Xuất huyết não – Một nguyên nhân tử vong bất thường

Chảy máu não (hay xuất huyết não) chiếm 40% tai biến mạch máu não. Riêng số liệu của Nhật Bản và Việt Nam thì xuất huyết não lại vượt trên 50% tai biến mạch máu não. Đó là chưa nói xuất huyết não hệ trọng hơn cả trong tai biến mạch máu não vì tử vong cao gấp đôi. Bệnh khởi phát rất đột ngột và dữ dội, có thể ngay sau lúc gắng sức về tâm lý và thể lực hoặc trong lúc đang làm việc, sinh hoạt bình thường mà đột ngột ngã gục xuống, hôn mê, liệt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xuất huyết não – Một nguyên nhân tử vong bất thường Xuất huyết não – Một nguyên nhân tử vong bất thườngChảy máu não (hay xuất huyết não) chiếm 40%tai biến mạch máu não. Riêng số liệu của NhậtBản và Việt Nam thì xuất huyết não lại vượttrên 50% tai biến mạch máu não. Đó là chưa nóixuất huyết não hệ trọng hơn cả trong tai biếnmạch máu não vì tử vong cao gấp đôi. Bệnhkhởi phát rất đột ngột và dữ dội, có thể ngay saulúc gắng sức về tâm lý và thể lực hoặc trong lúcđang làm việc, sinh hoạt bình thường mà độtngột ngã gục xuống, hôn mê, liệt nửa người;thậm chí căn bệnh bộc phát ngay trong giấc ngủhay khi vừa thức dậy.Yếu tố nguy cơ gây tai biến mạch máu nãothường rất nhiều, có thể do thay đổi lối sốnghoặc do việc dùng thuốc, nhưng nguyên nhânchính vẫn do tăng huyết áp (chiếm 50 – 60%). Ởngười trẻ, tai biến mạch máu não thường do dịdạng mạch máu não (50% số trường hợp đượcchụp mạch máu não có dị dạng). Ngoài ra phảikể đến nguyên nhân của việc hút thuốc lá,cholesterol trong máu cao, nghiện rượu, béo phì,ít hoạt động, phụ nữ lạm dụng thuốc tránhthai… Cần phải nhấn mạnh là ngay cả việchuyết áp tăng nhẹ mà không được điều trị đầyđủ cũng làm tăng nguy cơ chảy máu não. Lâmsàng thường gặp 2 thể: chảy máu nhu mô vàchảy máu dưới màng nhện. Vị trí xuất huyết nãoPhân biệt chảy máu nhu mô não và chảy máudưới màng nhện- Chảy máu nhu mô: hay gặp ở tuổi 45 – 50.Dấu hiệu bắt đầu là đau đầu nhiều, đau đột ngộthay xảy ra ban ngày sau một gắng sức thể lực,tinh thần. Bệnh nhân có biểu hiện của rối loạn ýthức, thường suy giảm ý thức nhanh chóng chođến hôn mê. Đau đầu mức độ bình thườngnhưng 70 – 80% bệnh nhân có nôn. Nhịp thởkhông đều, thở ngáy, mạch nhanh, huyết áptăng. Trên phim Xquang, siêu âm thấy bờ timgiãn.- Chảy máu dưới màng nhện: gặp ở tuổi 20 –40. Dấu hiệu bắt đầu là đau đầu thoáng qua;thường phát đột ngột kèm theo cảm thấy có cúđánh trong đầu, có biểu hiện thay đổi ý thức.Đau đầu thường không dữ dội, có thể có nôn(dưới 50%). Người bệnh thở kiểu cheynstokes,mạch nhanh có khi tới 100 lần/phút. Nghe timkhông thấy gì đặc biệt. Huyết áp có hoặc khôngđo được.Xuất huyết não là một nguyên nhân gây tử vong bất thườngBiểu hiện thường gặp khi bị xuất huyết não- Diễn biến bên trong: khi xảy ra sự vỡ độngmạch não, máu động mạch bị đẩy mạnh ra mô(tổ chức) não ở xung quanh, thành ổ chảy máuđường kính thường lớn hơn 1,5cm ở thân não vàhơn 3cm nếu ở đại não. Máu đông lại thành cụcmáu tụ. Khi có máu tụ sẽ gây ra những tác hạinhư: choán chỗ và chèn ép những vùng não lâncận làm hoại tử hoặc thiếu máu cục bộ mô não,có thể cả một số nhân não hệ trọng; làm pháttriển trạng thái phù trong mô não; tiếp tục lấnchiếm và choán chỗ những khu vực trống, dễxâm nhập, có thể đến tận vùng nền não thất IV,có nhiều trung tâm của các chức năng quantrọng cho sinh mạng.- Biểu hiện bên ngoài (lâm sàng) của xuất huyếtnão là đột qụy như: đang đi hoặc đang làm gì đóbỗng nhiên nhức đầu dữ dội, thường lấy tay ômđầu, bủn rủn chân tay và ngã chúi xuống mộtbên; tự nhiên nói khó hẳn đi hoặc cấm khẩu; cảmột tay và một chân cùng bên tự nhiên yếu hơnrồi bại dần hoặc nặng hơn thì liệt hẳn (bán thânbất toại) kèm theo liệt nửa mặt, vật vã, đái dầm,đại tiện không tự chủ, tăng tiết đờm dãi và mồhôi (bên liệt), nhịp thở không đều, rối loạn nhịptim và huyết áp, sốt. Tri giác vẫn còn hoặc lúlẫn (bất tỉnh nhân sự) ở 50%, hoặc hôn mê sâu ở25%, hoặc xen kẽ lúc tỉnh lúc mê ở 25%. Bệnhkéo dài. Còn nếu như hồi phục nhanh chónghoặc hoàn toàn thì không phải xuất huyết nãomà chỉ là có thắt mạch mão – là hội chứng thiếumáu cục bộ não thoảng qua