Vật liệu kỹ thuật - Chương 9

THÉP DỤNG CỤThép dụng cụ là loại được sử dụng để chế tạo các dụng cụ cắt gọt, biến dạng kim loại và dụng cụ đo. Tuy số lượng dụng cụ không nhiều lắm nhưng chúng có vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng và giá thành của sản phẩm cơ khí. Việc chuẩn bị dụng cụ luôn luôn phải đi trước và phải hoàn thiện triệt để trước khi bước vào sản xuất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vật liệu kỹ thuật - Chương 9 Xu païp xaí trong âäüng cå âäút trong laìm viãûc trong âiãöu kiãûn taíi troüng cao, maìi moìnvaì va âáûp låïn, bë àn moìn do khê chaïy, chëu nhiãût âäü 650 ÷ 700OC. Âãø laìm xu païp xaí taduìng loaûi theïp coï caïc bon trung bçnh (0,35 ÷ 0,50%), chæïa cräm cao (9,00 ÷ 10,00%) vaì2% Si. Dæåïi taïc duûng cuía nhiãût âäü cao tao ra äxyt Cr2O3, SiO2 bãön sêt chàût chäúng ànmoìn hoaï hoüc. Caïc maïc theïp thæåìng duìng : 40Cr9Si2, 40Cr10Si2Mo, 30Cr13Ni7Si2,45Cr14Ni14W2Mo.3-Theïp laìm näöi håi vaì tua bin håi : Caïc näöi håi vaì tua bin håi taûi caïc nhaì maïy nhiãût âiãûn thæåìng laìm viãûc åí nhiãût âäü540 C vaì aïp suáút 250 at hay 560OC vaì aïp suáút 160 at. Âãø âaím baío tuäøi thoü láu daìi (âãún O100 000 h) ta phaíi sæí duûng caïc theïp phuì håüp. Våïi nhiãût âäü nhoí hån 450OC coï thãø duìng CT34, CT38, C15, C20 laìm näöi håi. äúngquaï nung håi, äúng dáùn håi (540 ÷ 560OC) sæí duûng maïc : 12CrMo, 12CrMoV. Caïnh tuabin håi duìng theïp : 15Cr12WNiMoV, 15Cr11MoV. Våïi näöi håi aïp suáút siãu cao duìngloaûi theïp 9Cr14Ni19W2NbB. Caïc theïp khäng rè vaì bãön noïng âæåüc quy âënh theo TCVN 2735-78. CHÆÅNG 9 : THEÏP DUÛNG CUÛ 153 Theïp duûng cuû laì loaûi âæåüc sæí duûng âãø chãú taûo caïc duûng cuû càõt goüt, biãún daûng kimloaûi vaì duûng cuû âo. Tuy säú læåüng duûng cuû khäng nhiãöu làõm nhæng chuïng coï vai troìquyãút âënh âãún nàng suáút, cháút læåüng vaì giaï thaình cuía saín pháøm cå khê. Viãûc chuáøn bëduûng cuû luän luän phaíi âi træåïc vaì phaíi hoaìn thiãûn triãût âãø træåïc khi bæåïc vaìo saín xuáút.9.1.THEÏP VAÌ HÅÜP KIM LAÌM DUÛNG CUÛ CÀÕT9.1.1.-Âiãöu kiãûn laìm viãûc vaì yãu cáöu :1-Âiãöu kiãûn laìm viãûc : Nhçn chung duûng cuû càõt goüt laìm viãûc trong âiãöu kiãûn ráút nàûng nãö.Ta khaío saït âiãöukiãûn laìm viãûc cuía dao tiãûn, laì duûng cuû càõt âiãøn hçnh. -Âãø taûo phoi læåîi càõt phaíi chëu aïp læûc låïn vaì sinh cäng cå hoüc låïn âãø phaï huyí kimloaûi -Dao bë maìi saït maûnh : màût træåïc våïi phoi, màût sau våïi phäi. Sau mäüt thåìi gian nháútâënh hai màût naìy bë maìi