Việt Nam môi trường và cuộc sống - Phần 16

Bảo vệ đa dạng sinh học ở Việt NamBảo vệ nguyên vị (insitu) Việt Nam còn làm chưa được nhiều trong công cuộc bảo vệ đa dạng sinh học và xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên vì một lẽ đơn giản là nước nhà còn gặp nhiều khó khăn, công việc sản xuất lương thực, lo cho nhân dân ấm no còn phải ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, Chính phủ nước Việt Nam cũng đã chú ý đến công việc này và từ năm 1962 khi thành lập khu bảo tồn thiên nhiên đầu tiên là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Việt Nam môi trường và cuộc sống - Phần 16Việt Nam môi trường và cuộc sốngBảo vệ đa dạng sinh học ở Việt NamBảo vệ nguyên vị (insitu)Việt Nam còn làm chưa được nhiều trong công cuộc bảo vệ đa dạng sinh học vàxây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên vì một lẽ đơn giản là nước nhà còn gặpnhiều khó khăn, công việc sản xuất lương thực, lo cho nhân dân ấm no còn phải ưutiên hàng đầu. Tuy nhiên, Chính phủ nước Việt Nam cũng đã chú ý đến công việcnày và từ năm 1962 khi thành lập khu bảo tồn thiên nhiên đầu tiên là Vườn quốcgia Cúc Phương. Nhưng rồi mọi công việc tiếp theo đã bị đình trệ do cuộc chiếntranh ác liệt kéo dài 30 năm. Từ năm 1983, công việc này lại được tiếp tụåc mộtcách khẩn trương. Năm 1986, Chính phủ nước Việt Nam đã ra quyết định thànhlập một hệ thống 87 khu bảo tồn được gọi là các khu rừng đặc dụng, trong đó có56 vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên, và 31 khu rừng văn hoá, lịch sử, môitrường với diện tích khoảng 1.169.000ha chiếm 5,7% diện tích đất rừng haykhoảng 3,3% diện tích cả nước. Trong số 87 khu bảo tồn nói trên có 28 khu códiện tích khá rộng, chiếm 698.000ha. Từ năm 1986 đến nay, hệ thống các khu bảotồn được mở rộng thêm và đến năm 1991 đã có 11 vườn quốc gia: Cúc Phương,Cát Bà, Bạch Mã, Ba Bể, Cát Tiên, Ba Vì, Côn Đảo, Phú Quốc, Bến En, Tam Đảovà Tràm Chim. Có thêm 35 khu bảo tồn thiên nhiên đã được phê duyệt dự án đầutư và thành lập ban quản lý. Nhiều vườn quốc gia và khu bảo tồn đã được các dựán quốc tế hỗ trợ, nhiều cán bộ quản lý và kỹ thuật được đào tạo trong và ngoàinước.Việt Nam môi trường và cuộc sốngTrong vài năm vừa qua, công tác xây dựng các khu bảo tồn ở nước ta đã phát triểnkhá nhanh chóng, nhiều khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng đã được Chính phủnâng cấp thành vườn quốc gia. Cho đến cuối năm 2003 đã có 27 vườn quốc giađược quyết định thành lập. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã xây dựng một số khu bảotồn đặc biệt như Khu Bảo tồn Tràm Chim ở tỉnh Đồng Tháp, được thành lập đểbảo vệ loài sếu cổ trụi hay còn gọi là sếu đầu đỏ, nhưng đồng thời cũng để bảo vệhệ sinh thái đất ngập nước điển hình ở Đồng bằng sông Cửu Long; và Khu Bảotồn Xuân Thuỷ ở cửa sông Hồng, để bảo vệ đất ngập nước và các loài chim di cư.Đây cũng là Khu Bảo tồn RAMSAR đầu tiên ở Việt Nam và đồng thời cũng làKhu Bảo tồn RAMSAR đầu tiên ở vùng Đông Nam Á. Việt Nam cũng đã thànhlập hai khu di sản thiên nhiên thế giới (Natural World Heritage) là Vịnh Hạ Longvà Phong Nha Kẻ Bàng và hai khu bảo tồn sinh quyển (MAB) là Khu Dự trữ sinhquyển rừng ngập mặn Cần Giờ (thành phố Hồ Chí Minh) và Khu Dự trữ sinhquyển Cát Tiên (Đồng Nai).Tính đến tháng 12 năm 2003, ở Việt Nam đã hình thành một hệ thống các khu bảotồn với 126 khu trong đó có 27 vườn quốc gia, 60 khu bảo tồn thiên nhiên, gồm có11 khu bảo tồn loài/ sinh cảnh và 49 khu dự trữ thiên nhiên, và 39 khu bảo vệ cảnhquan được phân bố đều trong cả nước với tổng diện tích hơn 2,5 triệu ha, chiếmkhoảng 6% lãnh thổ tự nhiên.Bảng IV.12. Danh sách các vườn quốc gia của Việt Nam (Tính đến tháng 12 -2003)Việt Nam môi trường và cuộc sốngViệt Nam môi trường và cuộc sốngCần nói thêm rằng, có nhiều hệ sinh thái điển hình, nhiều loài động, thực vật quýhiếm có nguy cơ bị tiêu diệt còn nằm ngoài hệ thống các khu bảo tồn hiện có. ViệtViệt Nam môi trường và cuộc sốngNam còn có vùng biển Đông rộng lớn với nhiều rạn san hô phong phú, nhiều đầmphá và tài nguyên sinh vật thủy sinh đa dạng cần được bảo vệ. Vì thế mà trong hệthống khu bảo tồn quốc gia cũng cần lưu ý đến các hệ sinh thái biển, hệ sinh tháiđất ngập nước và tài nguyên sinh vật ở đó.Ngoài việc thành lập các khu bảo tồn, Việt Nam cũng đang thực hiện một số dựán đặc biệt, bằng cách khuyến khích nhân dân tham gia bảo vệ một số lo ài độngvật quý, hiếm đang có nguy cơ bị tiêu diệt, như bảo vệ loài gà lam đuôi trắng ởvùng Kẻ Gỗ (Hà Tĩnh), loài voọc mông trắng ở Cúc Phương (Ninh Bình), loàivoọc mũi hếch ở Na Hang (Tuyên Quang), loài hổ ở Thừa Thiên - Huế và ChưMom Rây ở Kon Tum, voọc đầu trắng ở Cát Bà (Hải Phòng). Có thể nói rằng mộtkhi nhân dân hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ, thì công việc bảo vệ sẽ cónhiều triển vọng đạt được kết quả.Bảng IV.13. Hệ rừng đặc trưng Việt Nam (Tính đến tháng 12 năm 2003)Nguồn: Chiến lược Quản lý hệ thống bảo tồn thiên nhiên Việt Nam đến năm 2010, 2003Việt Nam môi trường và cuộc sốngBảo vệ chuyển vị (exsitu)Việc xây dựng hệ thống các khu bảo tồn thiên nhiên là hết sức cần thiết để bảo vệcác hệ sinh thái điển hình, các quần xã sinh vật, các loài động vật, thực vật hiếm,có nguy cơ bị tiêu diệt trong điều kiện tự nhiên. Để bổ sung cho công việc bảo vệnội vi cũng cần lưu ý tổ chức gây nuôi một số loài rất hiếm mà hiện nay quần thểcủa chúng quá bé không đủ số lượng cá thể tối thiểu để tồn tại, hoặc nơi cư trú củachúng bị thu hẹp quá mức hoặc đang bị sức ép của con ng ...