Xanh kiến trúc, xanh vật liệu, và xanh… thái độ

Giải thưởng Kiến trúc xanh đã được trao cho 11 công trình trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn xây dựng một nền kiến trúc quan tâm nhiều hơn đến môi trường, thích ứng với việc biến đổi khí hậu toàn cầu. Dĩ nhiên trong bối cảnh của những bước đi chập chững ban đầu đã không thể chọn ra ngay được những công trình hoàn toàn xanh như những tiêu chuẩn thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xanh kiến trúc, xanh vật liệu, và xanh… thái độ Xanh kiến trúc, xanh vật liệu, và xanh… thái độGiải thưởng Kiến trúc xanh đã được trao cho 11 công trình trong bối cảnh đất nướcđang bước vào giai đoạn xây dựng một nền kiến trúc quan tâm nhiều hơn đến môitrường, thích ứng với việc biến đổi khí hậu toàn cầu.Dĩ nhiên trong bối cảnh của những bước đi chập chững ban đầu đã không thể chọn rangay được những công trình hoàn toàn xanh như những tiêu chuẩn thế giới. Tuy vậy tạpchí KT&ĐS vẫn tiếp nhận những ý kiến khác nhau trong giới và ngoài giới kiến trúc sưđể phản ánh kịp thời dư luận nhằm hướng tới xây dựng rõ nét hơn những “tiêu chí xanh”trong sự chọn lựa. Bài viết của KTS Nguyễn Trần Đức Anh đã phản ánh một khía cạnhcần quan tâm, đó là “thái độ xanh” bên cạnh các tiêu chí kỹ thuật khác của giải thưởng.Kiến trúc truyền thống luôn kết hợp các yếu tố cây xanh, mặt nước.Kiến trúc xanh, kiến trúc bền vững, kiến trúc sinh thái… đang là câu chuyện thời sự vàrất thiết thực, không còn xa vời nữa. Những hệ luỵ của việc biến đổi khí hậu và ô nhiễmmôi trường đã đặt những kiến trúc sư, nhà xây dựng, nhà sản xuất thiết bị – vật liệu vàomột hoàn cảnh mới, cuộc chơi mới và sự hưởng ứng đã rộng khắp toàn cầu. Tuy vậy, ởnước ta, để tìm một hướng đi chung cho kiến trúc xanh và vật liệu xanh trong giới thiếtkế, xây dựng, vẫn còn rất nhiều khó khăn, chậm trễ và… ngang trái!Giải thưởng Kiến trúc xanh, một sự khởi đầu mới?Năm 2011, hội đồng Kiến trúc Xanh Việt Nam – thuộc hội Kiến trúc sư Việt Nam đượcthành lập.Trước tình hình chung mang tính toàn cầu về vấn đề biến đổi khí hậu, có ảnh hưởng trựctiếp đến môi trường tự nhiên và xã hội; kiến trúc và kiến trúc sư phải thích ứng với nhiềubối cảnh không thuận lợi về khí hậu và thời tiết; những thiết kế ngày càng được đòi hỏiyêu cầu ứng phó thiên tai. Căn cứ vào yêu cầu và định hướng phát triển của kiến trúc ViệtNam trong tương lai, hội Kiến trúc sư Việt Nam đã thành lập hội đồng Kiến trúc xanhViệt Nam, với mục đích tuyên truyền và định hướng kiến trúc sư và xã hội hướng tớinhững kiến trúc xanh cùng những giá trị của môi trường, thúc đẩy quá trình nghiên cứu,thiết kế, sản xuất trong xây dựng hướng tới sự bền vững và thân thiện với môi trường.Hội đồng đã ra mắt trong dịp lễ kỷ niệm ngày Kiến trúc Việt Nam lần thứ nhất 27.4.2011tại Hà Nội, và đưa ra “tuyên ngôn kiến trúc xanh Việt Nam”.Một năm sau, cũng trong dịp kỷ niệm ngày Kiến trúc Việt Nam 27.4.2012, giải thưởngKiến trúc xanh Việt Nam lần thứ nhất đã được trao. 11 công trình và cụm công trình đãnhận giải thưởng này.Kiến trúc xanh, kiến trúc sinh thái, vật liệu xanh, vật liệu thân thiện môi trường, tiết kiệmnăng lượng… là những khái niệm, những cụm từ được nói rất nhiều trong những năm gầnđây. Dẫu vậy, trong thực tế thiết kế và xây dựng công trình, những khái niệm đó có vẻnhư vẫn còn quá xa lạ, như thể tận bên trời… Tây. Những kiến trúc sư, những công trìnhcó… “xanh” rất hiếm và như lạc lõng trong một xu thế đầu tư xây dựng ầm ầm với nhữngtiêu chí khác biệt: nhanh, cao, to, hiệu quả kinh tế trước mắt…; còn khái niệm môi trườngcó vẻ như rất xa lạ.Giải thưởng Kiến trúc xanh Việt Nam lần thứ nhất có thể coi như một lời thúc giục vớigiới kiến trúc và xây dựng nước nhà để tiến gần hơn với kiến trúc xanh. Và có thể hyvọng đây là một sự khởi đầu mới chăng, khi mà chúng ta đã nói nhiều về kiến trúc xanhrồi mà… vẫn đi sau thế giới rất xa. Và có thể đặt niềm tin vào hội nghề nghiệp đượckhông – với sự quyết tâm của vị chủ tịch hội, cũng là chủ tịch hội đồng Kiến trúc xanh:“Chậm nhưng cần nên chúng ta vẫn phải làm”.Xanh vật liệuKiến trúc xanh có rất nhiều các tiêu chuẩn và tiêu chí hướng tới. Tất cả các tiêu chí, tiêuchuẩn của kiến trúc xanh đều có mối liên quan đến nhau, không thể tách rời độc lập hoàntoàn; từ quy hoạch, kiến trúc, vật liệu, thiết bị, công nghệ, năng lượng, nhiên liệu, chấtthải… Tuy vậy, trong rất nhiều các tiêu chí của kiến trúc xanh, thì một yếu tố có vẻ gầngũi nhất, dễ hiểu nhất, dễ tiếp cận và ứng dụng nhất, là vật liệu xanh, vật liệu thân thiệnmôi trường. Vật liệu xanh hiện được quan tâm nhiều ở góc độ thiết kế công trình, vànghiên cứu sản xuất ứng dụng.Vật liệu xanh, hiểu một cách đơn giản là những loại vật liệu giảm thiểu tác động tiêu cựcvào môi trường trong suốt quá trình khai thác, chế tạo, vận chuyển, xây dựng công trình,và cả khi phá dỡ công trình. Sử dụng vật liệu xanh đồng nghĩa với việc tiết kiệm tàinguyên thiên nhiên, giảm ô nhiễm môi trường, tiết kiệm năng lượng, nhiên liệu (trong sảnxuất, vận chuyển vật liệu và sử dụng, khai thác công trình). Vật liệu xanh khi đã có mặttrong công trình cũng không (hoặc giảm thiểu) ảnh hưởng tiêu cực, độc hại vào môitrường sống, sinh hoạt.Vật liệu xanh đã được con người ứng dụng vào kiến trúc từ xa xưa, khi chưa có kháiniệm kiến trúc xanh. Đó là việc sử dụng hợp lý nguồn vật liệu tại chỗ, dễ dàng chế tác, thicông, không xả thải độc hại ra ...