Xác định thiệt hại và bồi thường thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất

Bài viết tập trung phân tích những thiệt hại mà người sử dụng đất phải gánh chịu trước, trong và sau khi thực hiện quyết định thu hồi đất trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định thiệt hại và bồi thường thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT XAÁC ÀÕNH THIÏåT HAÅI VAÂ BÖÌI THÛÚÂNG THIÏåT HAÅI KHI NHAÂ NÛÚÁC THU HÖÌI ÀÊËT PHaN TrUNG HiỀN* Bài viết tập trung phân tích những thiệt hại mà người sử dụng đất phải gánh chịu trước, trong và sau khi thực hiện quyết định thu hồi đất trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Trên cơ sở đối chiếu “các thiệt hại thực tế khi Nhà nước thu hồi đất” với “các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hiện hành”, bài viết đề xuất những giải pháp cho vấn đề bồi thường thiệt hại (BTTH) khi Nhà nước thu hồi đất liên quan đến các nội dung như: xây dựng phương thức xác định thiệt hại, xác định chủ thể bị thiệt hại, đề xuất cách thức BTTH...1. Xác định thiệt hại khi Nhà nước thu hồi Thiệt hại là bị mất mát hay tổn thất vềđất người, về của cải vật chất hoặc tinh thần1. Khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất Thiệt hại khi Nhà nước THĐ là những thiệt(THĐ) nghĩa là đối tượng thu hồi bao gồm hại mà người dân phải gánh chịu có nguồnmột diện tích đất. Tuy nhiên, thiệt hại đối gốc trực tiếp hoặc gián tiếp từ hoạt độngvới người sử dụng đất (NSDĐ) không chỉ là THĐ. Theo Luật Đất đai năm 2013, việc THĐ dựa trên căn cứ quan trọng nhất là kế“đất”, mà còn bao gồm nhiều thiệt hại khác. hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện2. Khái niệm thu hồi đất và thiệt hại khi Quá trình này được tính từ khi Nhà nướcNhà nước thu hồi đất công bố kế hoạch sử dụng đất hàng năm của Theo khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai năm cấp huyện - căn cứ THĐ - đến khi người dân2013, Nhà nước THĐ là việc Nhà nước thu ổn định cuộc sống tại nơi ở mới (nếu có dilại quyền sử dụng đất (QSDĐ) của người chuyển chỗ ở). Dưới những tiêu chí, khíađược Nhà nước trao QSDĐ hoặc thu lại đất cạnh khác nhau, có thể phân chia thành cáccủa NSDĐ vi phạm pháp luật đất đai. nhóm thiệt hại khác nhau.* PGS,TS. Phó trưởng Khoa luật, Trường Đại học Cần Thơ.1 Hoàng Phê (chủ biên), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, Nxb. Đà Nẵng, 2006, tr. 1214.2 Xem khoản 2 Điều 63 Luật Đất đai năm 2013. NGHIÏN CÛÁU Söë 10(314) T5/2016 LÊÅP PHAÁP 43 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Thiệt hại về đất, thiệt hại về tài sản và Mặt khác, đất đai còn là nơi định cư của sản xuất kinh doanh từng gia đình, của nhiều thế hệ. Chưa đề cập Trước khi Luật Đất đai năm 2013 ra đời, đến các quy định như: “Công dân có quyền pháp luật nước ta liệt kê thiệt hại theo hai có nơi ở hợp pháp”, “quyền bất khả xâm nhóm chính là: thiệt hại về đất và thiệt hại phạm về chỗ ở”7 được quy định trong Hiến về tài sản gắn liền với đất. Tuy nhiên, trên pháp, mà chỉ nói đến những gì quen thuộc thực tế không phải tài sản nào cũng “gắn nhất mà người dân phải xa lìa nơi “chôn liền với đất” mà đơn giản chỉ vì tài sản đó nhau cắt rốn” đã là một sự mất mát. Nơi có tổn thất khi Nhà nước THĐ. Chính vì lẽ định cư, có thể đã từng là nơi người dân ta đó, hiện nay Luật Đất đai năm 2013 liệt kê xưa quyết chí “bám làng giữ đất” để nuôi thiệt hại theo các hình thức: thiệt hại về đất, Cách mạng, cũng có thể là nơi gắn bó rất thiệt hại về tài sản và sản xuất kinh doanh3. nhiều ký ức về một tuổi thơ, cũng có thể là Thứ nhất, đối với thiệt hại về đất: đất ở một không gian văn hóa, tâm linh... Như Việt Nam được phân thành 03 nhóm là: đất vậy, THĐ ở có thể chạm đến tính ổn định nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất đối với chỗ ở của người dân, đối với nơi chưa sử dụng4. Việc dùng mục đích sử dụng ...