Văn hóa Lãnh đạo

Cụm từ “văn hóa” giờ đây đã gần như trở thành phổ biến, được người ta dùng để diễn đạt một đề tài liên quan đến các yếu tố về nhân văn, mang tính cộng đồng, thường thấy xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng, chẳng hạn như “văn hóa điện thoại”, “văn hóa giao tiếp”... Nhưng có lẽ cụm từ “văn hóa lãnh đạo” ít được đề cập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa Lãnh đạo Văn hóa Lãnh đạo Cụm từ “văn hóa” giờ đây đã gần như trở thành phổ biến, được người ta dùng để diễn đạt một đề tài liên quan đến các yếu tố về nhân văn, mang tính cộng đồng, thường thấy xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng, chẳng hạn như “văn hóa điện thoại”, “văn hóa giao tiếp”... Nhưng có lẽ cụm từ “văn hóa lãnh đạo” ít được đề cập. Thậm chí, có những vị lãnh đạo còn xa lạ với cụm tù này. Ở một số nước, ngành học đào tạo lãnh đạo có môn học văn hóa lãnh đạo trở thành một môn học. Trong bối cảnh hiện nay khi đất nước đang chuyển mình lớn dậy, sánh vai cùng thế giới, khi quá trình đổi mới và hội nhập thì vai trò của người lãnh đạo - hay nói cụ thể hơn là vai trò của yếu tố con người - có ý nghĩa rất quan trọng trong bộ máy quản lý ở mọi cấp, mọi ngành. Văn hóa lãnh đạo, quản lý là văn hóa của nhà lãnh đạo, quản lý Tiếp cận từ góc độ giá trị, có thể nghiên cứu vấn đề từ một khái niệm chung: Văn hóa lãnh đạo, quản lý với ba cấp độ ý nghĩa. Thứ nhất, văn hóa lãnh đạo, quản lý là khía cạnh tài năng, nghệ thuật, thủ thuật để đạt đến hiệu quả cao nhất trong hoạt động lãnh đạo, quản lý. Theo quan niệm này, có thể hiểu văn hóa lãnh đạo, quản lý là nghệ thuật lãnh đạo, quản lý. Thứ hai, văn hóa lãnh đạo, quản lý là văn hóa của nhà lãnh đạo, quản lý. Đó là những giá trị toát ra từ hoạt động lãnh đạo, quản lý, làm nên hình ảnh, nhân cách, đạo đức của người lãnh đạo, quản lý. Theo cách hiểu này, có thể diễn đạt văn hóa lãnh đạo, quản lý là nhân cách lãnh đạo, quản lý. Thứ ba, văn hóa lãnh đạo, quản lý là một kiểu hoạt động trong hệ thống hoạt động xã hội. Văn hóa lãnh đạo, quản lý là một kiểu quan hệ, đấy là quan hệ tác động dựa trên quyền lực, gắn liền với nhân cách của người lãnh đạo, quản lý, biểu hiện ở hệ thống hành động của họ. Ở cấp độ nhà nước, đó là hạnh phúc của nhân dân và tiến bộ xã hội. Để đạt được hệ giá trị nhất định, lãnh đạo, quản lý phải dựa trên những nguyên tắc, phương thức, hành động khoa học, hiệu quả. Vì vậy, văn hóa lãnh đạo, quản lý còn biểu hiện ở tính chất tiến bộ, phù hợp với quy luật của hệ thống nguyên tắc, phương thức, hành động lãnh đạo, quản lý. Giá trị cao nhất của hệ thống này là tính dân chủ. Một cách nhìn khái quát, có thể định nghĩa văn hóa lãnh đạo, quản lý là tổng thể giá trị hình thành từ quan niệm, chuẩn mực, nguyên tắc và phương thức lãnh đạo, quản lý tạo nên mối quan hệ hài hòa giữa chủ thể và khách thể trong hoạt động lãnh đạo, quản lý để hướng đến một mục tiêu chung. Hệ thống quan niệm về quyền lực lãnh đạo, quản lý là cách lý giải về nguồn gốc, bản chất của quyền lực lãnh đạo, quản lý. Nó đóng vai trò định hướng cho toàn bộ hoạt động lãnh đạo, quản lý, từ việc xác lập các chuẩn mực, nguyên tắc đến các phương thức. Đây là cơ sở để người lãnh đạo, quản lý xác định vị trí của mình trong các quan hệ ứng xử. Nó như là cách thức kết nối giữa chủ thể và khách thể trong lãnh đạo, quản lý. Nói cách khác, quan niệm về quyền lực là sự tự ý thức: Quyền lực do đâu mà có? Nhằm mục đích gì? Được sử dụng ra sao? Cần làm gì để xứng đáng với quyền lực, ứng xử với quyền lực thế nào?... Khi không xứng đáng, thậm chí không thích hợp với quyền lực, nếu không vượt lên được chính mình, người lãnh đạo, quản lý phải có dũng khí từ bỏ quyền lực. Vì vậy, người lãnh đạo, quản lý phải không ngừng tự học tập để nâng tầm và rèn tâm, đặc biệt là bồi dưỡng lý tưởng. Quyền lực mà vắng bóng lý tưởng sẽ rất dễ tự tha hóa, dễ bị lạm dụng. Để xây dựng văn hóa lãnh đạo, quản lý, một trong những vấn đề quan trọng là giáo dục lý tưởng cho chủ thể lãnh đạo, quản lý.. Quan điểm Hồ Chí Minh trong văn hóa lãnh đạo, quản lý Nguyên tắc lãnh đạo, quản lý mà Hồ Chí Minh xây dựng cho toàn bộ hệ thống chính trị của đất nước ta là tập trung dân chủ. Người giải thích Dân làm chủ thì Chủ tịch, Bộ trưởng, thứ trưởng, ủy viên này khác là làm gì? Làm đầy tớ. Làm đầy tớ cho nhân dân, chứ không phải là làm quan cách mạng. Người yêu cầu Nhà nước ta phải phát huy quyền dân chủ và sinh hoạt chính trị của toàn dân... làm cho mọi công dân Việt Nam thực sự tham gia vào công việc của Nhà nước. Dân chủ và tập trung phải đi đôi với nhau. Người khẳng định Tập thể lãnh đạo là dân chủ. Cá nhân phụ trách là tập trung. Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tức là dân chủ tập trung. Ý nghĩa của nguyên tắc này chính là ở hiệu quả của công việc chung: Lãnh đạo không tập thể thì sẽ đi đến cái tệ bao biện, độc đoán, chủ quan. Kết quả là hỏng việc. Phụ trách không do cá nhân thì sẽ đi đến cái tệ bừa bãi, lộn xộn, vô chính phủ. Kết quả cũng là hỏng việc. Dân chủ vừa là nguyên tắc vừa là giá trị của lãnh đạo, quản lý. Dân làm chủ nên cán bộ là công bộc, là đầy tớ. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh đầy tớ trung thành của nhân dân là mô hình nhân cách của người cán bộ lãnh đạo, quản lý. Hệ giá trị bất di bất dịch của người cán bộ lãnh đạo, quản lý mà Hồ Chí Minh quan niệm là cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Tóm lạ ...