Văn hóa tôn giáo và quan niệm của Phan Bội Châu và Trần Trọng Kim về văn hóa tôn giáo

Bài viết này khảo sát quan niệm của Max Weber về văn hóa tôn giáo, những đóng góp của một số nhà tư tưởng, trí thức Việt Nam trong nghiên cứu văn hóa Kitô giáo và văn hóa Nho giáo. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa tôn giáo và quan niệm của Phan Bội Châu và Trần Trọng Kim về văn hóa tôn giáoNghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 3 - 2013 3 T«n gi¸o - vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn V¡N HãA T¤N GI¸O Vµ QUAN NIÖM CñA PHAN BéI CH¢U Vµ TRÇN TRäNG KIM VÒ V¡N HãA T¤N GI¸O NguyÔn quang h−ng(*)B µi viÕt nµy kh¶o s¸t quan niÖm cña h×nh nh− x· héi Islam gi¸o, x· héi Nho Max Weber vÒ v¨n hãa t«n gi¸o, gi¸o hay x· héi Kit« gi¸o. Ngoµi ra,nh÷ng ®ãng gãp cña mét sè nhµ t− t−ëng, kh«ng thÓ bá qua c¸ch tiÕp cËn nh×ntrÝ thøc ViÖt Nam trong nghiªn cøu v¨n nhËn t«n gi¸o nh− mét thµnh tè, thËm chÝhãa Kit« gi¸o vµ v¨n hãa Nho gi¸o. h¹t nh©n cña v¨n hãa. Max Weber vµ Paul Tillich lµ nh÷ng ng−êi tiªn phong trong 1. V¨n hãa t«n gi¸o nh− mét lo¹i h×nh h×nh h−íng nghiªn cøu nµy. Mçi t«n gi¸o ®Òuv¨n hãa chøa ®ùng nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa ®Æc T«n gi¸o, theo Ph. ¡ngghen, “lµ sù tr−ng riªng. Cã v¨n hãa phi t«n gi¸o tøcph¶n ¸nh h− ¶o vµo ®Çu ãc cña con ng−êi nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa thÕ tôc, nh−ng- cña nh÷ng lùc l−îng ë bªn ngoµi chi kh«ng cã t«n gi¸o nµo phi c¸c gi¸ trÞ v¨nphèi cuéc sèng h»ng ngµy cña hä; chØ lµ hãa. C¸c t«n gi¸o lín kiÕn t¹o nªn nh÷ngsù ph¶n ¸nh trong ®ã nh÷ng lùc l−îng nÒn v¨n minh lín nh− v¨n minh Kit«trÇn thÕ ®· mang h×nh thøc nh÷ng lùc gi¸o, v¨n minh Islam gi¸o, v¨n minh Ênl−îng siªu trÇn thÕ”(1). T«n gi¸o lµ mét §é gi¸o. Víi viÖc coi t«n gi¸o nh− lµ b¶nh×nh th¸i ý thøc x· héi, bÞ chÕ −íc bëi thÓ x· héi hay h¹t nh©n cña v¨n hãa,c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi. Chóng ta ng−êi ta kh«ng thÓ ®¬n thuÇn quy t«nghi nhËn c¸ch tiÕp cËn m¸c xÝt trong gi¸o vµo mét d¹ng th−îng tÇng kiÕn trócnghiªn cøu b¶n chÊt, nguån gèc vµ chøc bÞ chÕ −íc bëi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, mµn¨ng cña t«n gi¸o nh− mét ®ãng gãp ph¶i thÊy vai trß to lín vµ nhiÒu chiÒuquan träng ®èi víi t«n gi¸o häc hiÖn ®¹i. cña t«n gi¸o ®èi víi sù ph¸t triÓn v¨n hãa Bªn c¹nh ®ã, sù ph¸t triÓn cña t«n vµ x· héi c¸c quèc gia.gi¸o häc hiÖn ®¹i khëi ®Çu tõ Friedrich VÒ v¨n hãa, cã lÏ ®©y lµ mét trongMax Mueller (1823-1900) ®ßi hái cÇn cã nh÷ng ph¹m trï phøc t¹p nhÊt, víi hµngnh÷ng c¸ch tiÕp cËn míi trong nghiªncøu t«n gi¸o, trong ®ã ph¶i kÓ tíi c¸ch *. PGS. TS., Khoa TriÕt häc, §¹i häc KHXH & NV,tiÕp cËn coi t«n gi¸o nh− mét hiÖn t−îng, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 1. Ph. ¡ngghen. Chèng §uyrinh. C. M¸c vµ Ph.mét b¶n thÓ x· héi. C¸c t«n gi¸o lín lµ ¡ngghen. Toµn tËp, tËp 20, Nxb. CTQG, HN, 1995,b¶n thÓ kiÕn t¹o nªn c¸c x· h éi ® i Ón tr. 437.4 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 3 - 2013tr¨m ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. ë ®©y, ta nh− nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa ¶ rËp chøat¹m sö dông ®Þnh nghÜa cña UNESCO: ®ùng trong Kinh Coran... BÊt luËn thÕ“V¨n hãa nªn ®−îc ®Ò cËp ®Õn nh− lµ mét nµo, t«n gi¸o ®Òu g¾n víi ho¹t ®éng cñatËp hîp cña nh÷ng ®Æc tr−ng vÒ t©m hån, con ng−êi vµ do vËy bao giê còng g¾nvËt chÊt, tri thøc vµ xóc c¶m cña mét x· kÕt h÷u c¬ víi v¨n hãa víi tÝnh c¸ch lµhéi hay mét nhãm ng−êi trong x· héi ph−¬ng thøc tån t¹i vµ s¶n phÈm cñamµ nã chøa ®ùng, ngoµi v¨n häc vµ nghÖ ho¹t ®éng con ng−êi. Mäi t«n gi¸o ®ÒuthuËt, c¶ c¸ch sèng, ph−¬ng thøc chung mang b¶n chÊt cña v¨n hãa. B¶n th©n c¸csèng, hÖ thèng gi¸ trÞ, truyÒn thèng vµ bé Kinh Th¸nh, Kinh PhËt, Kinh Coran,®øc tin”(2). Trong ®Þnh nghÜa v¨n hãa trªn … võa lµ nÒn t¶ng cña ®øc tin c¸c t«ncã sù hiÖn diÖn râ nÐt cña t«n gi¸o, tÝn gi¸o thÕ giíi, ®ång thêi cßn lµ nh÷ng ding−ìng. s¶n v¨n hãa v« gi¸ cña nh©n lo¹i, t¹o Trong mäi tr−êng hîp, dï ng−êi ta nªn søc sèng m·nh liÖt vµ bÒn bØ tronghiÓu t«n gi¸o nh− thÕ nµo ®i n÷a th× v¨n lÞch sö c¶ ngµn n¨m cña c¸c t«n gi¸o ®ã.hãa vµ t«n gi¸o vÉn kh«ng thÓ t¸ch biÖt Quan hÖ t«n gi¸o vµ v¨n hãa tiÕp tôcnhau. Quan hÖ t«n gi¸o víi v¨n hãa ®−îc thÓ hiÖn râ trong lÞch sö h×n ...