Xu hướng biến đổi trong văn hóa và lối sống ở Việt Nam

Việt Nam ngày nay đang trong quá trình vận động và biến đổi mạnh mẽ. Sự biến đổi này biểu hiện trên nhiều phương diện - không chỉ ở các phương diện kinh tế, chính trị, xã hội quen thuộc, mà còn cả ở các phương diện văn hoá và lối sống với mọi biểu hiện vừa đa dạng vừa sinh động của nó. Nội dung bài viết tập trung làm rõ những xu hướng biến đổi trong văn hóa và lối sống ở Việt Nam, cũng như làm rõ những nguyên nhân, những yếu tố ảnh hưởng đến những biến đổi đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xu hướng biến đổi trong văn hóa và lối sống ở Việt Nam Xu h−íng biÕn ®æi trong v¨n hãa vµ lèi sèng ë viÖt nam mai v¨n hai (*) Ph¹m ViÖt dòng (**) ViÖt Nam ngµy nay ®ang trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ biÕn ®æi m¹nh mÏ. Sù biÕn ®æi nµy biÓu hiÖn trªn nhiÒu ph−¬ng diÖn - kh«ng chØ ë c¸c ph−¬ng diÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi quen thuéc, mµ cßn c¶ ë c¸c ph−¬ng diÖn v¨n ho¸ vµ lèi sèng víi mäi biÓu hiÖn võa ®a d¹ng võa sinh ®éng cña nã. Néi dung bµi viÕt tËp trung lµm râ nh÷ng xu h−íng biÕn ®æi trong v¨n hãa vµ lèi sèng ë ViÖt Nam, còng nh− lµm râ nh÷ng nguyªn nh©n, nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn nh÷ng biÕn ®æi ®ã. 1- ViÖt Nam ngµy nay ®ang ë trong Nã gi¶i phãng con ng−êi khái t¸c ®éng qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ biÕn ®æi m¹nh mÏ. ®¬n tuyÕn cña m«i tr−êng x· héi cæ Sù ph¸t triÓn theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸ truyÒn, ®ång thêi mang l¹i cho hä quyÒn vµ hiÖn ®¹i ho¸ vÒ thùc chÊt sÏ lµ mét tù do lùa chän c¸c ph−¬ng thøc sinh sèng qu¸ tr×nh biÕn ®æi mµ trong ®ã c¬ cÊu x· vµ phong c¸ch v¨n ho¸ mµ m×nh −a thÝch. héi còng bÞ thay ®æi tËn gèc rÔ. Sù biÕn ®æi nµy hoµn toµn kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn, mµ cã c¬ së x· héi, hoÆc s©u C¬ cÊu c¬ b¶n cña x· héi ViÖt Nam xa, hoÆc trùc tiÕp g¾n liÒn víi nã. (*) tr−íc ®©y lµ c¬ cÊu x· héi mµ trong ®ã ho¹t ®éng cña c¸c céng ®ång lµng x· lµ Sù biÕn ®æi nµy biÓu hiÖn trªn nhiÒu nÒn t¶ng c¬ b¶n. Nã tån t¹i trong suèt ph−¬ng diÖn - kh«ng chØ ë c¸c ph−¬ng chiÒu dµi cña lÞch sö ViÖt Nam vµ g¾n diÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi quen thuéc, liÒn víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, dùa trªn mµ cßn ë c¶ c¸c ph−¬ng diÖn v¨n ho¸ vµ nÒn t¶ng cña chÕ ®é c«ng ®iÒn c«ng thæ, lèi sèng, víi mäi biÓu hiÖn võa ®a d¹ng víi viÖc tù qu¶n cao cña c¸c céng ®ång võa sinh ®éng cña nã. D−íi ®©y lµ mét sè lµng x·. §Ó b−íc vµo