VIÊM TỤY CẤP - MẠN

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa.Viêm cấp nhu mô tụy kèm theosự giải phóng ồ ạt men tụy do cáctuyến tụy tự phá huỷCấp cứu bụng có nguy cơ tửvong caoMen tụy , trypsin, hoạt hoá ngay tại tụylàm tiêu huỷ nhu mô và gây viêm tụyVTC do sỏi họăc do giun: Dịch mật hoặcdịch tá tràng trào vào ống Wirsung làmhoạt hoá men trypsin tại tụy gây viêmtụy cấp....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VIÊM TỤY CẤP - MẠNViªm tôy cÊp Viªm tôy cÊp Viªm cÊp nhu m« tôy kÌm theosù gi¶i phãng å ¹t men tôy do c¸ctuyÕn tôy tù ph¸ huû CÊp cøu bông cã nguy c¬ tövong cao Viªm tôy cÊpNguyªn nh©n Sái mËt R-îu Nguyªn nh©n kh¸c: -Tû lÖ triglycerid trong m¸u t¨ng cao do rèi lo¹n chuyÓn ho¸ lypit - RL vËn ®éng c¬ Oddi - Sau chôp mËt, tôy ng-îc dßng - ChÊn th-¬ng - Tôy t¸ch biÖt - Kh«ng râ NN (10%) Viªm tôy cÊpGi¶i phÉu bÖnh ThÓ phï ThÓ ho¹i tö ch¶y m¸u Viªm tôy cÊpSinh lý bÖnh Men tôy , trypsin, ho¹t ho¸ ngay t¹i tôy lµm tiªu huû nhu m« vµ g©y viªm tôy VTC do sái hä¨c do giun: DÞch mËt hoÆc dÞch t¸ trµng trµo vµo èng Wirsung lµm ho¹t ho¸ men trypsin t¹i tôy g©y viªm tôy cÊp. Viªm tôy cÊpChÈn ®o¸n L©m sµng: §au bông cÊp XÐt nghiÖm: - Amilaza m¸u t¨ng cao trong vµI giê ®Çu vµgi¶m sau vµI ngµy. Kh«ng ®Æc hiÖu: Cã thÓt¨ng trong thñng æ loÐt d¹ dµy t¸ trµng, nhåim¸u m¹c treo, t¾c ruét, GEU…- T¨ng amilaza niÖu cã tÝnh ®Æc hiÖu h¬n- T¨ng lipaza m¸u- T¨ng ®-êng huyÕt vµ ®-êng niÖu, gi¶m canxim¸u lµ nh÷ng dÊu hiÖu nÆng Viªm tôy cÊpC¸c ph-¬ng ph¸p chÈn ®o¸n h×nh ¶nh: Chôp bông kh«ng chuÈn bÞ, chôp phæi Siªu ©m CLVT CHT Viªm tôy cÊpMôc ®Ých cña c¸c ph-¬ng ph¸p chÈn ®o¸n h×nh¶nh: Kh¶ng ®Þnh chÈn ®o¸n T×m mét sè nguyªn nh©n X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè lµm nÆng vµ tiªn l-îng Theo dâi tiÕn triÓn vµ biÕn chøng H-íng dÉn can thiÖp ®iÒu trÞ nÕu cÇn thiÕt Viªm tôy cÊpChôp bông kh«ng chuÈn bÞ vµ chôp phæi Môc ®Ých ph¸t hiÖn h¬i trong æ phóc m¹c, møcn-íc-h¬i, nguyªn nh©n (sái mËt, tôy) Cã thÓ thÊy: - Quai ruét non gi n: quai ruét c¶nh giíi - H¬i trong vïng tôy do ¸p xe - Gi n ®¹i trµng khu tró - DÊu hiÖu trµn dÞch trong hoÆc sau phóc m¹c - Trµn dÞch mµng phæi, hay gÆp bªn tr¸iKh«ng ®Æc hiÖu