Vũ khí ’mềm’ liệu có sức công phá ’khủng’?

Vượt ra khỏi lĩnh vực giải trí, sức lôi cuốn khó cưỡng của Chủ nghĩa thực dân Coca-Cola” hay “sự thống trị của McDonald’s” còn được nâng tầm và được tiếp cận ở địa hạt của ngoại giao quốc tế và địa chính trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vũ khí mềm liệu có sức công phá khủng?Vũ khí mềm có sức công phá khủngVượt ra khỏi lĩnh vực giải trí, sức lôi cuốn khó cưỡng của Chủ nghĩathực dân Coca-Cola” hay “sự thống trị của McDonald’s” còn đượcnâng tầm và được tiếp cận ở địa hạt của ngoại giao quốc tế và địachính trị.LTS: Cha đẻ của sức mạnh mềm, GS Nye từng viết: “Trước khi bức tườngBerlin sụp đổ vào năm 1989, nó đã bị xuyên thủng bởi truyền hình và phimảnh.”Các thành tố của hệ thống truyền thông Mỹ từ phim Hollywood, nhạc popcho tới các các thương hiệu như McDonald, Cocacola, Harvard… là mộtsức mạnh mềm mà chính quyền Mỹ không phải lúc nào cũng kiểm soát vàcó ý thức kiểm soát trọn vẹn, cho dù ảnh hưởng của nó là to lớn.Tuần Việt Nam và Trung tâm sức mạnh mềm Joseph Nye trân trọng giớithiệu các nghiên cứu của hai tác giả Watanabe Yasushi và DavidMcConnell về lĩnh vực này.Chủ nghĩa thực dân Coca-ColaVăn hóa đại chúng là toàn bộ Dù chưa thể cân đo đong đếm được hết cáccác ý tưởng, nhận thức, thái ảnh hưởng của nền văn hóa đại chúng Mỹđộ, các tác phẩm, hình ảnh (Popular Culture) nhưng sự xâm thực của nóvà các hiện tượng khác trên thế giới là có thực.được yêu mến và tương Giờ đây, sức lôi cuốn của nền văn hóa nàythích với nền văn hóa chủ đã được tiếp cận ở bên ngoài địa hạt củađạo trước đó, đặc biệt là văn giải trí, truyền thông và trở thành một loạihóa Tây Âu công cụ vô cùng hữu hiệu trong việc phátTập hợp các ý niệm này tán sức mạnh mềm của Mỹ.được truyền đi mỗi ngày Sức hấp dẫn đó được truyền đi khắp nơitrong xã hội do ảnh hưởng trên toàn cầu nhờ sự nổi tiếng của các biểuchủ yếu của truyền thông đại tượng trong ngành công nghiệp giải trí củachúng. Mỹ - từ Madona cho tới McDonald’s và chú“Văn hóa đại chúng và truyền chuột Mickey.thông đại chúng có một mối Sức lôi cuốn của văn hóa đại chúng mạnhquan hệ cộng sinh: phụ mẽ tới mức đã có lúc người ta coi sự lanthuộc lẫn nhau và cộng tác truyền của nó như một dạng “xâm lăng”mật thiết”. - K. Turner (1984) hoặc “bành trướng” tại những bối cảnh khuvực nhất định.Chẳng hạn, người ta gọi “Chủ nghĩa thực dân Coca-Cola” hay “sự thống trịcủa McDonald’s”. Vượt ra khỏi lĩnh vực giải trí, sức lôi cuốn khó cưỡng củahọ còn được nâng tầm và được tiếp cận ở địa hạt của ngoại giao quốc tếvà địa chính trị.Tuy nhiên, vai trò của văn hóa đại chúng trong địa hạt này lại rất gây tranhcãi. Nhiều người cho rằng nếu chỉ tập trung vào văn hóa đại chúng thì sẽlàm tầm thường hóa các phân tích về tổ hợp phức tạp bao gồm rất nhiềudạng tác động quan trọng khác của sức mạnh mềm, chẳng hạn như ngoạigiao nhà nước và các chương trình giáo dục.Rõ ràng, sức mạnh mềm không đơn thuần chỉ là Chuột Mickey, Madonna,McDonald’s hay là MTV. Văn hóa đại chúng có thể làm cho việc thảo luậnvề chính sách đối ngoại của Mỹ nghe có vẻ rất tầm thường, nhưng sứccông phá của nó cho thấy đây là một lực tác động có thật và không thểcưỡng nổi.“Chính MTV đã kéo sập bức tường Berlin”Quan trọng hơn, rất khó nếu như không nói là không thể nào lượng hóađược tầm ảnh hưởng của văn hóa đại chúng. Cho dù sức hấp dẫn của nólà gì, văn hóa đại chúng không hề tạo ra các tác động có thể đo lườngđược, và cũng không đem lại kết quả đơn lẻ như mong muốn ở những nơimà nó được tiếp nhận.Đặc biệt là, không có gì chứng minh được rằng sự phổ biến của văn hóađại chúng từ việc xuất cảng những bộ phim của Hollywood hay là các cakhúc nhạc pop bằng tiếng Anh nổi tiếng trên toàn cầu đã thôi thúc cho việchình thành nên các điều kiện của chủ nghĩa đa nguyên, tự do ngôn luậnhay là dân chủ.Sức hấp dẫn của văn hóa đại chúng không trực tiếp tạo nên các cuộc cáchtân tại những nước còn thiếu thiện cảm với “tự do” và “dân chủ”.Nhưng các thông điệp của nó một khi đã được tiếp nhận thì thường đượccoi như là các biểu tượng của các giá trị đi cùng với chủ nghĩa cá nhân vàtự do ngôn luận.Theo cách đó, có thể dẫn tới thay đổi về mặt xã hội và chính trị khi nhữngkhát vọng được tiếp thêm động lực để trở thành hành động của tập thể.Trở lại với Bức tường Berlin chia cắt nước Đức, những thanh niên Đức đãđập tan bức tường này đều mặc những chiếc áo phông vẽ hình logo MTV.Thậm chí có người còn kết luận rằng: “Chính MTV đã kéo sập bức tườngBerlin”.Nhiều người nghĩ rằng bất kể ảnh hưởng của văn hóa đại chúng làgì, thì chính quyền Mỹ cũng không nên liên can tới việc phổ biến các thôngđiệp của loại văn hóa này trong việc thực thi chính sách đối ngoại của Mỹ.Và, văn hóa nên nhường lại cho các nhân tố phi nhà nước.Nhưng, trên thực tế thì văn hóa đại chúng của Mỹ lại được triển khai vớirất nhiều ...