Vi sinh - ký sinh trùng - Bài 9

Nhận dạng một số hình thể vi khuẩn gây bệnh Làm tiêu bản nhuộm vi khuẩn Mục tiêu 1. Sử dụng được kính hiển vi có vật kính dầu 2. Vẽ đúng hình thể của 6 vi khuẩn đại diện cho 3 loại hình thể vi khuẩn: cầu khuẩn, trực khuẩn và xoắn khuẩn từ tiêu bản. 3. Tính được kích thước gần đúng của vi khuẩn trên vi trường 4. Thực hiện đúng các bước làm tiêu bản để nhuộm vi khuẩn và giải thích ý nghĩa của từng bước. 5. Nhuộm đơn 1 tiêu bản và đánh giá...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vi sinh - ký sinh trùng - Bài 9 Bµi 9 nhËn d¹ng mét sè h×nh thÓ vi khuÈn g©y bÖnh Lμm tiªu b¶n nhuém vi khuÈnMôc tiªu 1. Sö dông ®−îc kÝnh hiÓn vi cã vËt kÝnh dÇu 2. VÏ ®óng h×nh thÓ cña 6 vi khuÈn ®¹i diÖn cho 3 lo¹i h×nh thÓ vi khuÈn: cÇu khuÈn, trùc khuÈn vµ xo¾n khuÈn tõ tiªu b¶n. 3. TÝnh ®−îc kÝch th−íc gÇn ®óng cña vi khuÈn trªn vi tr−êng 4. Thùc hiÖn ®óng c¸c b−íc lµm tiªu b¶n ®Ó nhuém vi khuÈn vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña tõng b−íc. 5. Nhuém ®¬n 1 tiªu b¶n vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ 6. Nhuém Gram 1 tiªu b¶n ®óng ph−¬ng ph¸p vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶1. nhËn d¹ng mét sè h×nh thÓ vi khuÈn g©y bÖnh Muèn xem ®−îc h×nh thÓ vi khuÈn, ta phµi dïng kÝnh hiÓn vi cã vËt kÝnh dÇu v×vËt kÝnh dÇu cã ®é phãng ®¹i (90 – 100 lÇn) lín h¬n vËt kÝnh kh«. Khi soi vËt kÝnhdÇu, b¾t buéc ph¶i cã ®Òu míi soi ®−îc, v× dÇu cã ®é chiÕt quang t−¬ng ®−¬ng víi ®échiÕt quang cña thuû tinh, lµm cho ¸nh s¸ng tËp trung vµo thÊu kÝnh.1.1. C¸ch soi tiªu b¶n Tiªu b¶n lµ lam kÝnh chøa vËt cÇn soi (vi khuÈn, tÕ bµo...) − Nhá 1 giät dÇu lªn tiªu b¶n, ®Æt lªn m©m kÝnh, tiªu b¶n ph¶i n»m s¸t mÆt m©m kÝnh vµ ®−îc gi÷ ch¾c b»ng xe kÝnh. − Xoay vËt kÝnh dÇu vÒ ®óng h·m − NhÑ nhµng h¹ vËt kÝnh (hoÆc n©ng m©m kÝnh, tuú lo¹i kÝnh hiÓn vi) ®Ó vËt kÝnh ch¹m dÇu vµ s¸t tiªu b¶n. Trong lóc lµm c«ng viÖc nµy, m¾t kh«ng ®−îc nh×n vµo thÞ kÝnh mµ ph¶i nh×n vµo kho¶ng c¸ch gi÷a vËt kÝnh vµ tiªu b¶n ®Ó tr¸nh vì tiªu b¶n. Tuy nhiªn, ®Ó biÕt vËt kÝnh ®· ch¹m vµo tiªu b¶n hay ch−a, chñ yÕu dùa vµo c¶m gi¸c cña tay. − §iÒu chØnh ®Ó cã ¸nh s¸ng tèi ®a b»ng c¸ch: + N©ng tô quang lªn hÕt møc148 + Më hÕt ch¾n s¸ng + Bá läc s¸ng + Dïng g−¬ng lâm ®Ó ®iÒu chØnh ¸nh s¸ng tËp trung vµo tô quang Muèn cã ¸nh s¸ng thÝch hîp víi m¾t m×nh, chØ cÇn h¹ tô quang xuèng M¾t nh×n vµo thÞ kÝnh, xoay tõ tõ vÝt ®¹i