Xây dựng nội dung dạy học môn tiếng Việt cấp tiểu học cho học sinh nước ngoài

Nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn dạy học, bài viết xây dựng nội dung dạy học môn tiếng Việt cấp tiểu học cho học sinh nước ngoài ở các trường Quốc tế tại Việt Nam theo chuẩn đầu ra bậc 1 với khung năng lực tiếng Việt dùng cho người nước ngoài. Nội dung dạy học gồm ba thành phần: Chủ đề giao tiếp, kiến thức ngôn ngữ và kĩ năng giao tiếp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng nội dung dạy học môn tiếng Việt cấp tiểu học cho học sinh nước ngoài VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 32-34 XÂY DỰNG NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT CẤP TIỂU HỌC CHO HỌC SINH NƯỚC NGOÀI Đoàn Thị Thúy Hạnh - Võ Thanh Hà Viện Khoa học giáo dục Việt Nam Ngày nhận bài: 21/12/2016; ngày sửa chữa: 30/12/2016; ngày duyệt đăng: 03/01/2017. Abstract: Currently, demand of learning Vietnamese of foreigners has been rising. However, teaching Vietnamese language for foreigners in Vietnam is mainly based on the available curricula of universities or individuals that had not been compiled as the official and comprehensive documents for teaching. To meet this demand of learning, authors have built the core contents of teaching Vietnamese for primary school foreign students for the international schools in Vietnam as outcomes in level 1 (Vietnamese capacity framework for foreigners). The contents of instruction comprised of three components: communication topics, knowledge of language and communicative skills. Keywords: Vietnamese capacity framework, foreigners, foreign students, primary school. từ những năm 50, phát triển nhanh vào những năm 70 của thế kỉ XX và đạt được thành tựu đáng kể. Vấn đề thụ đắc “ngôn ngữ thứ hai” hay ngoại ngữ - với quá trình tâm lí, đặc biệt là trong mối liên hệ với quá trình thụ đắc ngôn ngữ thứ nhất (tức tiếng mẹ đẻ) đã thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu ngôn ngữ học. Vấn đề này được tiếp cận đa dạng từ nhiều góc độ: ngôn ngữ học xã hội, ngôn ngữ học giáo dục, ngôn ngữ học thần kinh, ngôn ngữ học tâm lí, ngôn ngữ học đối chiếu. Về phương pháp dạy học ngoại ngữ, có thể kể đến: dịch ngữ pháp; trực tiếp; đọc hiểu; nói khẩu ngữ; tình huống; học tiếng theo cộng đồng (học tư vấn); học tiếng thư giãn (còn gọi là phương pháp Lozanov); lối im lặng; toàn bằng hành động; giao tiếp. Trong các phương pháp trên, có thể thấy không có một phương pháp tối ưu cho tất cả mọi trường hợp; mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm nhất định. Giáo viên cần lựa chọn, tổng hợp và khai thác để sử dụng hài hòa giữa các phương pháp, chú trọng phương pháp giao tiếp phù hợp với mục tiêu dạy học môn TV của HS nước ngoài. Nhìn chung, sự phát triển của ngôn ngữ học ứng dụng, đặc biệt là lí thuyết về thụ đắc ngôn ngữ thứ hai giúp cho việc giảng dạy TV mang tính khoa học và có chiều sâu hơn. 2.1.2. Công trình nghiên cứu về dạy học tiếng Việt cho người nước ngoài Một số đề tài cấp Bộ nghiên cứu về dạy học TV cho người nước ngoài như: “Xây dựng chương trình môn TV như môn “ngoại ngữ thứ hai” cho HS nước ngoài tại Việt Nam (chuẩn đầu ra mức A1, Khung tham chiếu châu Âu)”, mã số: B2014.19.12NV, Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, chủ nhiệm PGS.TS. Bùi Mạnh Hùng; 1. Mở đầu Những năm gần đây, việc giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và cộng đồng thế giới ngày càng phát triển. Sự tiếp xúc ngôn ngữ giữa Tiếng Việt (TV) và các ngôn ngữ khác ngày càng được mở rộng. TV đã trở thành một trong những môn học được quan tâm ở trong và ngoài nước. Nhu cầu học TV của người nước ngoài ngày càng cao. Không chỉ người lớn mà trẻ em nước ngoài ở các trường Quốc tế cũng có nguyện vọng học TV như một “ngoại ngữ thứ hai”. Việc giảng dạy TV cho người nước ngoài ở Việt Nam hiện nay chủ yếu dựa trên các giáo trình ở các trường đại học, các cá nhân tự biên soạn mà chưa có một chương trình tổng thể, khoa học, phù hợp với trình độ HS, nhất là đối tượng tiểu học. Ngày 01/9/2015, Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư số 17/2015/TT-BGDĐT về khung năng lực TV dùng cho người nước ngoài. Khung năng lực TV được chia làm 3 cấp (sơ cấp, trung cấp, cao cấp) và 6 bậc (từ bậc 1 đến bậc 6, tương thích với các bậc từ A1 đến C2 trong khung tham chiếu chung châu Âu). Thông tư là chỉ dẫn quan trọng để thực hiện xây dựng chương trình dạy TV cho người nước ngoài trong giai đoạn mới. Từ những lí do nêu trên, xây dựng nội dung dạy học môn TV cấp tiểu học cho học sinh (HS) nước ngoài theo chuẩn đầu ra Khung năng lực TV dành cho người nước ngoài là cần thiết. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Tổng quan về nghiên cứu dạy học tiếng Việt cho người nước ngoài 2.1.1. Một số nghiên cứu khoa học trên thế giới Trên thế giới, việc nghiên cứu sự thụ đắc “ngôn ngữ thứ hai” (second language acquisition research) bắt đầu 32 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 32-34 Đề tài cấp Bộ năm 2011-2013 “Xây dựng chương trình nội dung dạy học TV cho người nước ngoài theo định hướng văn hóa giao tiếp người Việt” của tác giả Đỗ Việt Hùng, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Các đề tài này công bố một số thực trạng về việc dạy học TV cho người nước ngoài tại một số cơ sở giáo dục ở Việt Nam và nước ngoài. Từ đó, các tác giả đã xây dựng chương trình môn TV như một môn “ngoại ngữ thứ hai” cho HS nước ngoài tại Việt Nam theo chuẩn đầu ra mức A1 hoặc theo định hướng văn hóa giao tiếp của người Việt. 2.2. Định hướng xây dựng nội dung dạy học môn Tiếng Việt cấp tiểu học cho học sinh nước ngoài 2.2.1. Cơ sở lí thuyết: 2.2.1.1. Các lí thuyết về thụ đắc ...