Viêm khớp dạng thấp part1

Trình bày được định nghĩa va những yếu tố dịch tễ học của bệnh viêm khớp dạng thấp (VKDT). 2. Trình bày được nguyên nhân va cơ chế bệnh sinh của VKDT. 3. Chẩn đoán được VKDT theo YHHĐ va các bệnh cảnh lâm sang YHCT. 4. Trình bày được những nguyên tắc điều trị theo YHHĐ &YHCT. 5. Trình bày được phương pháp điều trị của từng thể bệnh của VKDT theo YHCT
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm khớp dạng thấp part1 Bài 29 VIÊM KHỚP DẠNG THẤPMỤC TIÊU1. Tr×nh bày ®ưîc ®Þnh nghÜa va nh÷ng yÕu tè dÞch tÔ häc cña bÖnhviªmkhíp d¹ng thÊp (VKDT).2. Tr×nh bày ®ưîc nguyªn nh©n va c¬ chÕ bÖnh sinh cña VKDT.3. ChÈn ®o¸n ®ưîc VKDT theo YHH§ va c¸c bÖnh c¶nh l©m sangYHCT.4. Tr×nh bày ®ưîc nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu trÞ theo YHH§ &YHCT.5. Tr×nh bày ®ưîc phư¬ng ph¸p ®iÒu trÞ cña tõng thÓ bÖnh cñaVKDTtheo YHCT.6. Gi¶i thÝch ®ưîc c¬ së lý luËn cña viÖc ®iÒu trÞ VKDT theoYHCT.1. ĐẠI CƯƠNG1.1. §Þnh nghÜaViªm khíp d¹ng thÊp là mét bÖnh m¹n tÝnh, ®ưîc coi la mét bÖnhtùmiÔn quan träng thø hai trong nhãm c¸c lo¹i bÖnh tù miÔn (saubÖnh lupus ®áhÖ thèng) và là bÖnh quan träng nhÊt trong nhãm bÖnh khíp dothÊp.1.2. §Æc ®iÓm dÞch tÔ häc1.2.1. TÇn suÊt m¾c bÖnha. Tû lÖ m¾c bÖnh (prevalence)Theo WHO (1992) tû lÖ m¾c bÖnh chung la 0,5 - 3% d©n sè thÕgiíi tõ 15tuæi trë lªn; tû lÖ nay cã thÓ lªn ®Õn 5% tïy chñng téc như:Tû lÖ bÖnh thÊp h¬n 0,5% ë ngưêi NhËt va Trung Quèc. §Æc biÖtchØ 0,1%quÇn thÓ ngưêi da ®en ë Nam Phi va 0,18% ë T©y B¾c Hy L¹p. TûlÖ m¾c bÖnhcao h¬n 5% ë quÇn thÓ ngưêi da tr¾ng va c¸c bé l¹c da ®á ë B¾cMü.Tû lÖ m¾c bÖnh theo tuæi 0,3% ë ngưêi dưíi 35 tuæi va ®Õn trªn10% ëngưêi trªn 65 tuæi.497Copyright@Ministry Of HealthTû lÖ m¾c bÖnh ë phô n÷ cao h¬n h¼n ë nam giíi (tû lÖ nam/n÷ la1/2,5).ë løa tuæi dưíi 60, tû lÖ nay la 1/5 - 6, nhưng trªn 65 tû lÖ nay chØla 1/2.ë nưíc ta, theo nghiªn cøu cña c¸c tØnh phÝa B¾c, tû lÖ nay la 0,5%d©nsè va chiÕm 20% sè bÖnh nh©n khíp ®Õn ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn.b. Tû lÖ míi m¾c bÖnh (incidence)Hang n¨m cã kho¶ng 700 - 750 ngưêi míi m¾c bÖnh VKDT trªn 1triÖud©n sè tõ 15 tuæi trë lªn. Viªm khíp d¹ng thÊp cã thÓ gÆp ë mäi løatuæinhưng tËp trung tíi 80% vao løa tuæi trung niªn.Ngoai ra, c¸c yÕu tè dÞch tÔ còng ¶nh hưëng ®Õn tû lÖ m¾c bÖnhnhư: t×nhtr¹ng kinh tÕ, x· héi, c¸c stress t©m lý, va c¸c