Văn hóa Việt Nam và quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 của tài liệu Văn hóa Việt Nam và quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền sẽ tiếp tục trình bày các nội dung về phương hướng cơ bản xây dựng nhà nước pháp quyền trong bối cảnh văn hóa truyền thống Việt Nam, khai thác sức mạnh của chế độ tập quyền và kiểm soát quyền lực trong chế độ tập quyền, phương hướng khắc phục những khó khăn của việc xây dựng nhà nước pháp quyền trong bối cảnh văn hóa truyền thống Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa Việt Nam và quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền: Phần 2Chương III - 1. Phương hướng bảo đảm sự tiếp biến...Chương IIIP H Ư Ơ N G H Ư Ớ N G C ơ BẢN XÁY D ự N G N H À N Ư Ớ CPHÁP Q U Y Ể N T R O N G BỐI C Ả N H VĂN H O ÁTRUYỀN T H Ô N G VIỆT N A MI. PHƯƠNG HƯỚNG ĐẢM BẢO sự TIẾP BIẾN NHÀ Nước PHẢPQUYẾN TRONG Bốt CẢNH VÁN HOÁ TRUYÉN THỐNG VIỆT NAM1. Chuyển tải tinh thẩn Tổ quốc luận vào xã hội hiện đạiDo đặc điểm của vàn hoá Việt Nam, chúng ta không thểứng dụng y nguyên quan niệm của phương Tây về quyếncon ngưòi với tư cách là quyền cá nhân vào Việt Nam trongtiên trình xây dựng Nhà nước pháp quyền. Theo quá trìnhtất yếu của sự phát triển dân chủ, chúng ta đương nhiênthừa nhận các quyền cá nhân, nhưng với phương thứckhác. Trong khí quvển văn hoá của xã hội ta, sự khangđịnh “phẩm giá cá nhản và nhửng cải “riêng” của cá nhânphải gắn liên vối sự “chung. “Hoà nhi bất đồng” đó là conđường khẳng định phẩm giá cá nhản ở một xã hội còn mangnặng truyền thống văn hoá phương Đông(1). Các quyềnn Hoàng Ngọc Hiến: Cộng sinh văn hoá và giao lưu văn hoá Đồng Tây.Việt Nam học, tập II. Nxb Thế giới, Hà Nội, 2000, tr.82.131Xây dựng Nhà nước pháp quyến trong bối cảnh văn hoá...tự do, độc lập dân tộc là điều kiện cho các quyền của cánhân. Quyển dân tộc là quyền con người - quyên tập thể,cho nên việc ghi nhận cũng như việc tạo lập những cơ chêbảo vệ quyền con ngưòi phải tôn trọng nguyên tắc thònẹnhất giữa quyền cá nhân và lợi ích cộng đồng. Quyển củacộng đồng dân tộc được đảm bảo bằng nghĩa vụ của cá nhảnđổi vối cộng đồng dân tộc. Lốì sống trọng nghĩa vụ tạo nênsức mạnh của người Việt. Nhà nước pháp quyền Việt Namhiện nay cần phải quan tâm đến việc khai thác thế mạnhcủa lối sông này để đảm bảo quyền của cộng đồng dân tộc quyền của con người.Vấn đề đặt ra là cần phải có những cơ chế để chuyển táinhững ưu điểm của lối sốhg trọng nghĩa vụ trong xã hộihiện đại. Nếu tinh thần Tổ quốc luận được phát huy bầngnhững cơ chế hợp lý trong thòi buổi hiện nay để mọi ngườiđều làm việc, cốhg hiến hết mình cho sự phồn vinh của Tôquốíc thì sẽ rất ích nước, lợi dân. Phải chăng tinh thần yêunước chỉ được phát huy trong thời buổi triến tranh trướcđây? Nếu sức mạnh của tinh thần yêu nước được phát huytrong thòi buổi kinh tê thị trường hiện nay cũng giống nhưtrong thời kỳ chiến tranh trước đây thì nền kinh tê ViệtNam sẽ có một nội lực đặc thù để phát triển. Trách nhiệmcủa Nhà nước là phải tạo ra những cơ chê chuyển tải tinhthần vì Tổ quốc, tinh thần yêu nước của những người chiênsỹ thành tinh thần vì Tổ quôc, tinh thần yêu nưóc của mọingười trong xã hội hiện nay.132Chươn g III - 1. Phương hướng báo đảm sự tiếp biến...Trong truyền thông, tinh thần yêu nước sẽ quật khởikhi nước nhà bị xâm lảng. Trước sự lâm nguy của Tổ quốcthì tinlh thần Tô quốc luận được phát huy cao độ. Như vậy,cơ sỏ của tinh thần yêu nước, tinh thần vì Tổ quốc là ý thứcvề sự nguy nan của đất nước. Cơ chê để phát huy tinh thầnTô quốc luận là khơi dậy ý thức vê sự hưng vong của Tôquôc. Muốn yêu nưốc thì phải có tinh thần canh tân đấtnước. Và một tinh thần canh tân đất nước chỉ có được khingười tta nhận thức được những bất cập của đất nưốc. ViệtNam lả một nước đang phát triển, đang trong thời kỳ quáđộ lên chủ nghĩa xã hội. Nhìn ra thê giới, không thể khôngthừa n hận nước ta còn nhiều yếu kém. Muốn khơi dậy tinhthần vi Tổ quốc phải chính thức, thẳng thắn và công khaivạch r;a những hạn chế, nhược điểm của mình. Tinh thầnyêu nước, vì Tổ quôc sẽ được khơi dậy và được chuyển tảithành những thành quả, những sản phẩm hiện thực, gópphán đưa đất nước tiến lên nếu những yếu kém của chúngta đượtc chính thức chỉ ra.Đê’ phát huy tinh thần yêu nước hiện nay, Nhà nướccũng cần phải quan tâm đến việc giáo dục truyền thống yêunước c)ho tất cả mọi người. Một cách hữu hiệu là giáo dụcbằng nihững trang sứ hào hùng của dân tộc. Ngoài ra, tônvinh tr ước cộng đồng những tấm gương yêu nưóc và thực sựcó những đóng góp thiết thực cho công cuộc đổi mới hiệnnay cững là một cách hiệu quả đê phát huy tinh thần Tổquôc luận.133Xây dụng Nhà nước pháp quyển trong bối cảnh vãn hoá...2.Khai thác sức mạnh cúa chê độ tập quyến và kiẽmsoát quyển lực trong chế độ tập quyểnChê độ tập quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay là sự tiêpnối khuynh hướng tập quyền của văn hoá chính trị truyềnthống Việt Nam. Chế độ tập quyền có những ưu thế và cảnhược thế.Tập quyền có khả năng huy động được sức mạnh tốnglực để quản trị quốc gia, nhất là để giải quyết những vấnđề hệ trọng của dân tộc đòi hỏi sự điều hành tập trung bằngmột hệ thông công lực đủ mạnh: ví dụ như vấn đề trị thuỷvà tự vệ chống xâm làng trong lịch sử. Tiếp biến Nhà nướcpháp quyền trong bổi cảnh văn hoá Việt Nam, chúng ta cầnphải có cờ chê phát huy ưu thế của chê độ tập quyền là tạora sức mạnh tổng lực.Thời nay hơn bất cứ thời nào khác trong lịch sử, sựthông minh từng cá nhân chỉ phát huy được thông qua sựt ...