vµ Se thÊp Viªm tôy cÊpSiªu ©m H¹n chÕ: H¬i trong c¸c quai ruét, ng- êi bÐo.Siªu ©m cã thÓ kh«ng tiÕp cËn ®- îc tôy ë lÇnkh¸m ®Çu tiªn kho¶ng 20% Môc ®Ých: -ChÈn ®o¸n mét sè nguyªn nh©n -§¸nh gi¸ tæn th- ¬ng t¹i tôy vµ quanh tôy -T×m kiÕm dßng ch¶y cña dÞch viªm tôy -ChÈn ®o¸n c¸c biÕn chøng Viªm tôy cÊp Siªu ©mTæn th- ¬ng t¹i tôyTôy b×nh th-êng14-28%ThÓ phï:Tôy to toµn béhoÆc khu tró, nhuÝt ©m h¬n b×nhth-êng ®Òu. Bêtôy ®Òu vµ râ nÐt Viªm tôy cÊp Chôp c¾t líp vi tÝnh Lµ ph- ¬ng ph¸p chÈn ®o¸n h×nh ¶nhtèt nhÊt ®Ó ®¸nh c¸c tæn th- ¬ng viªm tôycÊp Kü thuËt: - Uèng thuèc c¶n quang èng tiªuho¸ -Tiªm c¶n quang tÜnh m¹ch nhanh -C¸c líp c¾t máng qua tôy. Nh- ngph¶I c¾t hÕt c¶ khoang bông Viªm tôy cÊp Chôp c¾t líp vi tÝnhThÓ phï: Tôy b×nh th- êng (14-28%), Tôy to toµn béhoÆc khu tró (18%). Gi¶m tû träng sau khi tiªmc¶n quangThÓ ho¹i tö ch¶y m¸u: - Tr- íc khi tiªm c¶n quang: tôy to nhiÒu,bê kh«ng nÐt, gi¶m tû träng, kh«ng ®Òu, cã c¸cd¶i t¨ng tû träng do ch¶y m¸u - Sau khi tiªm: Kh«ng ®Òu víi c¸c d¶i gi¶mtû träng t- ¬ng øng víi phï nÒ vµ c¸c æ thiÕu m¸uhoÆc ho¹i tö.§«i khi tôy b×nh th- êngViªm tôy cÊp Viªm tôy cÊpDßng ch¶y cña dÞch tôyviªm 51:Khoang canh thËn tr-íc 22: HËu cung m¹c nèi 73:M¹c treo ®¹i trµng ngang 64: Gèc m¹c treo 105: D¹ dµy 1 36: T¸ trµng 8 47: Tôy8: ®ai trµng ngang 99: Quai ruét non10: ThËn tr¸i Viªm tôy cÊp ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nSái, giun ®-êng mËt, giun èng WirsungViªm tôy m¹nC¸c khèi u: Viªm phÇn th-îng l-u cña khèi u Viªm tôy cÊp TiÕn triÓn vµ biÕn chøng NÆng, tû lÖ tö vong cao (5-15%) §iÒu trÞ tèt tôy sÏ trë vÒ b×nh th-êng ngay khi® cã ho¹i tö. DÞch viªm tôy còng ®-îc hÊp thôdÇn. Tiªn l-îng bÖnh cã thÓ dùa trªn c¸c dÊu hiÖuC§HA (CLVT) Viªm tôy cÊp Tiªn l-îngThÓThÓ phï (TDM) Giai ®o¹n A: Giai Tôy b×nh th- êng b× Giai Giai ®o¹n B: Tôy to toµn bé hoÆc khu tró Giai Giai ®o¹n C: Viªm tæ chøc mì quanh tôy Giai Giai ®o¹n D: Mét æ tô dÞch hoÆc viªm nhiÔm duy nhÊt Giai Giai ®o¹n E: > 2 æ tô dÞch hoÆc viªm, hoÆc c¸c bät khÝ trong mét khèi tô dÞch, hoÆc ho¹i tö tôy Balthazar et al, radiology, 156, 767-72, 1985 767- Viªm tôy cÊpThÓThÓ ho¹i tö Tiªn l-îng(TDM) Ho¹i Ho¹i tö d- íi ...