tr¹ng th¸i c¬ thÓ nhưthainghÐn, thuèc ngõa thai, m·n kinh …Cã thÓ nãi vÒ mÆt dÞch tÔ häc, viªm khíp d¹ng thÊp la bÖnh cñaphô n÷ ëtuæi trung niªn, v× 70 - 80% bÖnh nh©n la n÷ va 60 - 70% xuÊt hiÖnë løa tuæitrªn 30.1.3. Quan niÖm bÖnh theo y häc cæ truyÒnTriÖu chøng bÖnh lý cña VKDT theo YHH§ nªu trªn còng ®ưîcm« t¶trong ph¹m vi c¸c chøng cña YHCT như:ư Chøng tý: tam tý, ngò tý.ư LÞch tiÕt phong, h¹c tÊt phong, b¹ch hæ lÞch tiÕt phongChøng tý la mét trong nh÷ng chøng chñ yÕu cña YHCTC, tý ®ång©m víibÝ, tøc bÕ t¾c l¹i kh«ng th«ng. Tý võa ®ưîc dïng ®Ó diÔn t¶ biÓuhiÖn cña bÖnhnhư la t×nh tr¹ng ®au, tª, mái, nÆng, sưng, nhøc, buèt… ë da thÞt,khíp xư¬ng;võa ®ưîc dïng ®Ó diÔn t¶ t×nh tr¹ng bÖnh sinh la sù bÕ t¾c kh«ngth«ng cñakinh l¹c, khÝ huyÕt.2. NGUYªN NH©N Va C¬ CHÕ SINH BÖNH2.1. Nguyªn nh©n g©y bÖnh theo y häc hiÖn ®¹i2.1.1. Mét sè gi¶ thuyÕt vÒ nguyªn nh©nNguyªn nh©n g©y bÖnh chưa râ, cã nhiÒu gi¶ thiÕt ®ưîc ®ưa ramÆc dï®· t×m ®ưîc sù hiÖn diÖn cña nhãm kh¸ng thÓ kh¸ng globulin miÔndÞch ëtrong huyÕt thanh còng như trong dÞch khíp cña ngưêi bÖnh magäi chung lanh©n tè thÊp.Kh¸ng thÓ cã thÓ la: IgM anti IgG, IgG anti IgG, IgA anti IgG. C¸ckh¸ngthÓ nay tù nã kh«ng ®ñ gi¶i thÝch c¸c tæn thư¬ng bÖnh häc. Còngv× vÉn chưagi¶i thÝch ®ưîc lý do s¶n xuÊt va hiÖn diÖn cña nh©n tè thÊp nªnngưêi taxÕp viªm khíp d¹ng thÊp vao lo¹i bÖnh tù miÔn víi sù tham gia cñanhiÒunh©n tè.498Copyright@Ministry Of Health2.1.2. C¸c yÕu tè tham giaa. YÕu tè c¬ ®Þa: bÖnh cã liªn quan râ ®Õn giíi tÝnh va løa tuæi.b. YÕu tè di truyÒn: bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp cã tÝnh chÊt gia®×nh.NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu cho thÊy tû lÖ viªm khíp d¹ng thÊp ënh÷ng gia®×nh cã cha mÑ bÞ bÖnh cao h¬n 2 - 3 lÇn so víi gia ®×nh kh¸c; vacòng cho thÊymíi liªn quan gi÷a viªm khíp d¹ng thÊp va yÕu tè kh¸ng nguyªnphï hîp víitæ chøc HLADR4. HÖ thèng HLA cã mèi liªn hÖ víi hang tr¨mbÖnh kh¸c nhautrong ®ã cã viªm khíp d¹ng thÊp. Trªn bÖnh nh©n, bÖnh viªm khípd¹ng thÊpcã tíi 60 - 70% cã HLADR4, trong khi ë ngưêi b×nh thưêng, tû lÖnay chØ la20 - 28%. Như vËy ë ngưêi mang HLADR4 cã nguy c¬ m¾c bÖnhviªm khípd¹ng thÊp nhiÒu gÊp 4 - 5 lÇn so víi nh÷ng ngưêi kh«ng mangHLADR4. MÆcdï chưa x¸c ®Þnh ®ưîc vÞ trÝ gen ®Æc biÖt dÉn ®Õn sù ph¸t triÓnbÖnh, nhưngc¸c d÷ kiÖn ®· chØ ra r»ng phøc hîp hßa hîp tæ chøc chÝnh (Major ...