Xây dựng tài liệu tự học môn Kĩ thuật số cho sinh viên trường Đại học Sư phạm Kĩ thuật Hưng Yên theo thuyết nhận thức

Để góp phần nâng cao hiệu quả tự học cho sinh viên trong học tập môn Kĩ thuật số thì xây dựng tài liệu tự học môn Kĩ thuật số dựa trên thuyết nhận thức là một việc làm cần thiết. Bài viết trình bày khái niệm tài liệu tự học, tài liệu tự học theo thuyết nhận thức, đặc điểm, nguyên tắc, quy trình, cấu trúc và cách sử dụng tài liệu tự học theo thuyết nhận thức khi tổ chức dạy học dựa vào mô hình lớp học đảo ngược.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng tài liệu tự học môn Kĩ thuật số cho sinh viên trường Đại học Sư phạm Kĩ thuật Hưng Yên theo thuyết nhận thứcVJETạp chí Giáo dục, Số 439 (Kì 1 - 10/2018), tr 54-59XÂY DỰNG TÀI LIỆU TỰ HỌC MÔN KĨ THUẬT SỐCHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ THUẬT HƯNG YÊNTHEO THUYẾT NHẬN THỨCNguyễn Thị Cúc - Trường Đại học Sư phạm Kĩ thuật Hưng YênNgày nhận bài: 31/07/2018; ngày sửa chữa: 03/08/2018; ngày duyệt đăng: 04/09/2018.Abstract: The self-learning process of students plays a significant role in academic environment.Thus, self-learning material is one of the most factors which have remarkable impact on thisprocess. Therefore, it is necessary to develop self-study materials (based on cognitive theory) ofdigital subject for student in order to enhance the effectiveness of self-learning. The article presentsthe concept of self-learning material, cognitive theory self-learning material; characteristics,principles, process, structure and the usage of cognitive theory self-learning material in teachingwith flipped classroom model.Keywords: Self-learning, self-learning material, cognitive theory.1. Mở đầuHiện nay, đã có nhiều nghiên cứu về tự học; các côngtrình nghiên cứu đó hướng đến xây dựng khái niệm tự học,nội dung tự học, hình thức tự học, các kĩ năng tự học, cácbiện pháp hình thành kĩ năng tự học và định hướng nhữngphương pháp tự học cho người học. Tuy nhiên, chưa cócông trình nghiên cứu nào về định hướng xây dựng tài liệutự học (TLTH) theo thuyết nhận thức.Thuyết nhận thức là thuyết học tập mô tả và giải thíchcơ chế tâm lí của việc học tập, nhấn mạnh ý nghĩa củacác cấu trúc nhận thức đối với sự học tập, thừa nhận tínhkhách quan của tri thức, nhấn mạnh vai trò của chủ thểnhận thức, học tập là quá trình xử lí thông tin. Lí thuyếtnày được vận dụng trong việc tối ưu hoá quá trình dạyhọc nhằm phát triển khả năng nhận thức của người học,đặc biệt là phát triển tư duy [1], [2]. Chiến lược nhận thứccủa người học được xác định trong thuyết nhận thức làchiến lược thu nhận, xử lí và biến đổi thông tin trong cấutrúc nhận thức. Do đó, trong quá trình dạy học người dạycần dẫn dắt và thúc đẩy quá trình học tập của người họcthông qua các nhiệm vụ học tập để phát triển tư duy, giảiquyết vấn đề. Người học chịu trách nhiệm tiếp thu tàiliệu, xử lí và xây dựng lược đồ nhận thức cho bản thân.Đây là cơ sở để xây dựng những nhiệm vụ học tập địnhhướng hoạt động nhận thức cho người học trong TLTH.Bài viết trình bày khái niệm TLTH, TLTH theothuyết nhận thức; đặc điểm, nguyên tắc, quy trình, cấutrúc và cách sử dụng TLTH theo thuyết nhận thức khi tổchức dạy học dựa vào mô hình lớp học đảo ngược.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Một số khái niệm cơ bảnQua quá trình nghiên cứu các tài liệu về tự học,TLTH, thuyết nhận thức, chúng tôi cho rằng:54TLTH là tài liệu học tập trình bày những kiến thức khoahọc của các chuyên ngành dưới dạng văn bản, hay dữ liệusố hóa được người học dùng trong quá trình tự học của bảnthân. Tài liệu được thể hiện dưới các dạng khác nhau nhưgiáo trình, tài liệu tham khảo, bài giảng, sách bài tập, bàigiảng trên mạng... Việc sử dụng tài liệu nhằm mục tiêu lĩnhhội tri thức một cách nhanh và đầy đủ nhất, và nó cũng giữmột vị trí đáng kể trong việc nắm vững kiến thức và pháthuy tính tích cực hoạt động trí tuệ của người học.TLTH theo thuyết nhận thức là tài liệu học tập đượcthiết kế nhằm định hướng các hoạt động học tập củangười học khi tự học không có sự hướng dẫn của ngườidạy, trong đó nhấn mạnh đến chiến lược nhận thức thunhận, xử lí và biến đổi thông tin trong cấu trúc nhận thức.Mở đầu các bài học trong tài liệu, người học được thamgia trải nghiệm bằng các tình huống để thấy được sự vậndụng những kiến thức trong bài học vào thực tế, từ đóthúc đẩy việc tự học. Khi sử dụng TLTH, lược đồ nhậnthức người học được xây dựng bằng cách giải quyết cácnhiệm vụ học tập được thiết kế theo các mức độ từ đơngiản đến phức tạp, từ những nhiệm vụ gắn kết những kiếnthức cũ và thông qua đó hình thành nên những kiến thứcmới, hay những nhiệm vụ đòi phải tư duy, vận dụng kiếnthức mới để giải quyết, qua đó hình thành kinh nghiệmmới cho bản thân. TLTH phải đảm bảo mục tiêu rõ ràng,nội dung phù hợp, hình thức trình bày phong phú dướinhiều dạng kênh hình, kênh chữ để gây hứng thú tự đọccho người học. TLTH được sử dụng như là một công cụđiều khiển hoạt động nhận thức của người học trong quátrình tự học.Mô hình lớp học đảo ngược là mô hình lớp học màtrong đó bài giảng của giáo viên được chuyển tải đểngười học nghiên cứu trước khi tới lớp, do vậy thời gianVJETạp chí Giáo dục, Số 439 (Kì 1 - 10/2018), tr 54-59cho các hoạt động tích cực của người học được nhiềuhơn. Ngoài ra, các kĩ năng giao tiếp, độc lập của ngườihọc được tăng cường [3].2.2. Xây dựng tài liệu tự học theo thuyết nhận thức2.2.1. Đặc điểm của tài liệu tự học theo thuyết nhận thứcTLTH thông thường tập trung chú trọng vào trình bàynhững thông tin khoa học chu ...