Vật lý cơ sở: Phần 1

Một trong những đặc trưng của thời đại chúng ta là sự phát triển vô cùng nhanh chóng của khoa học và kỹ thuật. Trong sự phát triển đó, vật lý học có vai trò chủ đạo và góp phần làm cho khoa học, kỹ thuật trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Ngày nay, vật lý học thâm nhập sâu rộng vào các ngành khoa học, kỹ thuật; nói riêng, vào sinh học nông học, y học và địa chất học. Rõ ràng kiến thức vật lý không những thiết yếu cho kỹ sư, mà còn rất hữu ích cho các nhà sinh học, nông học, địa chất, cũng như các bác sĩ. Tài liệu Vật lý cơ sở dùng cho cán bộ sinh học, y học, địa chất sau đây nhằm đáp ứng nhu cầu đó. Tài liệu gồm 2 phần, mời các bạn cùng tham khảo phần 1 sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vật lý cơ sở: Phần 1 DUNG CHO C À ir Bộ SINH HỌC Y Hỏc ĐỊA CHAT ỵ t ư ~ .. ^ ụ - Ề íễ lÊ ^ NHÀ X Ụ Ấ J ^ Ỉ ^ :-y ® » KHOA HỌC VÀ KỸ thuật L. t y m o m ì C i PHYSIQUE DE BASE POUR BIQLDLOGISTES, MÉDECINS ET GÉOLOGUES (DEUX1E3ÌỊE ÉDITION REVUE ET AƯGMENTẺE) MASi>ON E J PARIS 1903 LỜI GIỚI THIỆU Một trong những đặc trưng cùn thời đại chúnq ta lờ sự phát triền vô cùng nhionh chóng của khoa học vá kỹ thuật. Tronq sự phát triền đó, vậi ỈÍỊ học có val trờ) chủ đạo vù góp p h ă n làm cho khoa học, kựi ihtiậl Irở thành lực lượng s&n x u ã t ịrựỊc liếp. Ngày nay, vật lý học thăm nhập sáu rộng váo các nyành khoa học, kựỊ th iu ậ t; nói rỉẻng, vàn sinh học nôny hục, y học và địa chẫt học. Rõ rànọ kién thức vậtt lỷ không nhữiìỊi Ihiết yếu cho kụ sư, m à còn rất h ữ u ích cho cóc nhủ sinh học, nôing học, địa chăl, cũng như cáv bác sĩ. Sự phái ỉriầĩi Iìhaiihchúiuj của các ngành sini/i học, .sinh lý học, Ị/ học, (iịa chái học troniỊ. nhữ ny Iiăm ịỊầìì đày khôny Ihề tác:Ji rời sự áp dụng cú hiệu qun các iM iìh iựu mời của vật lý học. ờ nước la hiền nhièii các cán bộ nói trên ãirì(j căn được hòi dưỡng các kiến thúíc vật lý cơ han càn thiél cho việc thu nhặn các thùnh tựu mới trong ngành còtvỊ táo: của họ. Trên thễqiởi hiện đã có nhiều cuốn sách đư ợ c viéĩ ra VỜI mục đích đó. Cuiốn sách này của L. Lliboutry m à N hủ xuất bủn Khoa học vá kỹ thuật hán hạnh giởrl thiệu với hạn đọc có nhiều ưu đihìi rố rệl so vời các sách cùng loại. Các sách cùiruỊ loại thườiìịi chỉ là sự ỊỊÌản lược m ộỉ (ỊÌáo trình vật ựỉ đ ạ i cương dùn(j cho cán bộ I>ật lị/. Trái lại, trong cuốn sách này lác giả đã chọn lọc khá tinh vi các vấn đề ihiiết thực với đối iượmj bạn đọc của nó. Tác yiã irình bày sánịỊ sủa, chinh xác các địm h nghĩa, cóc định íuậl, cãc hiện lưựtt(j và các linh chắt vật lậ quan Irọng idiốt căn phiài biẽt, đòiiỊ) thời Iránh dùny nhiều Inán học và mô tả rườm rà các văn đề khỗng plìiục vụ trực liếp cho mục đích đặt ra. Chủn PHẲN I CÔNG CỤ T O Ẩ N H Ọ C CHUỖI VẰ ĐẠO HẰM. HÀM LŨY THỪA,.HÀM Mũ VA HÀM LỔGA í 1.1. Hàm biền d ièn bằng d& thị. Người ta nói rằng một đại lượng y ià m ộ i h à m biến X Irong khoảng (o, b) nến nh ư nó hoàn toàn được lác định đối vời m iọi giá trị của X nằm giữ ă a và b. N gười ta nói m ột hàm là liên íục trong khoảng này nếu la luổn luòn có thễ Uim đ ư ợ c m ộ t gia số điỉbé à x -ủa biến sao cho gia số tương ứng Ay của hàm (Có giá trỊ tuyệt đổi b(ỉ hơn mọi đại lượng B lẩy trư ớ c bé lùy ý. ỉ^ói một cảch HLhác, h à m gọi là liên tục nếu ầ y tỉẽn đén khôny càng VỚI Aar. ■ Do n h ữ n g điều kiện xác địnli m à chúng lôi sẽ trin h í)ày ngắn ịỊọn sau (sự tlòn lại của các đạo hàm), mộl hàm cỏ Ihề biếu diễn bằng, một điròng cong nếu tta lấy X làm hoành độ và y làm lung độ. Người ta nói một hàm lỉén tục Ịj(x) là đ ơ n điệu trong một khoảng nếu tư ơng ứng yới mội giá IrỊ bẩt kỳ của y chĩ c6 mội giá írị của X. Khi í y rõ ràng ta có thề xem X là một hàm của y (hình J.l). (Tuỳệt đối không nên lẫụ lộn khái niệm hàm vứi khái niệm nhân quả. Cố thề có Irường hợp một 9ự kiện đo bẳng .T cỏ hệ quả là một hiện tượng đo b&ng y, nhưng cũng có Ihề ngirợc lại, hoặc X và g là các hệ quẳ của củng mộl sự ỉciệii). 1.2. Các loại th ữ e toán hợe khAo n h an . Chuỗi cổng việc đầu tỉén của ccác nhà vậl lý là xác định các định luật chi phổi cảc h iín tượng tự nhiên và biêu ttìiễn cliúng bằng các h ệlliử c toán fìọc giữa các đại lượng khác nhau. Một hệ Ihức loán học giữa y yfk X có thê yiếl dưứi dạng một hàm đại »6. T h í dụ, trong quang hinh học, giữa hoành độ X của vật vả hoảnh độ y cửa ảnh osủa vật đó có mộỉ hệ thức dạtiM ax + b y cx + d {{Mm n h ă t biín) (hình 1.2). N hưng trong nhữ ng trường hợp khảc hộ thức loản học cỏ thê phức tạp hơn. Thí dụ, y có tliẽ xầc định bẵng mộl íicỉi phân hay. một chúỗi. Chủng ...