Vi sinh đại cương P1

Đối tượng và lược sử ngành vi sinh học
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vi sinh đại cương P1 ®¹i häc cÇn th¬ - khoa n«ng nghiÖp gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y trùc tuyÕn §êng 3/2, Tp. CÇn Th¬. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814 Website: http://www.ctu.edu.vn/knn email: dminh@ctu.edu.vn, vtanh@ctu.edu.vn Vi sinh ®¹i c−¬nG Ch−¬ng 1:®èi t−îng vµ l−îc sö ngµnh vi sinh häcVi sinh hoüc âaûi cæång Chæång 1CHÆÅNG I ÂÄÚI TÆÅÜNG VAÌ LÆÅÜC SÆÍ NGAÌNH VI SINH HOÜC ****I. ÂÄÚI TÆÅÜNG NGAÌNH VI SINH HOÜC : Vi sinh hoüc laì ngaình khoa hoüc nghiãn cæïu vãö cáúu taûo vaì âåìi säúng cuía vi sinh váût. (Vi sinh váût = microorganism Vi sinh hoüc = microbiology, microbiologie). Vi sinh váût laì nhæîng sinh váût ráút nhoí, âån baìo hoàûc âa baìo nhæng ráút keïm phánhoïa. Tuìy theo sæû tiãún hoïa cuía tæìng nhoïm chuïng ta xãúp loaûi chuïng vaìo caïc nhoïm, låïp,bäü, hoü khaïc nhau cho dãù nghiãn cæïu. Trong hãû thäúng phán loaûi täøng quaït, vi sinh váûtâæåüc xãúp vaìo caïc nhoïmì vi sinh váût nhán nguyãn (prokaryotic) gäöm vi khuáøn, xaûkhuáøn, mycoplasma, taío lam, ..., vi sinh váût nhán thæûc (eukaryotic) gäöm náúm, taío, ...vaì sau naìy thãm nhoïm viruït laì caïc vi sinh váût coï mæïc âäü tiãún hoïa tháúp nháút. Vi sinh hoüc hiãûn âaûi âi sáu nghiãn cæïu tæìng nhoïm âäúi tæåüng riãng biãût trãn vaì âaîtråí thaình nhæîng män hoüc chuyãn sáu nhæ : viruït hoüc (virology), vi khuáøn hoüc(bacteriology), khuáøn hoüc hay náúm hoüc (mycology), taío hoüc (algology)... Màût khaïc vi sinh hoüc hiãûn âaûi cuîng âi sáu nghiãn cæïu nhæîng tênh cháút riãng biãûtcuía vi sinh váût vaì hçnh thaình caïc chuyãn ngaình nhæ tãú baìo hoüc, phán loaûi hoüc, sinh lyïhoüc, sinh hoïa hoüc, di truyãön hoüc cuía vi sinh váût. Vãö màût æïng duûng ngaình vi sinh hoüc gäöm coï caïc chuyãn ngaình nhæ : vi sinh hoüccäng nghiãûp, vi sinh hoüc thæûc pháøm, vi sinh hoüc y hoüc, vi sinh hoüc thuï y, bãûnh lyï thæûcváût (plantpathology), vi sinh váût âáút, vi sinh hoüc næåïc, vi sinh hoüc khäng khê, vi sinhhoüc dáöu hoía ... vaì ngaìy nay coìn thãm vi sinh hoüc ngoaìi traïi âáút (exomicrobiology).II. SÅ LÆÅÜC LËCH SÆÍ PHAÏT TRIÃØN NGAÌNH VI SINH HOÜC : Xeït qua lëch sæí phaït triãøn, ngaình vi sinh hoüc traíi qua 3 giai âoaûn chênh :Vi sinh váût hoüc âaûi cæång Chæång 1 1. Giai âoaûn phaït hiãûn ra vi sinh váût : Âáy laì buäøi ban âáöu cuía ngaình vi sinh hoüc. Ngæåìi âáöu tiãn nhçn tháúy vaì mä taívi sinh váût laì Lå-ven-huïc (Leeuvenhook, tãn hoü nguyãn veûn laì Antoni VanLeeuvenhook, 1632-1723) ngæåìi Haì Lan. Lå-ven-huïc laì ngæåìi âáöu tiãn chãú taûo ranhæîng chiãúc kênh hiãøn vi thä så våïi âäü phoïng âaûi tæì 270-300 láön vaì quan saït thãú giåïivi sinh váût quanh äng nhæ næåïc säng häö, næåïc ao tuì, næåïc cäúng vaì ngay caí trong bæûaràng cuía äng. Äng xuáút baín quyãøn Phaït hiãûn cuía Låvenhuïc vãö nhæîng bê máût cuía giåïitæû nhiãn vaì nàm 1695, mä taí toaìn bäü caïc quan saït cuía Äng vãö vi sinh váût. Hçnh 1.1: Kênh hiãøn vi âáöu tiãn cuía nhán loaûi Tiãúp theo sau Låvenhuïc coï nhiãöu ngæåìi âaî mä taí âæåüc ráút nhiãöu loaìi vi sinhváût, song caïc nghiãn cæïu thåìi báúy giåì chè chæïng minh coï sæû hiãûn diãûn cuía thãú giåïi visinh váût, mä taí vaì phán loaûi chuïng mäüt caïch ráút thä så. Trong quyãøn Hãû thäúng tæûnhiãn, Linã (Carl Linne, 1707-1778), nhaì phán loaûi thæûc váût näøi tiãúng trãn thãú giåïi âaîxãúp vi sinh váût vaìo mäüt chi (genus) goüi laì Chaos, coï nghéa laì häùn loaûn. Maîi âãún cuäúi thãú kyí 18, nhæîng hiãøu biãút vãö vi sinh váût måïi dáön dáön phong phuïhån vaì läi cuäún nhiãöu nhaì baïc hoüc lao vaìo nghiãn cæïu thãú giåïi nhoí beï naìy vaì âæa dáönchuïng ra aïnh saïng, cho tháúy chuïng våïi âåìi säúng con ngæåìi gàõn boï våïi nhau ráút chàûtcheî. 2. Giai âoaûn vi sinh hoüc thæûc nghiãûm våïi Pasteur : Louis Pasteur (1822-1895), ngæåìi Phaïp, laì ngæåìi âaî khai sinh ra ngaình vi sinhhoüc thæûc nghiãûm. 74Vi sinh váût hoüc âaûi cæång Chæång 1 Qua quaï trçnh nghiãn cæïu vaì thæûc nghiãûm, Pasteur âaî chæïng minh vi sinh váûtkhäng thãø tæû sinh hay ngáùu sinh nhæ nhiãöu nhaì baïc hoüc cuìng thåìi chuí træång.Äng laìm thê nghiãûm våïi bçnh cäø cong coï uäún khuïc hçnh chæî U, trong chæïa næåïc canhthët âaî âun säi (hçnh 1.2). Bçnh naìy âãø yãn láu ngaìy váùn khäng hæ thäúi, nhæng nãúuâáûp våî cäø bçnh thç êt láu sau næåïc canh thët seî hæ thäúi vç nhiãùm vi khuáøn coï sàôn trongkhäng khê. Hçnh 1.2: Hçnh caïc loaûi bçnh cäø cong maì Pasteur âaî duìng âãø baïc boí thuyãút tæûsanh. Pasteur coï cäng ráút ...