cÊp (vÝt lín – n©ng vËt kÝnh hoÆc h¹m©m kÝnh, tuú lo¹i kÝnh hiÓn vi), khi thÊy h×nh ¶nh th× dõng l¹i råi ®iÒu chØnh vÝt vicÊp (vÝt nhá) cho râ nÐt. ë nh÷ng tiªu b¶n cã qu¸ Ýt vi khuÈn, ph¶i soi mét c¸ch tuÇn tù theo ®−êng rÝchr¾c ®Ó tr¸nh bá sãt vi khuÈn.1.2. C¸ch tÝnh kÝch th−íc gÇn ®óng cña vi khuÈn ë nh÷ng kÝnh hiÓn vi kh«ng g¾n th−íc ®o kÝch th−íc cña vi khuÈn, ng−êi ta ph¶i−íc l−îng kÝch th−íc gÇn ®óng cña h×nh ¶nh vi khuÈn trªn vi tr−êng. KÝch th−íc vi khuÈn −íc l−îng trªn vi tr−êngKÝch th−íc gÇn ®óng cña vi khuÈn = ------------------------------------------------------ §é phãng ®¹i cña kÝnh §¬n vÞ ®o ®é lín cña vi khuÈn th−êng dïng lµ micromet (μm) VÝ dô: - KÝch th−íc vi khuÈn −íc l−îng trªn vi tr−êng = 1mm - §é phãng ®¹i cña thÞ kÝnh = 10 - §é phãng ®¹i cña vËt kÝnh = 100 1000 μm 1 mm KÝch th−íc gÇn ®óng cña vi khuÈn = -------------- = ---------------- = 1 μm 10 x 100 1000 §èi víi cÇu khuÈn ng−êi ta ®o ®−êng kÝnh, trùc khuÈn vµ xo¾n khuÈn ®o chiÒudµi vµ chiÒu réng con vi khuÈn.1.3. B¶o qu¶n kÝnh hiÓn vi §Ó vËt kÝnh dÇu kh«ng bÞ mê vµ háng, cuèi buæi thùc tËp nhÊt thiÕt ph¶i lau vËtkÝnh dÇu b»ng c¸ch: − N©ng vËt kÝnh (hoÆc h¹ m©m kÝnh) ®Ó tiªu b¶n t¸ch khái vËt kÝnh − NhÊc tiªu b¶n ra khái m©m kÝnh − Xoay vËt kÝnh dÇu tíi vÞ trÝ dÔ lau nhÊt − Dïng kh¨n mÒm s¹ch lau hÕt dÇu ë khÈu kÝnh (1-2 lÇn) − Dïng kh¨n s¹ch tÈm xylen võa Èm (nÕu qu¸ ®Ém th× chê mét l¸t cho xylen bay h¬i bít), lau khÈu kÝnh ®Õn khi cã c¶m gi¸c tr¬n lµ ®−îc. 149 − §iÒu chØnh c¸c bé phËn cña kÝnh vÒ t− thÕ hîp lý (t− thÕ nghØ) − Lau bôi hoÆc h¬i n−íc bªn ngoµi kÝnh, chôp kh¨n phñ kÝnh hoÆc ®Æt kÝnh vµo hép cã chÊt hót Èm.2. Lμm tiªu b¶n nhuém vi khuÈn2.1. VËt liÖu vµ hãa chÊt cÇn thiÕt2.1.1. Thuèc nhuém ®¬n − Dung dÞch xanh methylene − Dung dÞch ®á fuchsin − Dung dÞch tÝm gentian2.1.2. Bé thuèc nhuém Gram − Dung dÞch tÝm gentian − Dung dÞch lugol − Cån 90% − Dung dÞch ®á fuchsin 4-5 häc sinh dïng chung 1 bé2.1.3. Lam kÝnh Lam kÝnh s¹ch, kh«, kh«ng bÞ x−íc mçi häc sinh 3-4 lam2.1.4. KÝnh hiÓn vi cã vËt kÝnh dÇu Mçi häc sinh 1 kÝnh2.1.5. Canh khuÈn dïng ®Ó nhuém CÇu khuÈn trén víi trùc khuÈn: tô cÇu vµ E.coli hoÆc c¸c cÇu khuÈn vµ trùckhuÈn kh¸c2.1.6. C¸c vËt liÖu kh¸c N−íc cÊt röa tiªu b¶n, que cÊy, diªm, giÊy thÊm, ®Ìn cån... cÇn cho viÖc nhuémvi khuÈn.2.2. Kü thuËt lµm tiªu b¶n nhuém vi khuÈn Lµm tiªu b¶n nhuém vi khuÈn ph¶i tr¶i qua 4 b−íc:2.2.1. Dμn ®å phiÕn Chän ...