x· héi hiÖn ®¹i víi biÓu hiÖn dÔ thÊy nhÊt:(**) nh÷ng sù ph¸t triÓn hoµn toµn míi, mang Thø nhÊt, ®ã lµ sù biÕn ®æi cña mçi tÝnh ®ét ph¸ cao, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch c¸ nh©n g¾n liÒn víi sù biÕn ®æi gia ®×nh. sö, c¬ cÊu cña x· héi ViÖt Nam truyÒn Trong kho¶ng vµi ba chôc n¨m trë l¹i thèng sÏ ph¶i ®èi diÖn víi nh÷ng sù thay ®©y, kiÓu gia ®×nh më réng “tam tø ®¹i ®æi m¹nh mÏ nhÊt, trong ®ã nh÷ng tr× trÖ vµ b¶o thñ cña x· héi n«ng nghiÖp truyÒn ___________________ thèng sÏ bÞ ph¸ vì. C¬ cÊu x· héi g¾n liÒn (*) PGS., TS. ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam. víi c¸c céng ®ång lµng x· sÏ bÞ thay ®æi. (**) TS. T¹p chÝ Céng s¶n. 28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2010 ®ång ®−êng” cæ truyÒn ®ang ngµy cµng bÞ niªn 14 - 15 tuæi trong lµng ®· nghØ häc thu hÑp, ng−îc l¹i kiÓu gia ®×nh h¹t nh©n ®Ó lo kiÕm sèng cïng gia ®×nh. ë thêi hiÖn l¹i ngµy cµng chiÕm −u thÕ. KiÓu gia ®×nh ®¹i l¹i kh¸c, viÖc häc tËp ®−îc kÐo dµi thø hai nµy võa t¨ng nhanh vÒ sè l−îng, h¬n, do vËy mµ thêi kú “hËu thiÕu niªn” võa ®a d¹ng vÒ h×nh thøc: ®ã lµ gia ®×nh còng ®−îc tÝnh b»ng sè n¨m th¸ng nhiÒu gåm vî - chång vµ c¸c con ch−a tr−ëng h¬n. Víi c¸c bËc cha mÑ, do mçi gia ®×nh thµnh cña hä, gia ®×nh ®éc th©n, gia ®×nh chØ sinh tõ mét ®Õn hai con, nªn khi sèng chung ngoµi gi¸ thó, gia ®×nh “sèng chóng ®· tr−ëng thµnh th× hÇu hÕt c¸c bµ thö” cña sinh viªn, gia ®×nh ®ång giíi, gia mÑ «ng bè chØ míi b−íc vµo tuæi håi xu©n. ®×nh cã con nh−ng kh«ng ®¨ng ký kÕt NÕu lÊy tuæi trung b×nh cña cha mÑ khi h«n, v.v... Nh−ng ®iÒu nµy ch−a quan con c¸i ®· tr−ëng thµnh hoµn toµn trong träng, quan träng h¬n lµ sù biÕn ®æi vÒ lèi x· héi hiÖn ®¹i tõ 45 - 50 vµ tuæi t−¬ng sèng cña gia ®×nh. C¸c sè liÖu ®iÒu tra x· øng trong x· héi cæ truyÒn lµ 60 - 65, th× héi häc chØ ra r»ng, ë c¸c khu vùc n«ng thêi kú “hËu cha mÑ” cña c¸c «ng bè bµ th«n b÷a c¬m gia ®×nh ®Õn nay cßn gi÷ mÑ ngµy nay cã thªm mét kho¶ng thêi ®−îc phÇn nµo sù sum häp, ®Çm Êm cña gian tù do dµi ®Õn 15 n¨m! Còng t−¬ng c¶ nhµ mµ phong tôc cæ truyÒn ®Ó l¹i. tù, do tuæi thä trung b×nh t¨ng lªn, trong Nh−ng ë c¸c ®« thÞ t×nh h×nh kh«ng cßn khi tuæi nghØ h−u l¹i cã xu h−íng gi¶m nh− vËy: nhiÒu gia ®×nh chØ cã b÷a tèi míi xuèng, lµm cho thêi kú nghØ h−u cña tËp trung ®«ng ®ñ. B÷a s¸ng - mçi ng−êi nhãm ng−êi thuéc løa tuæi thø ba còng ¨n mçi n¬i, theo khÈu vÞ riªng. B÷a tr−a, ®−îc kÐo dµi ra. Víi nh÷ng kho¶ng thêi con nhá ¨n ë líp b¸n tró, con lín ë tr−êng gian tù do ®ã, mçi nhãm tuæi ngµy nay ®¹i häc, cßn ng−êi ...