XÀ (Rắn)

Có nhiều thứ rắn, rắn thường dùng là những con sau đây: Rắn Hổ mang (Naja naja L), rắn Ráo (Zamenis Korros), rắn Cạp nong (Bungarus fascitus), họ Elapidaek; rắn Lục (Trimeresurus), Bạch hoa xà (Agkistsodon acutus Guenther), họ Crotalinare. Rắn có hai cái hạch chứa nọc độc ở hàm trên sau hai con mắt. Khi rắn cắn thì nọc độc tiết ra chảy xuống cái ống nhỏ trong răng nanh (khi bắt được rắn thì phải bẻ răng nanh). Tây y dùng nọc đã chế biến để làm giảm các cơn đau. Đông y dùng mật, da, mỡ, xương,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
XÀ (Rắn) XÀ (Rắn)Có nhiều thứ rắn, rắn thường dùng là nhữngcon sau đây:Rắn Hổ mang (Naja naja L), rắn Ráo(Zamenis Korros), rắn Cạp nong (Bungarus họ Elapidaek; rắn Lụcfascitus),(Trimeresurus), Bạch hoa xà (Agkistsodonacutus Guenther), họ Crotalinare.Rắn có hai cái hạch chứa nọc độc ở hàm trênsau hai con mắt. Khi rắn cắn thì nọc độc tiếtra chảy xuống cái ống nhỏ trong răng nanh(khi bắt được rắn thì phải bẻ răng nanh).Tây y dùng nọc đã chế biến để làm giảm cáccơn đau.Đông y dùng mật, da, mỡ, xương, thịt hoặcrượu rắn với những công dụng khác nhau.1. Mật rắn: ở Trung Quốc dùng mật rắn Ráo,rắn Hổ mang, rắn Cạp nong chế thành ‘Tamxà đởm’ trị chứng nóng sốt, đơn, suyễn.Ở Việt Nam:- Lấy mật rắn cô cách thuỷ cho hơi đặc, lấyvỏ quít lâu năm rửa sạch, cạo bỏ xơ trắng ởtrong, sấy nhẹ hoặc phơi khô. Dùng mật rắntẩm, sấy nhẹ cho khô rồi lại tẩm; làm nhưvậy nhiều lần. Cuối cùng tán bột để dùng.- Lấy mật rắn (hổ mang) buộc cổ túi mật lại,tẩm rượu, phơi âm Can một ngày đêm lạitẩm, làm 3 lần trong 3 ngày rồi treo lên chođến khi khô.Khi dùng cứ 3 phân (khoảng O,12g) cho vào30 ml rượu 40o để dùng trị các chứng phongsưng đỏ, chạy chỗ này chỗ khác.2. Da (xác) rắn: treo rắn lên, cứa xung quanhcổ, lột lấy da. Nhúng da vào nước rửa sạch.Phơi (sấy) khô rồi tán bột, hoặc đốt tồn tínhđể trị những bệnh ngoài da, thối tai, trị hủi.3. Mở rắn: lấy mỡ rắn bỏ vào chai, dùng đểtrị phỏng lửa, chốc đầu. Nấu với các vịthuốc khác bôi để chóng lên da non.4. Xương rắn: đập chết rắn, chôn 3 tháng,lấy xương sống rửa sạch, sấy hoặc sao vàngcho kỹ (để dễ tiêu) rồi cho vào túi vải, ngâmrượu hoặc ngâm chung với các vị thuốc khác(tỷ lệ 1/4) trong vòng 1 tháng để trị phongthấp, ngày uống 2 lần, mỗi lần một chén conđộ 30ml. Hoặc có thể lấy xương đã chế biếnnhư trên đem nấu cao, cao này cũng dùng đểtrị phong thấp.5. Thịt rắn: chặt bỏ đầu, bỏ đuôi độ 10cm,lột da, bỏ phủ tạng cho kỹ, róc lấy thịt. Bămthịt nhỏ, làm viên bọc lá lốt (Piper lolo L.)cho trẻ em ăn trị sài chốc hoặc nấu cao vớithịt con Bìm bịp (Centropus sinensisintermedius họ Phenicophaidac) để có thểthay cao hổ cốt trị thấp khớp.6. Rượu rắn: nếu được đủ cả 3 con khácnhau thì càng hay, nếu không 1 đến 2 concũng được, không cần đồng lượng. Có haicách ngâm rượu rắn:- Ngâm tươi: cho rắnvào bình đổ cồn 90o cho ngập, đậy kín ngâmtrong 3 ngày đêm cho rắn tiết chất độc vàchết. Bỏ rượu này đi, lấy rắn ra chặt bỏ đầuđuôi như làm thịt rắn, mổ bụng, bỏ hết phủtạng (trừ mật), để cả da (có người nói lột bỏda), đổ ngập rượu 40o ngâm kín hơn 100ngày (càng lâu càng tốt). Có người chôn cảbình rượu rắn xuống đất. Chỉ ngâm một lầndùng hết thì thôi (nhưng cũng có ngườingâm đi ngâm lại nhiều lần). Lúc đầu ngâmthấy thối, sau trở lại thấy thơm. Rượu rắnvàng, hơi xanh.- Ngâm khô: ngâm khô thì chóng được hơn,nhưngtác dụng có thể kém hơn ngâm tươi.Chặt bỏ đầu và khúc đuôi, mổ bụng, lột dabỏ hết phủ tạng, rửa qua rượu: chặt ra từngkhúc. Nướng cho vàng, ngâm rượu trongvòng một tháng có thể dùng được. Hoặc saukhi nướng vàng rồi sấy khô tán bột, cho vàotúi vải, ngâm rượu trong vòng 20 - 30 ngàylà dùng được.Rượu rắn dùng để trị phong thấp.Liều dùng: Ngày dùng 30 - 60ml rượu chiauống 2 lần trưa và tối.Bệnh huyết hư sinh phong thì không nêndùng.