xứ Đàng trong năm 1621 - nxb tổng hợp thành phố hồ chí minh

gồm 13 chương: chương 1 - về quốc hiệu, vị trí và diện tích; chương 2 - về khí hậu và đặc tính lãnh thổ Đàng trong; chương 3 - Đất đai phì nhiêu; chương 4 - voi và tê giác; chương 5 - về tính tình, phong hóa, tục lệ người Đàng trong, cách sống, cách ăn mặc và thuốc men của họ; chương 6 - về hành chính và dân chính nơi người Đàng trong; chương 7 - lực lượng của chúa Đàng trong; chương 8 - về thương mại và các hải cảng ở xứ Đàng trong; chương 9 - quan trấn thủ quy nhơn đưa các cha dòng tên đến tỉnh ông cai quản và cho dựng một trú sở và một nhà thờ cho các cha; chương 10 - quan trấn tỉnh quy nhơn qua đời; chương 11 - thiên văn; chương 12 - Đời sống tinh thần ở Đàng trong; chương 13 - về xứ Đàng ngoài. mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
xứ Đàng trong năm 1621 - nxb tổng hợp thành phố hồ chí minhThôngtinebookXứĐàngTrongNăm1621-CristoforoBorriDịchgiả:NguyễnKhắcXuyênThểloại:HistoryTạovàhiệuchỉnhebook:HoàngNghĩaHạnhDiễnđànTinhTếDựánebookđịnhdạngepubchuẩnchomọithiếtbịdiđộnghttp://dl.dropbox.com/u/46534480/library/_catalog/OPDScatalog:http://dl.dropbox.com/u/46534480/library/_catalog/index.xmlCHƯƠNG 1: VỀ QUỐC HIỆU, VỊ TRÍ VÀ DIỆNTÍCHXứĐàngTrong[1]đượcngườiBồgọinhưvậynhưngtrongtiếngbảnxứlàAnnam[2] cónghĩalà miềnTây.ĐốivớinướcTàu,xứnàythựcsựnằmởphíaTây.NhưngngườiNhậtgọixứnàylàCochi[3],trongtiếngbảnxứcủahọ,cũngcónghĩalàAnnamtrongtiếngĐàngTrong.NhưngngườiBồđãvàonướcAnnamđểbuônbán,họdùngtiếngNhậtCocivàtiếngTàuCinamàlàmthànhtiếng thứ ba là Cocincina để chỉ xứ này, chủ ý phân biệt Cocin cạnh Cina vớitỉnhCocinthuộcAnĐộ,dongườiBồchiếmđóng.CòntrongcácbảnđồthếgiớithìxứĐàngTrongthườngđượcghilàCauchinchinehayCauchinehaytươngtự,ấychỉlàvìdoghisaihoặcvìtácgiảlàmbảnđồmuốnchongườitabiếtxứnàynhưlàcửavàovàlàkhởiđầucủaTrungQuốc.Xứnày,vềhướngNam,giápvĩtuyến11[4],vềhướngBắc,xếvềĐôngBắc,giápxứĐàngNgoài,vềhướngĐông,cóbiểnĐôngvàvềhướngTây,xếvềTâyBắc,giápnướcLào.CònvềdiệntíchthìtôichỉnóivềĐàngTrongvốnlàmộtphầncủađạivươngquốcĐàngNgoài,trướckiathuộcvềôngcốcủachúađươngthời[5]caitrị Đàng Trong, người đã chống lại chính vua nước Đàng Ngoài. Cho tới nayngườiBồchỉbuônbánvớixứnàyvàcácchaDòngchúngtôicũngchỉhoạtđộngởxứnàyđểthiếtlậpđạoKitô.XứĐàngTrongtrảidàihơnmộttrămdặmtheobờbiển,ởvĩtuyến11,chotớikhoảngvĩtuyến17[6],chỗbắtđầuquốcgiacủachúaĐàngNgoài.Bềrộngkhônglớnlắm,chỉchừnghaimươidặmÝ,đấtbằng,mộtbênlàbiểnvàmộtbênlàdãynúichạydàicóKẻMọiở[7],têngọinàycónghĩalàmandi.Mặcdầuhọlà