Xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học toán ở tiểu học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Bài viết được đưa ra một số ví dụ về xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học toán ở Tiểu học, góp phần vào việc rèn luyện các năng lực cần hình thành của học sinh, đáp ứng mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học toán ở tiểu học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018TẠP CHÍ TÂM LÝ - GIÁO DỤC XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG CÓ VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC TOÁN Ở TIỂU HỌC THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 Bùi Văn Chương Khoa Sư phạm, Trường Đại học Hạ Long Tóm tắt: Thực hiện tinh thần “Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục và đào tạo trong tình hình mới”, thực hiện Chươngtrình giáo dục phổ thông năm 2018 do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, với rất nhiều thay đổi, thể hiện tinh thần đổimới với trọng tâm là chuyển nền giáo dục từ truyền thụ kiến thức sang giúp học sinh hình thành và phát triển phẩm chấtvà năng lực. Trong phạm vi bài viết, chúng tôi xin được đưa ra một số ví dụ về xây dựng tình huống có vấn đề trong dạyhọc toán ở Tiểu học, góp phần vào việc rèn luyện các năng lực cần hình thành của học sinh, đáp ứng mục tiêu của Chươngtrình giáo dục phổ thông 2018. Từ khoá: Tình huống có vấn đề, dạy học toán, dạy học giải quyết vấn đề. CONSTRUCTING PROBLEM SITUATIONS IN TEACHING MATHEMATICS IN ELEMENTARY SCHOOLS ACCORDING TO THE 2018 GENERAL EDUCATION PROGRAM Bui Van Chuong Faculty of Education, Ha Long University Abstract: In the spirit of implementing the Fundamental and Comprehensive Renovation of Education and Training inthe New Situation and the 2018 General Education Program issued by the Ministry of Education and Training, with manychanges reflecting a spirit of innovation focused on shifting education from knowledge transmission to helping studentsform and develop qualities and capacities. In this article, we present several examples of constructing problem situations inteaching mathematics in elementary schools, contributing to the cultivation of necessary competencies in students, meetingthe objectives of the 2018 General Education Program. Keywords: Problem situations, teaching mathematics, problem-solving teaching. Nhận bài: 29/5/2024 Phản biện: 5/7/2024 Duyệt đăng: 8/7/2024 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong dạy học toán hiện nay ở Tiểu học, xu + Học sinh chưa giải đáp được câu hỏi đó hoặchướng mới là tạo cơ hội cho học sinh được thực chưa thực hiện được hành động đó.hiện các hoạt động học tập. Thông qua hoạt động + Học sinh chưa được học một qui tắc có tínhhọc tập của học sinh, rèn luyện và phát triển khả chất thuật giải nào để giải đáp câu hỏi hoặc thựcnăng tự học, nhằm hình thành cho học sinh các hiện yêu cầu đặt ra.phẩm chất của tư duy; nâng cao năng lực phát hiện - Một tình huống có vấn đề cần thoả mãn cácvà giải quyết vấn đề; rèn luyện kĩ năng vận dụng yêu cầu đặt ra.kiến thức vào thực tiễn; từ đó hình hình thành các + Tồn tại một vấn đề: Tình huống phải baophẩm chất và năng lực cần có của học sinh. Một hàm một vấn đề theo nghĩa nêu ở trên.trong những phương pháp dạy học cần được vận + Gợi nhu cầu nhận thức: Học sinh phải cảmdụng rộng rãi, đó là phương pháp dạy học phát thấy cần thiết, thấy có nhu cầu, hứng thú và monghiện và giải quyết vấn đề, mà điểm mấu chốt của muốn giải quyết vấn đề đó.nó là tạo ra tình huống có vấn đề. + Gây niềm tin ở khả năng: Tình huống phải II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU gây cho học sinh niềm tin ở khả năng của mình, 2.1.Một số khái niệm. Một vấn đề (đối với làm cho họ thấy tuy họ chưa có ngay lời giảingười học) được biểu thị bởi một hệ thống những nhưng đã có một số kiến thức, kỹ năng liên quancâu hỏi (hoặc yêu cầu hành động) thoả mãn các đến vấn đề đặt ra và nếu tích cực suy nghĩ thì cóđiều kiện sau: nhiều hy vọng giải quyết được vấn đề đó.26 Tập 30, số 07 (tháng 07/2024) TẠP CHÍ TÂM LÝ - GIÁO DỤC Trong dạy học giải quyết vấn đề, người ta phân huống ngay lập tức mà cần vận dụng đến các kiếnbiệt cấp độ khác nhau tuỳ theo mức độ độc lập của thức, kĩ năng đã học để từng bước suy luận, giảihọc sinh trong hoạt động học tập. quyết vấn đề. Trong tình huống này, học sinh cần - Tự nghiên cứu vấn đề: Giáo viên chỉ tạo ra hiểu được mối liên quan giữa số lượng hộp khẩutình huống có vấn đề, học sinh tự phát hiện và giải trang và giá tiền mỗi hộp, mối liên quan giữa tổngquyết vấn đề. số tiền cần có để mua đủ số khẩu trang và số học - Hợp tác giải quyết vấn đề: Giáo viên tạo ra sinh của lớp.tình huống có vấn đề, học sinh hợp tác phát hiện - Để giải quyết tình huống, HS cần áp dụngvà giải quyết vấn đề. phép nhân và phép chia số có hai chữ số (trong - Đàm thoại nghiên cứu vấn đề: Học sinh phát phạm vi lớp triệu) đã được học.hiện và giải quyết vấn đề nhờ sự gợi ý, dẫn dắt của - Cách giải quyết tình huống:giáo viên. + Học sinh sẽ tính tổng số tiền cần có để mua - Thuyết trình giải quyết vấn đề: Giáo viên tạo 40 hộp khẩu trang bằng cách lấy 50000 đồng /hộptình huống có vấn đề, đặt vấn đề và trình bày quá nhân với 40, 50 000 × 40 = 2 000 000 (đồng)trình suy nghĩ giải quyết. (theo [3]) + Tiếp theo học sinh sẽ tính số tiền mỗi HS cần Để thực hiện dạy học phát hiện và giải quyết vấn quyên góp bằng cách lấy 2 000 000 chia cho tổngđề điểm xuất phát là tạo ra tình huống có vấn đề. số học sinh của lớp là 40 học si ...