Xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em

Xuất huyết giảm tiểu cầu (XHGTC) là một bệnh lý hay gặp ở trẻ em, thường có diễn biến cấp tính. XHGTC tiên phát là bệnh gặp khá phổ biến ở trẻ em. Gần đây người ta đã chứng minh được cơ chế miễn dịch của bệnh khitìm thấy các kháng thể kháng lại tiểu cầu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi của trẻ em nhưng có thể phân thành 2 nhóm khác biệt: ở trẻ nhũ nhi và trẻ lớn. Vì sao tiểu cầu suy giảm? Tiểu cầu là một trong 3 loại tế bào máu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em Xuất huyết giảm tiểu cầu ở trẻ em Hình ảnh xuất huyết giảm tiểu cầu trên da Xuất huyết giảm tiểu cầu (XHGTC) là một bệnh lý hay gặp ở trẻ em,thường có diễn biến cấp tính. XHGTC tiên phát là bệnh gặp khá phổ biến ởtrẻ em. Gần đây người ta đã chứng minh được cơ chế miễn dịch của bệnh khitìm thấy các kháng thể kháng lại tiểu cầu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi củatrẻ em nhưng có thể phân thành 2 nhóm khác biệt: ở trẻ nhũ nhi và trẻ lớn. Vì sao tiểu cầu suy giảm? Tiểu cầu là một trong 3 loại tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu). Tiểucầu có kích thước rất nhỏ, từ 1 - 4mm, chúng được sinh ra ở tuỷ xương, từ cácmẫu tiểu cầu. Chúng có chức năng quan trọng trong cầm máu, nhờ các tính chấtđặc thù như: tập trung thành từng đám dính chặt vào thành mạch nơi bị tổn thươngvà thoái hoá chất nhày để giải phóng ra yếu tố gây đông máu. Tiểu cầu có vai tròquan trọng trong quá trình cầm máu và bảo vệ thành mạch không bị rò rỉ. Khi sốlượng tiểu cầu giảm thì quá trình này không được thực hiện và xảy ra tình trạngxuất huyết. Có nhiều nguyên nhân gây ra giảm tiểu cầu nhưng tập trung nằm ở hainhóm nguyên nhân lớn sau đây: tăng phá hủy tiểu cầu ở máu ngoại vi; giảm sinhtiểu cầu ở tủy xương. Trong nhóm đầu tiên lại có rất nhiều bệnh khác nhau như: đông máu tronglòng mạch cấp tính và mạn tính gây tiêu thụ lớn tiểu cầu, các u máu lớn ở các vị tríkhác nhau của cơ thể, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm virut nặng gây giảm tiểu cầu...hoặc các bệnh có kháng thể kháng lại tế bào máu như tan máu tự miễn kèm theogiảm tiểu cầu, bệnh lupus ban đỏ... Trong nhóm này phải kể đến bệnh XHGTCtiên phát mà ngày nay nhiều tác giả gọi đó là xuất huyết giảm tiểu cầu tự miễn màchúng ta sẽ nói nhiều sau đây. Trong nhóm thứ 2, gồm một số bệnh lý ở tủy xương gây giảm các mẫu tiểucầu như bệnh suy tủy toàn bộ, suy một dòng mẫu tiểu cầu hay các bệnh ác tính ởtủy xương như ung thư di căn tủy, lơxêmi cấp... khi đó giảm tiểu cầu là tình trạngthứ phát do các bệnh chính gây ra. XHGTC tiên phát là bệnh gặp khá phổ biến ở trẻ em. Gần đây người ta đãchứng minh được cơ chế miễn dịch của bệnh khi tìm thấy các kháng thể kháng lạitiểu cầu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi của trẻ em nhưng có thể phân thành 2nhóm khác biệt: ở trẻ nhũ nhi và trẻ lớn. Những biểu hiện của bệnh không nên bỏ qua Bệnh thường có khởi phát từ từ, kín đáo với sự xuất hiện của các nốt xuấthuyết chấm đỏ hoặc bầm tím, hoặc xuất huyết do xây xước nhẹ trên da, khôngkèm theo sốt, thiếu máu, sưng hạch hoặc các biểu hiện toàn thân khác. Các nốtxuất huyết có thể nằm ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường là không có tính chấtđối xứng ở hai chi. Các nốt hoặc mảng tụ máu có thể tự nhiên xuất hiện hoặc do vađập nhẹ, thường là ở chân tay, mặt. Những vết cào xước nhẹ ở cổ, thân mình, chântay cũng gây ra những dải xuất huyết. Rất ít khi bệnh biểu hiện chảy máu nặngngay từ đầu như chảy máu mũi, chân răng, xuất huyết tiêu hoá hay tiểu ra máu. Nan giải khi bệnh chuyển mạn tính XHGTC ở trẻ em thường có diễn biến cấp tính. Khoảng 70- 80% cáctrường hợp tiểu cầu trở lại bình thường sau một vài tuần đến 3 tháng khi đã đượcđiều trị. Chỉ 20% trở thành mạn tính, số lượng tiểu cầu thấp kéo dài hoặc tái diễn,mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp điều trị. Khi số lượng tiểu cầu giảm nặng cầncó các biện pháp đề phòng chảy máu, đặc biệt là chảy máu ở phổi, não dễ gây tửvong cho người bệnh. Ở trẻ nhũ nhi, bệnh thường hồi phục nhanh chóng, có thể tựkhỏi mà không cần điều trị đặc hiệu. Vì vậy việc cần thiết là đưa trẻ đến cácchuyên khoa huyết học để khám và theo dõi, tránh tiêm các thuốc hoặc làm cácthủ thuật gây chảy máu hoặc tụ máu thêm cho trẻ. Nguyên tắc của điều trị XHGTC là dựa vào cơ chế miễn dịch của bệnh.Corticosteroid được sử dụng như một thuốc kinh điển để điều trị XHGTC. Cácthuốc ức chế miễn dịch khác cũng có thể được sử dụng để hỗ trợ hoặc thay thế khicác tác dụng phụ của corticosteroid nặng nề. Gần đây, người ta đã áp dụng cácchất kháng lymphoB điều trị các thể XHGTC mạn tính, nhất là ở trẻ lớn. Trongcác trường hợp có tiểu cầu giảm nặng, nguy cơ xuất huyết nội tạng hoặc não caothì cần truyền tiểu cầu. Đối với các trường hợp mạn tính thì việc điều trị còn rất nan giải. Nhữngbệnh nhi này cần được theo dõi tốt, tránh các biến chứng do xuất huyết. Mặt kháccần hạn chế sử dụng corticosteroid liều cao, kéo dài làm ảnh hưởng tới sự pháttriển của trẻ. Ở trẻ gái đến tuổi có kinh nguyệt thường có biểu hiện rong kinh, đôikhi gây thiếu máu nặng. Điều trị các trường hợp này cần sự phối hợp giữa huyếthọc với sản khoa và nội tiết. ...