VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC - VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC TRONG TRIẾT HỌC_2

Định nghĩa vật chất của Lênin đã bao quát cả hai mặt vấn đề cơ bản của triết học trên lập trường duy vật biện chứng, thừa nhận trong nhận thức luận thì vật chất là tính thứ nhất
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC - VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC TRONG TRIẾT HỌC_2 VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC - VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC TRONG TRIẾT HỌC- Định nghĩa vật chất của Lênin đã bao quát cả hai mặt vấn đề cơ bảncủa triết học trên lập trường duy vật biện chứng, thừa nhận trong nhậnthức luận thì vật chất là tính thứ nhất, và con người có thể nhận thứcđược thế giới vật chất. Như vậy, định nghĩa vật chất của Lênin đã bácbỏ thuyết không thể biết, khắc phục được tính chất siêu hình, trực quantrong các quan niệm về vật chất.- Định nghĩa vật chất của Lênin còn chống lại các quan điểm duy tâm vềvật chất, tạo cơ sở lý luận để khắc phục quan điểm duy tâm về đời sốngxã hội- Định nghĩa vật chất của Lênin còn có vai trò định hướng cho sự pháttriển của nhận thức khoa học.2.2. Vật chất và vận động.a. Vận động là gì?Ăngghen viết:Vận động hiểu theo nghĩa chung nhất, tức được hiểu làmột phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vậtchất, thì bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trongvũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy.Theo quan điểm của triết học macxit, vận động hiểu theo nghĩa chungnhất, là sự biến đổi nói chung.b. Vận động là phương thức tồn tại của vật chất.Nghĩa là vật chất tồn tại bằng cách vận động, thông qua vận động màbiểu hiện sự tồn tại của mình. Không thể có vật chất mà không có vậnđộng và ngược lại.Theo quan điểm duy vật biện chứng, vận động của vật chất là tự thânvận động; bởi vì tất cả các dạng vật chất đều là một kết cấu vật chấtbao gồm các yếu tố, các mặt, các quá trình liên hệ, tác động qua lại vớinhau. Chính sự tác động đó đã dẫn đến sự biến đổi nói chung, tức làvận động. Quan điểm này đối lập với quan điểm duy tâm, siêu hình vềvận động đi tìm nguồn gốc của vận động ở thần linh hoặc ở chủ thểnhận thức.Vận động là hình thức tồn tại của vật chất nên các dạng vật chất đượcnhận thức thông qua sự vận động của chúng.Vận động là một thuộc tính cố hữu của vật chất nên nó không do aisáng tạo ra và cũng không thể tiêu diệt được. Nguyên lý này đượcchứng minh bằng định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng.c. Các hình thức vận động cơ bản của vật chất.Dựa vào thành tựu của khoa học tự nhiên và triết học, lần đầu tiênĂngghen đã phân loại thành 5 hình thức vận động cơ bản của vật chấtlà:- Vận động cơ học.- Vận động vật lý.- Vận động hoá học.- Vận động sinh học.- Vận động xã hội.Những hình thức vận động trên quan hệ với nhau theo những nguyêntắc nhất định:Thứ nhất, giữa các hình thức vận động có sự khác nhau về chất, biểuhiện những trình độ phát triển của các kết cấu vật chất.Thứ hai, các hình thức vận động cao xuất hiện trên cơ sở các hình thứcvận động thấp, bao hàm trong nó tất cả các hình thức vận động thấphơn.Thứ ba, mỗi sự vật có thể gắn liền với nhiều hình thức vận động khácnhau, nhưng bao giờ cũng được đặc trưng bằng một hình thức vậnđộng cơ bản.Bằng sự phân loại các hình thức vận động, Ăngghen đã đặt cơ sở choviệc phân loại các khoa học, cho khuynh hướng phân ngành và hợpngành của các khoa học. Đồng thời còn chống lại một khuynh hướng sailầm trong nhận thức là quy hình thức vận động cao vào hình thức vậnđộng thấp hơn.d. Vận động và đứng im.Theo Ăngghen, đứng im tương đối của các vật thể... là điều kiện chủyếu của sự phân hoá của vật chất. Đó là sự ổn định, là sự bảo toàn tínhquy định của các sự vật, hiện tượng.Theo quan điểm duy vật biện chứng, vận động là tuyệt đối, còn đứngim là tương đối, tạm thời, thể hiện ở các điểm sau:- Vật thể chỉ đứng im trong một quan hệ nhất định.- Vật thể chỉ đứng im trong một hình thức vận động trong một lúc nàođó, chứ không phải với mọi hình thức vận động trong cùng một lúc.- Đứng im là biểu hiện trạng thái vận động trong thăng bằng, ổn địnhtương đối.- Vận động cá biệt có xu hướng hình thành sự vật, hiện tượng ổn địnhnào đó; còn vận động nói chung thì làm cho tất cả không ngừng biếnđổi.2.3. Không gian và thời gian- Không gian là hình thức tồn tại của vật chất, biểu hiện những thuộctính như cùng tồn tại và tách biệt, có kết cấu và quảng tính- Thời gian là hình thức tồn tại của vật chất bao gồm những thuộc tínhnhư: Độ lâu của sự biến đổi, trình tự xuất hiện và mất đi của các sự vật,các trạng thái khác nhau trong thế giới vật chất- Không gian và thời gian tồn tại trong sự liên hệ thống nhất với nhau vàđều là hình thức cơ bản của vật chất đang vận động. Quan điểm này đốilập với quan điểm duy tâm, siêu hình tách rời không gian và thời gianvới vật chất đang vận động.Ví dụ: Niutơn coi không gian, thời gian là tuyệt đối, không biến đổi.Không gian như cái hộp trống rỗng khổng lồ có thể xếp vào, lấy ra cácsự vật; thời gian như dải băng được trải ra một cách đều đặn.Những phát minh trong toán học và vật lý học đã bác bỏ quan điểmtrên. Hình học phi Ơclít của Lôbasepxki, Riman; thuyết tương đối củaAnhxtanh đã chứng minh rằng không gian và thời gian có sự biến đổi ...