Việt Nam môi trường và cuộc sống - Phần 22

Nông thôn Việt Nam trên con đường đổi mớiViệt Nam môi trường và cuộc sốngNông thôn, nơi sống thân thiết của mỗi chúng ta, trải rộng mênh mông dọc theo chiều dài đất nước. Nền nông nghiệp đa canh Việt Nam xoay quanh trục trung tâm nghề trồng lúa là nền tảng của văn minh - văn hóa Việt Nam. Dân là nông dân mang bản chất tiểu nông. Nơi tụ cư là xóm làng (Đồng bằng Bắc Bộ), bản - mường (Tây Bắc), buôn plây (Tây Nguyên) hay phum - sóc ( Nam bộ). Cái chung, truyền thống...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Việt Nam môi trường và cuộc sống - Phần 22Việt Nam môi trường và cuộc sống Nông thôn Việt Nam trên con đường đổi mớiViệt Nam môi trường và cuộc sốngNông thôn, nơi sống thân thiết của mỗi chúng ta, trải rộng mênh mông dọc theochiều dài đất nước.Nền nông nghiệp đa canh Việt Nam xoay quanh trục trung tâm nghề trồng lúa l ànền tảng của văn minh - văn hóa Việt Nam. Dân là nông dân mang bản chất tiểunông. Nơi tụ cư là xóm làng (Đồng bằng Bắc Bộ), bản - mường (Tây Bắc), buôn -plây (Tây Nguyên) hay phum - sóc ( Nam bộ). Cái chung, truyền thống là văn hóanông nghiệp với nghề trồng lúa, nhưng cái riêng thì lại có ở nhiều hệ sinh tháinông nghiệp khác nhau.Lịch sử đất nước thăng trầm đều có nguồn gốc sâu xa từ nông thôn, các cuộc cáchmạng xưa nay đều dấy lên từ nông thôn. Nông thôn là nơi diễn ra cuộc đấu tranhgay gắt giữa cái cũ và cái mới, giữa đúng và sai, giữa ngụy trá và chân lý vớinhiều vấn đề thiết cốt của đời sống chúng ta hôm nay.Ngược lại, nông thôn Việt Nam cũng chịu tác động sâu sắc của quá tr ình phát triểnhướng tới một xã hội công nghiệp đang diễn ra ở nước ta. Nhiều tác động đangdiễn ra hàng ngày, hàng giờ làm thay đổi tận gốc nếp làm ăn, nếp sống, nếp nghĩcủa con người, cũng như môi trường sống của họ theo cả chiều tốt và chiều xấu.Nông thôn Việt Nam đang đối mặt với những vấn đề trăn trở cần giải quyết: Sản xuất nông nghiệp để thỏa mãn lương thực, thực phẩm cho gia  tăng dân số dẫn đến việc tăng sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, sử dụng nước và vấn đề thoái hóa đất đai. Các vấn đề nước sạch, vệ sinh môi trường, sức khỏe cộng đồng ở  nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa.Việt Nam môi trường và cuộc sống Các vấn đề giảm đói nghèo, cải thiện đời sống nông thôn, tăng đầu  tư cho các vùng nghèo, phát triển trang trại, tìm việc làm, công bằng xã hội...Khung VI.1. NÔNG THÔN VIỆT NAMNông thôn hôm nay vẫn là của bao đời, nhưng nông thôn bao đời nay không còn lànông thôn hôm nay.Nông thôn Việt Nam đang ở thời điểm chuyển giao thế kỷ, thời điểm gồng mìnhđể thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu,...20% dân số nước ta ở thành thị, chiếm 40% thu nhập dân cư, 60% thu nhập còn lạidành cho 75% dân số nông thôn. Khoảng cách giàu nghèo giữa hai khu vực này là3,7 lần.Chưa có sản phẩm công nghiệp tiêu dùng nào sản xuất cho khoảng 75% nông dânphù hợp với túi tiền của họ, từ quần áo, giày dép, thực phẩm, đồ gia dụng, phươngtiện đi lại,... Nguồn: Theo Báo Nông thôn ngày nay, 2002Đấu tranh với đói nghèo, với nạn phá rừng, với công bằng giới, với việc làm, công bằng xã hội,... hay phát triển bền vững nông nghiệp đều diễn ra ở nông thôn x ưa vốn êm đềm sau lũy tre làng.Chính phủ đã có những chương trình chiến lược quốc gia nhằm cải thiện đời sốngcủa người nông dân, xóa dần sự chênh lệch giữa nông thôn với thành thị. Trong đóViệt Nam môi trường và cuộc sống vấn đề môi trường nông thôn cũng được đề cập như là một trong những ưu tiên đặc biệt. Đặc điểm phát triển nông thôn hiện nay Chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp tại khu vực nông thôn: Những năm 2001, 2002 và 2003 chứng kiến sự chuyển dịch khá mạnh mẽ cơ cấusản xuất trong khu vực nông nghiệp, cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lấy gỗ, míađường và nuôi trồng thuỷ sản. Khu vực này gặp khá nhiều trở ngại và đạt kết quảkhông như dự kiến, ước tính gia tăng chỉ đạt 2,7%. Có rất nhiều yếu tố ảnh h ưởngđến sự gia tăng này, chủ yếu là việc đối mặt với vấn đề tiêu thụ, sự giảm giá nông sản, nghiên cứu phát triển thị trường không đồng bộ, công nghệ sau thu hoạch chưa phát triển, ảnh hưởng của sâu bệnh và thiên tai lũ lụt liên tiếp trong 2001, 2002. Sự suy thoái đất, thiên tai và ảnh hưởng của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp trong khu vực (dịch SARS, 2003), ảnh hưởng của dịch cúm gà trên 57 tỉnh, thành phố đầu năm 2004 đã ảnh hưởng đến thương mại - du lịch và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam. Phát triển các đầm phá, ruộng lúa nuôi tôm ảnh hưởng đến hệ sinh thái đầm phá, cửa sông và môi trường biển: Khu vực thuỷ sản liên tiếp đạt mức tăng trên 10,6% so với năm 2001, nhờ phát triển nuôi trồng thuỷ sản, đặc biệt là nuôi tôm nước mặn, nước lợ, phát triển nuôicá lồng, cá bè, mang lại hiệu quả thiết thực cho người nông dân và cho xã hội. Tuynhiên, thuỷ sản cũng chỉ chiếm khoảng 10,7% so với tổng giá trị của khu vực nôngnghiệp, nên đóng góp này cũng còn nhỏ. Phát triển nuôi trồng thủy sản đang đặt ra nhiều việc phải bàn bạc để rút kinh nghiệm kịp thời, do việc phát triển chủ yếukhông theo quy hoạch và tự phát. Trong cả nước, diện tích nuôi trồng thuỷ sản tínhViệt Nam môi trường và cuộc sống đến 2001 đã là 1.091.412 ha (chỉ trong 2001 tăng hơn 40 ...