Xâm nhập mặn vùng cửa sông ven biển huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình

Bài viết Xâm nhập mặn vùng cửa sông ven biển huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình trình bày đánh giá tình hình xâm nhập mặn vùng nghiên cứu; Thiết lập mô hình MIKE 21 cho vùng nghiên cứu; Hiệu chỉnh và kiểm định mô hình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xâm nhập mặn vùng cửa sông ven biển huyện Kim Sơn tỉnh Ninh BìnhTuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 XÂM NHẬP MẶN VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN HUYỆN KIM SƠN TỈNH NINH BÌNH Đỗ Thị Phương Liên1, Nguyễn Thị Minh Hằng2 1 Viện Khoa học Thủy lợi, email: liendtp17@wru.vn 2 Trường Đại học Thủy lợi1. GIỚI THIỆU CHUNG trường MIKE 21 của Viện Thủy lực Đan Mạch (DHI) thiết lập. Xâm nhập mặn là một trong những vấn đềlớn ở đồng bằng sông Hồng-Thái Bình và nó 2.1. Thiết lập mô hình MIKE 21 chocó xu hướng trầm trọng hơn trong tương lai vùng nghiên cứudo mực nước biển dâng (NBD) và lưu lượng Mô hình mô phỏng xâm nhập mặn thựctừ thượng nguồn suy giảm. chất được tích hợp bởi 2 mô đun: mô đun Vùng cửa sông ven biển huyện Kim Sơn tính thủy lực và mô đun chất lượng nướctỉnh Ninh Bình được xem là nơi lưu lại dấu trong đó có tải khuyếch tán AD (Advection-tích của mọi biến động về môi trường, chịu Dispersion). Vì vậy, việc thiết lập được tiếnsự tương tác trực tiếp của đất liền và biển. hành tuần tự, trước hết là thiết lập các thôngHiện nay, do diễn biến phức tạp của khí hậu, số cơ bản (bộ hệ số nhám), thực hiện tiếp vớitình trạng xâm nhập mặn vẫn ngày càng gia tính toán thủy lực và cuối cùng là xây dựngtăng. Cụ thể từ những năm 2000 trở lại đây, mô hình tính mặn.toàn bộ các vụ lúa, UBND huyện Kim Sơn đã Bản đồ khu vực biển ven bờ của huyệnphải chỉ đạo không cho lấy nước ở các cống Kim Sơn-Ninh Bình có kích thước toàn khugiáp cửa sông Đáy để tưới [1]. Từ năm 2005, vực nghiên cứu được mô phỏng 12,5(km) xngười dân Kim Trung thuộc huyện Kim Sơn 12,5(km), chia thành 3600 ô lưới với 7199thường xuyên phải dẫn nước ngọt vào đầm nút lưới, kích thước các ô lưới làtôm để giảm bớt độ mặn tăng cao từ biển. 250x250(m). Theo dõi diễn biến mực nướcĐến nay, chưa có nghiên cứu nào về xâm tại hai vị trí A(46,35) tại cửa sông vànhập mặn vùng ven biển Kim Sơn-Ninh B(44,55) cách A 3,5km theo thời gian lầnBình. Hơn nữa, nhằm ứng phó với những lượt thuộc hai vùng địa lý đặc trưng. Kết quảbiến đổi khí hậu và kiểm soát tối đa ảnh biểu diễn như hình 1:hưởng tiêu cực tới môi trường,mang cả ýnghĩa khoa học và thực tiễn cao, góp phầnbảo vệ đa dạng sinh thái vùng cửa sông venbiển và định hướng phát triển toàn diện kinhtế-xã hội của vùng.2. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH XÂM NHẬP MẶN VÙNG NGHIÊN CỨU Để nghiên cứu chế độ thuỷ động lực vàvận chuyển bùn cát khu vực cửa sông venbiển huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình, nghiên Hình 1: Địa hình vùng nghiên cứucứu này đã sử dụng bộ mô hình thủy lực môi và sơ họa vị trí A, B 540 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 2.2. Hiệu chỉnh và kiểm định mô hình Hai thời điểm 12:00 pm ngày 24/1/2014 và Việc hiệu chỉnh và kiểm định được thực 3:00 am ngày 14/4/2014 cho thấy sự pha trộnhiện cho 2 yếu tố thủy lực (mực nước) và độ mặn-nhạt rõ rệt trên cùng 1 khu vực nghiênmặn. Các thời đoạn sử dụng để hiệu chỉnh và cứu. Trong kịch bản không xét đến các yếu tốkiểm định mô hình lựa chọn là độc lập nhau. khí hậu, độ mặn tới 25.5psu bao phủ toàn bộ 2.3. Kết quả và thảo luận vùng cửa sông ven biển và lấn sâu hơn 2.5km qua cửa sông Đáy khi triều lên. a) Các kịch bản nghiên cứu Các kịch bản (KB) là cơ sở khoa học giúp Tại thời điểm triều rút, nước ngọt từ sôngcó cái nhìn tổng quát về xu thế biến đổi mặn, Đáy đẩy mặn ra phía biển, nơi giao nhau bị phađồng thời hỗ trợ xây dựng và triển khai kế trộn với nước biển trở thành vùng nước lợ. Khihoạch hành động nhằm thích ứng và giảm triều rút vùng có độ mặn 27psu cách cửa sôngthiểu tác động tiềm tàng của xâm nhập mặn Đáy khoảng 3.5km về phía Nam.trong tương lai. Trong nghiên cứu này tiến  Kịch bản 2:hành xây dựng 3 KB tính toán như sau: - Kịch bản 1: Bài toán cơ bản - KB1 (Hiệntrạng không có gió). - Kịch bản 2: Bài toán cơ bản có xét đếnảnh hưởng của hai hướng gió chính: ĐôngBắc (ĐB) - KB2a và Đông Nam (ĐN) - KB2b. - Kịch bản 3: Bài toán tính đến hướng gióbất lợi ĐN và NBD 50cm - KB3. - Kịch bản 4: Hiện trạng có đập ngăn Hình 3a: Độ mặn trong Kịch bản 2bmặn - KB4. tại thời điểm 3:00am ngày 14/4/2014 b) Kết quả mô phỏng từ các kịch bản Lựa chọn các thời điểm khi lưỡi xâm nhậpmặn là lớn nhất và nhỏ nhất để so sánh. Đồngthời theo dõi diễn biến mặn tại hai vị trí A vàB lần lượt theo thời gian:  Kịch bản 1: Hình 3b: Diễn biến độ mặn (psu) trong Kịch bản 2a tại vị trí AHình 2a: Độ mặn trong Kịch bản 1 tại thời điểm 12:00 pm ngày 24/1/2014 Hình 3c: Diễn biến độ mặn (psu) trong Kịch bản 2b tại vị trí A Diễn biến mặn tại vị trí A trong KB2a, KB2b cho thấy thời gian có độ mặn >23psu đến sớm và duy trì lâu hơn ở ngưỡng cao. ...