moìn maûnh, khoaíng caïch heûp laûi, læåîi càõt bë gaîy vaì dao bë cuìn,phaíi maìi laûi måïi duìng âæåüc. -Cäng taïch phoi vaì maìi saït biãún thaình nhiãût, pháön låïn táûp trung åí muîi dao laìm choâäü cæïng giaím âi nhanh choïng, laìm xáúu khaí nàng càõt goüt. Hçnh 9.1 - Så âäö tiãûn (a) vaì så âäö màût càõt khi tiãûn 1)Phäi; 2)Phoi; 3)Raînh loîm; 4)Dao; 5)Màût træåïc; 6)Màût sau2-Yãu cáöu : Xuáút phaït tæì âiãöu kiãûn laìm viãûc theïp laìm duûng cuû càõt coï caïc yãu cáöu sau âáy -Coï âäü cæïng cao ≥ 60HRC våïi váût liãûu coï âäü cæïng trãn dæåïi 200HB. Khi càõt theïpkhäng rè hay håüp kim bãön noïng phaíi cao hån 65HRC. -Tênh chäúng maìi moìn cao âãø haûn chãú taûo thaình raînh loîm trãn màût træåïc cuía dao. Âäücæïng caìng cao tênh chäúng maìi moìn caìng låïn, khi âäü cæïng cao hån 60HRC cæï tàng lãnmäüt âån vë tênh chäúng maìi moìn tàng 25 ÷ 30%. Våïi cuìng giaï trë âäü cæïng thç tênh chäúngmaìi moìn phuû thuäüc vaìo læåüng caïc bit dæ, caïc bêt dæ caìng nhiãöu tênh chäúng maìi moìncaìng cao. -Tênh cæïng noïng cao : tênh cæïng noïng laì khaí nàng theïp giæî âæåüc âäü cæïng låïn hån60HRC åí nhiãût âäü cao. Khi càõt goüt cäng cå hoüc vaì ma saït seî táûp trung chuí yãúu vaìo muîidao vaì laìm dao noïng lãn, âäü cæïng giaím âi vaì khaí nàng càõt goüt seî giaím âi nhanh choïng.Do váûy phaíi âæa vaìo theïp caïc nguyãn täú håüp kim náng cao tênh cæïng noïng. 154 Ngoaìi ba yãu cáöu chênh âoï ra theïp laìm duûng cuû càõt coìn phaíi thoaí maîn caïc yãu cáöuvãö âäü bãön, âäü dai, âäü tháúm täi täút, tênh gia cäng aïp læûc vaì biãún daûng ...9.1.2.Theïp laìm dao càõt coï nàng suáút tháúp : Theïp laìm dao càõt coï nàng suáút tháúp laì loaûi theïp coï täúc âäü càõt goüt tæì 5-10 m/phuït.1-Theïp caïc bon : Gäöm caïc maïc theïp CD70, CD80... CD130 (hay CD70A... CD130A). Âáy laì loaûitheïp cháút læåüng täút vaì cháút læåüng cao, våïi læåüng læu huyình vaì phätpho tháúp (P ≤ 0,030 ÷ 0,035; S ≤ 0,020 ÷ 0,030). Chuïng coï âàûc âiãøm : -Sau khi täi vaì ram tháúp coï âäü cæïng ≥ 60 HRC âuí âãø càõt goüt. -Dãù biãún daûng noïng vaì gia cäng càõt goüt, giaï thaình tháúp. -Âäü tháúm täi tháúp phaíi täi trong næåïc âäü biãún daûng låïn, khäng laìm âæåüc caïc duûngcuû càõt hçnh daïng phæïc taûp. -Tênh cæïng noïng tháúp, khäng laìm viãûc cao hån 200 ÷ 250OC.Cäng duûng : laìm caïc duûng cuû càõt nhoí, hçnh daïng âån giaín våïi nàng suáút tháúp hay giacäng bàòng tay : duîa, læåîi cæa sàõt, âuûc...2-Theïp håüp kim : Laì nhoïm theïp coï caïc bon cao (khoaíng 1%) âæåü ...