người Đàng Trong, nhưng họ không nhìn nhận chúa cũng không thần phụcngài.Họđóngđôvàchiếmgiữmiềnnúirấthiểmtrở.XứĐàngTrongchiathànhnămtỉnh.TỉnhthứnhấtlànơichúaởngaysátxứĐàngNgoàigọilàThuậnHóa.TỉnhthứhailàCacciam[8],nơihoàngtửlàmtrấnthủ.TỉnhthứbalàQuamguia[9].ThứtưlàQuingnim[10],ngườiBồđặttênlàPulucambisvàtỉnhthứnămlàRenran[11].Chúthích[1]ChúngtađangởthờikỳNamBắcphântranh,chúaTrịnhởBắcvàchúaNguyễnởNam.[2]AnNam,miềnNamđượcbìnhđịnh,chứkhôngphảimiềnTâynhưBorrinói.LýAnhTônđượcnhàTốngtônlàmAnNamquốcvương.ĐólànămGiápThân1164.[3]CóthểgốclàGiaoChỉ.ThựcrachữCocincinađượcnhậnđểphânbiệtvớitỉnhCochinởAnĐộ.[4]Vềngànhhànghải,ngườiBồvàngườiTâyrấtthànhthạo.NgườiHàLancũngđãgiỏivềthuậtđibiểnvàngườitađãbắtđầuvẽbảnđồthếgiớivớinhữngvĩtuyến,đườngxíchđạo.Vàothếkỷ15,16trungtâmđịadưlàởRoma.[5]LúcngàyNguyễnPhúcNguyên(1613-1635)làmchúaởĐàngTrongtụcgọilàchúaSãi.NhưvậyôngcốtứclàNguyễnKimthânsinhcủaNguyễnHoàng.NguyễnHoàng(1600-1613),tụcgọilàchúaTiên.[6]Kỳlạthay,HiệpđịnhGenèveđãcoivĩtuyến17làmranhgiớitạmthờigiữahaimiềnNam-Bắc(1954).[7]DãynúiTrườngSơn.Chữ“Mọi”đốivớitavẫncònnghĩahènkém(ởđâychỉdântộcítngười)[8]QuảngNam[9]QuảngNgãi[10]QuyNhơn[11]Theobảnđồ1651:1.QuảngBình(DinhCông);2.ThuậnHóa(DinhCả); 3. Quảng Nam (Dinh Chiêm); 4. Quảng Ngãi; 5. Quy Nhơn (Nước Mặn,NướcNgọt);6.PhúYên(Ranran,DinhPhóAn)CHƯƠNG 2: VỀ KHÍ HẬU VÀ ĐẶC TÍNH LÃNHTHỔĐÀNGTRONGNhưđãnóiởtrên,xứnàyởvàogiữavĩtuyến11và17,dođó,nóngchứkhônglạnh.TuyvậyxứnàylạikhôngnóngnhưAnĐộ,mặcdầucũngvĩtuyếnnhưnhauvàthuộcvềmiềnnhiệtđớinhưnhau.LýdosựkhácbiệtnàylàởAnĐộkhôngphânrõbốnmùa.Mùahạkéodàitớichínthángliêntục.Trongthờigianđó,khôngthấycómộtchútmâytrêntrời,ngàycũngnhưđêm,thànhthửkhôngkhíluônluônbịthiêuđốtbởiánhnắngmặttrời.Bathángcònlạiđượckểlàmùađông,khôngphảivìthiếunóng,màlàvìmưaliêntục,thườnglàcảngàylẫnđêmtrongmùanày.Nóitheokiểubìnhthườngthìmưaliêntụcnhưthếhẳnphảilàmkhôngkhímátdịu.Tuynhiên,vìmưavàothángnăm,thángsáu,thángbảy,lúcmặttrờiởđiểmcaonhất,ởtộtđỉnhcủaAnĐộvàlạikhônghềcóngọngiónàokhácngoàinhữngngọngióthậtnóng,nênkhôngkhírấtngộtngạt,làmchonhiệtđộkhóchịuhơnlàvàochínhgiữamùahạvìlúcnàythườngcógiónhẹthổitừbiểnvàođemkhímátchonộiđịa.Nếukhôngcósựanbàiđặcbiệt,thìkhôngsaoởđượctrongnhữngxứsởnày.ỞĐàngTrongthìkhôngthếbởivìcóđủbốnmùatrongnăm,tuykhôngrõràngnhưởChâuAuvốncókhíhậuôn ...