinh tế nước ta chuyển sang một hướng đi m ới:phát triển kinh tế hàng ho á nhiều th ành phần vận động theo cơ chế thị trường có sựquản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa- đó chính là n ền kinh tế thịtrường định hư ớng xã hội chủ nghĩaViệc nghiên cứu về kinh tế thị trường-sự h ình thành và phát triển có ý nghĩa vôcùng to lớn cả về lý thuyết lẫn thực tế. Một mặt, cho ta thấy đư ợc tính khách quancủa nền kinh tế thị trường, và sự cần thiết phải phát triển kinh tế Thị trường địnhhướng x• hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nước ở nước ta hiện nay, thấy đư ợcnhững gì đ • đạt được và chưa đạt được của Việt nam . Mặt khác, giúp chúng ta cócái nhìn tổng quan về nền kinh tế nước nhà, đồng thời thấy được vai trò to lớn củaquản lý nhà nước đối với nền kinh tế thị trường, những giải pháp nhằm đưa nư ớc tatiến nhanh lên nền kinh tế thị trường định hướng xã h ội chủ nghĩa.ở Việt Nam, phát triển kinh tế thị trường trong thực tế không những là n ội dung củacông cuộc đổi mới mà lớn hơn thế còn là công cụ, là phương thức để nư ớc ta đ i tớimục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhưng vấn đ ề đ ặt ra là: Thực hiện mô hìnhn ày bằng cách n ào để hạn chế tiêu cực, tăng tích cực giúp cho kinh tế nước ta ngàycàng phát triển sánh vai cùng các cường quốc năm châu khác?Chính vì vậy, việc nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện những quan điểm, biện phápđ ể nền kinh tế nư ớc ta phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa và giữ vững địnhhướng đó là công việc vô cùng thiết thực và cần thiết, có ý nghĩa to lớn đối với mỗinhà nghiên cứu và phân tích kinh tế. Xuất phát từ tầm quan trọng đó nên tôi quyếtđ ịnh chọn đề tài nghiên cứu: “Quá trình hình thành và phát triển nền kinh tế thịtrường theo đ ịnh hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”..Đây là m ột đề tài rất rộng mang tính khái quát cao, mặc dù rất cố gắng, song b àiviết của tôi sẽ không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót về nội dung cũng như hìnhthức. Kính mong các thầy cô xem xét và góp ý để bài viết của tôi được hoàn thiệnh ơn.Ph ần 1Những vấn đề chung về kinh tế thị trườngI. Quá trình hình thành nền kinh tế thị trường.1 . Kinh tế thị trường.Kinh tế thị trường không phải là một chế độ kinh tế – x• hội. Kinh tế thị trường làh ình thức và phương pháp vận hành kinh tế. Các qui luật của thị trường chi phốiviệc phân bổ các tài nguyên, qui định sản xuất cái gì, sản xuất như th ế n ào, và sảnxuất cho ai. Đây là một kiểi tổ chức kinh tế hình thành và phát triển do những đòihỏi khách quan của sự phát triển lực lư ợng sản xuất. Nó là phương thức sinh hoạtkinh tế của sự phát triển.Kinh tế thị trường là hình thức phát triển cao nhất của kinh tế hàng hoá. Khái niệmkinh tế thị trường phản ánh trạng thái tồn tại vận động của nền kinh tế theo cơ ch ếth ị trường, thật ra kinh tế thị trường là sản phẩm của sự phát triển khách quan của x•hội lo ài người. Nền kinh tế thị trường có khả năng “tự động” tập hợp trí tuệ và tiềmlực của hàng triệu con người h ướng tới lợi ích chung của x• hội, do đó nó thúc đẩytăng trưởng kinh tế, tăng n ăng suất lao động, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc đẩysự phát triển của một x• hội.Quá trình hình thành và phát triển kinh tế thị trường là quá trình mở rộng phân cônglao động x• hội, phát triển khoa học – công ngh ệ mới và ứng dụng chúng vào th ựctiễn sản xuất – kinh doanh. Sự phát triển của kinh tế thị trư ờng gắn liền với quátrình phát triển của nền văn minh nhân loại, của khoa học - kĩ thuật, của lực lượngsản xuất.2 . Quá trình hình thành kinh tế thị trường gắn với quá trình x• hội hoá sản xuấtthông qua các quá trình:2 .1. Quá trình tổ chức phân công và phân công lại đối với lao động x• hội.Sản xuất bao giờ cũng mang tính chất x• hội.Tính x• hội của sản xuất không chỉ tồntại trong buổi đầu h ình thành x• hội con người, m à còn phát triển cao hơn trong điềukiện của x• hội hiện đ ại.X• hội hoá sản xuất là sự liên kết nhiều quá trình kinh tế riêng biệt th ành quá trìnhkinh tế - x• hội, tồn tại, hoạt động và phát triển liên tục như một quá hệ thống hữucơ, đó là quá trình kinh tế khách quan phù hợp với trình độ phát triển cao của lựclượng sản xuất, phản ánh xu thế phát triển tất yếu mang tính chất x• hội của sảnxuất.X• hội hoá được b iểu hiện ở trình độ phát triển của sự phân công và phân công lạilao động x• hội . Phân công lao động x• hội là việc phân chia người sản xuất vàonhững nghành nghề khác nhau của x• hội, là cơ sở của sản xuất và lưu thông hànghoá. Theo dòng lịch sử, phân công lao động phát triển cùng với sự phát triển của lựclượng sản xuất x• hội, phân công lao động tạo ra sự hợp tác và trao đổi lao động,h ình thức đ ầu tiên là hiệp tác giản đơn. Với hình thức này, lần đầu tiên lao độngđược x• hội hoá, “ người lao động tổng hợp” xuất hiện, tiếp đến là sự phân côngtrong công trường thủ công gắn liền với sự chuyên môn hoá công cụ thủ công dựatrên tay ngh ề của người lao động. Máy móc ra đời là một nấc thang mới của sự pháttriển lực lượng sản xuất là nền sản xuất dựa trên cơ khí, khi mà hiệp tác lao độngthực sự trở thành tất yếu kỹ thuật lấy máy móc làm chủ thể. Đến lượt mình, đ ạicông nghiệp cơ khí thúc đ ẩy sự phân công lao đ ộng và hiệp tác lao động trên độm ới cao hơn.2 .2. Quá trình đ a d ạng hoá các hình th ức sở hữu đối với tư liệu sản xuất.Quá trình này gắn liền với đ iều kiện sản xuất h àng hoá. Các hình thức từ sở hữ ...