Xây dựng khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam

Bài viết này được thực hiện nhằm xây dựng một khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam. Bằng phương pháp nghiên cứu phân tích - tổng hợp, tác giả đã kế thừa những phát hiện có giá trị từ các nghiên cứu trong và ngoài nước, đồng thời mở rộng hướng nghiên cứu để có cái nhìn hoàn thiện hơn về khung lý thuyết phát triển nguồn nhân lực trong tổ chức. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG XÂY DỰNG KHUNG LÝ THUYẾT VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG KHU VỰC CÔNG Ở VIỆT NAM THEORETICAL FRAMEWORK FOR HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT IN PUBLIC SECTOR IN VIETNAM Võ Xuân Hoài29 Tóm tắt Bài viết này được thực hiện nhằm xây dựng một khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam. Bằng phương pháp nghiên cứu phân tích - tổng hợp, tác giả đã kế thừa những phát hiện có giá trị từ các nghiên cứu trong và ngoài nước, đồng thời mở rộng hướng nghiên cứu để có cái nhìn hoàn thiện hơn về khung lý thuyết phát triển nguồn nhân lực trong tổ chức. Khung lý thuyết này được xây dựng trên cơ sở kế thừa các phát hiện của những nghiên cứu trước đây kết hợp với phương pháp thảo luận ý kiến chuyên gia và kỹ thuật phỏng vấn chuyên sâu. Để đánh giá phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam, mô hình lý thuyết do nhóm tác giả đề xuất bao gồm 2 nhóm biến độc lập trong mô hình kinh tế lượng là (1)“Các yếu tố bên trong tổ chức” và (2)”Các yếu tố bên ngoài tổ chức” được đo lường thông qua 9 biến thành phần và 44 biến quan sát cụ thể và một biến phụ thuộc là “Phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam” được đo lường bởi 4 biến quan sát cụ thể. Abstract This article is about building up a theoretical framework for human resources development in public sector in Vietnam. By using the analytical-synthesis method, the author has extended the theoretical framework for human resources development in the national organization from the traditional point of view from both international and national works of literature. This framework is also based on in-depth interview and group discussion of specialists in the field. To assess the theoretical model, authors have done an empirical study including between and within organization variables (independence variables include 9 components and 44 observable variables and 1 dependence variable measured by 4 observables). Từ khóa: khung lý thuyết, phát triển nguồn nhân lực, khu vực công. Keyword: Theoretical framework, human resources development, public sector. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm qua chúng ta đã ban hành những chính sách về “Nền kinh tế tri thức” (Knowledge Economy), “Chính phủ điện tử” (E-Government). Cùng với việc ban hành các chính sách là việc thực hiện các nghiên cứu về “Nền kinh tế thông tin” (Information Economy), “Chính phủ thông minh” (Smart Government). Đây là các mức độ phát triển khác nhau mà sự thành công hay không thành công phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng nhân lực. Như vậy, có thể thấy vai trò to lớn, tầm quan trọng bậc nhất của nhân lực đối với việc tạo ra tiến bộ trên các mặt khác nhau của đời sống xã hội và của nhà nước. Với vai trò và ý nghĩa quan trọng như vậy phát triển nhân lực luôn được Chính phủ các nước quan tâm với những triết lý, chủ trương, chương trình khác nhau. Ví dụ: Chính phủ Nhật Bản phát triển nhân lực theo triết lý “con người Nhật cộng với khoa học kỹ thuật phương Tây”; Singapore chủ trương “phát triển nhân lực chất lượng cao” và “thắng trong cuộc đua về giáo dục sẽ thắng trong cuộc đua về phát triển kinh tế”; trong khi đó trọng tâm phát triển nhân lực của Hoa Kỳ đặt vào hai chương trình “phát triển giáo dục - đào tạo” và “thu hút nhân tài”. Chúng ta có “Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020” đã được phê duyệt theo Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ. Là một bộ phận của nguồn nhân lực vì vậy, nguồn nhân lực công trong khu vực công có các dấu hiệu, đặc trưng chung của nguồn nhân lực như: là nguồn lực của con người trong 29 NCS, Ths. Võ Xuân Hoài - Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư 240 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG xã hội, được phát triển trên nền tảng kinh tế - xã hội cụ thể, con người vừa là chủ thể vừa là đối tượng của nguồn nhân lực. Cũng như vậy để “phát triển nhân lực công” cần áp dụng các biện pháp chung của phát triển nguồn nhân lực như: kế hoạch hóa, tuyển chọn, sử dụng, đánh giá, trả công… Tuy nhiên với vai trò là những người thực thi quyền lực công, nhân lực công và phát triển nhân lực công có những mục tiêu, yêu cầu, nội dung, biện pháp riêng có với nhóm đối tượng này. Trước yêu cầu của công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thì việc phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công là vấn đề vô cùng cấp thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp bách. Chính vì vậy, việc tìm hiểu, nghiên cứu về “Khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam” là việc hết sức có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn. Hiện nay có rất ít nghiên cứu tổng hợp lý thuyết hoàn chỉnh về phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam. Trong bài viết này, tác giả hướng đến xây dựng một khung lý thuyết nhằm phục vụ cho mục đích tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam. Khung lý thuyết do nhóm tác giả đề xuất đưa ra cái nhìn toàn cảnh, bao trùm về các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực trong một tổ chức; bao gồm: các yếu tố thuộc môi trường bên ngoài tổ chức và các yếu tố thuộc môi trường bên trong tổ chức. Khung lý thuyết này được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu toàn diện sự phát triển kinh tế - xã hội toàn cầu kết hợp sự cân nhắc kỹ lưỡng đặc trung kinh tế - xã hội ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời, tác giả cũng sử dụng phương pháp nghiên cứu phân tích - tổng hợp để kế thừa những phát hiện có giá tr ...