1. Khái niệm về nhân giống vô tính

1. Khái niệm về nhân giống vô tính Trước hết hãy làm quen với khái niệm sinh sản vô tính: Sinh sản vô tính là sự hình thành cá thể mới từ bố hoặc mẹ không có sự tạo giao tử hoặc những cấu trúc sinh sản đặc biệt khác. Hiện tượng này xảy ra ở nhiều thực vật và động vật bậc thấp, trong đó ở thực vật thường bằng nhân giống sinh dưỡng (chiếtc, ghép, giâm cành, nuôi cấy mô - tế bào) hoặc sự hình thành bào tử. Đối với sinh vật đơn bào thường bằng sự...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
1. Khái niệm về nhân giống vô tính 1. Khái niệm về nhân giống vô tínhTrước hết hãy làm quen với khái niệm sinhsản vô tính:Sinh sản vô tính là sự hình thành cá thể mớitừ bố hoặc mẹ không có sự tạo giao tử hoặcnhững cấu trúc sinh sản đặc biệt khác. Hiệntượng này xảy ra ở nhiều thực vật và động vậtbậc thấp, trong đó ở thực vật thường bằngnhân giống sinh dưỡng (chiếtc, ghép, giâmcành, nuôi cấy mô - tế bào) hoặc sự hìnhthành bào tử. Đối với sinh vật đơn bào thườngbằng sự phân đôi và ở động vật không xươngsống đa bào thường bằng hình thức phân đôi,nảy chồi hoặc phân đốt.Như vậy, nhân giống vô tính chính là phươngpháp nhân lên hoặc tạo ra cơ thể mới dựatheo sinh sản vô tính, nghĩa là phương pháptạo nhân lên hoặc tạo ra cơ thể mới từ tế bào,mô, cơ quan của cơ thể bố hoặc mẹ.Có hai loại sinh sản vô tính: sinh sản vôtính tự nhiên và sinh sản vô tính nhân tạo*Sinh sản vô tính tự nhiênTrong tự nhiên, thực vật có khả năng tạonhững cơ thể mới từ một bộ phận của thân bò(dâu tây, rau má), thân rễ (cỏ gấu), thân củ(khoai tây), lá cây (thuốc bỏng), rễ củ (khoailang). Đó là sự sinh sản vô tính tự nhiên*Sinh sản vô tính nhân tạo: là sự sinh sản,trong đó con người chủ động nhân lên hoặctạo ra cơ thể mới từ một bộ phận cắt rời củacơ thể bố hoặc mẹ. Các dạng sinh sản vô tínhnhân tạo gồm: giâm (cành, lá, rễ), chiết(cành), ghép (cành, chồi), nuôi cấy mô- tế bào.Sau đây là một số hình thức nhân giống vôtính nhân tạo:ChiếtChiết là hình thức tạo rễ trên một đoạn củacành khi còn gắn với cây, sau đó cắt rời cànhcó rễ để được một cây nguyên vẹn.GhépGhép là sự ghépG, chuyển cơ quan hoặc môở thực vật, động vật và người. O thực vậtghép cây là một kĩ thuật quan trọng trong nghềlàm vườn, trong đó một phần (cành ghép c)của một cá thể này được đem phối hợp (ghépápg, ghép nối, ghép nêm, ghép dưới vỏ gầngốc) với một phần cây khác (gốc ghép g) cóthể cùng loài hoặc khác loài .Sau một thờigian chỗ ghép sẽ liền lại và gốc ghép sẽ nuôicành ghép lớn lên thành một cá thể mới mangđặc tính chung của hai cá thể gốc ghép vàcành ghép.GiâmGiâm là việc cắt một đoạn thân hoặc cành củacây mẹ rồi cắm hoặc vùi xuống cát hoặc đấtpha cát để nó mọc rễ đâm chồi thành một câymới. Đây là phGương pháp trồng chủ yếu đốivới các cây sắn, mía, dâu tằm, rau muống,khoai lang,…Nuôi cấy mô-tế bàoNuôi cấy mô - tế bào là kĩ thuật cấy và nuôimô, tế bào động vật, thực vật bằng môi trườngnhân tạo trong ống nghiệm hoặc trong bìnhthuỷ tinh. Về nguyên lí kĩ thuật này giống nhưnuôi cấy tế bào vi sinh vật, nhưng vì đối tượngnuôi cấy là tế bào hoặc mô, nên phải dựa vàohai nguyên tắc cơ bản là tính toàn năng vàkhả năng biệt hoá và tái biệt hoá của tế bào.Môi trờng nuôi cấy mô-tế bào phải là môi trư-ờng vô trùng, có pH thích hợp và gồm tất cảcác nguyên tố dinh dưỡng đại lượng, vi lượngcần thiết, các chất hữu cơ, các vitamin và cácchất điều hoà sinh trưởng. Kĩ thuật nuôi cấymô-tế bào có nhiều ứng dụng lí luận và thựctiễn quan trọng: nhân nhanh giống cây trồngquý, tạo giống sạch bệnh, lai tạo giống mới,thu các chất có hoạt tính sinh học sớm từ môsẹo, tạo các đối tợng nghiên cứu, tạo tế bàogốc, phôi, mô, cơ quan sử dụng trong y học,…2. Công nghệ sinh học nói chung và côngnghệ tế bào nói riêng trong nhân giống vôtính ở thực vậtCông nghệ sinh học là một công nghệ gồmcác quá trình sản xuất ở qui mô công nghiệpcó sự tham gia của các tác nhân sinh học (ởmức độ cơ thểë, tế bào, dưới tế bào) dựa trêncác thành tựu tổng hợp của nhiều bộ mônkhoa học, phục vụ cho việc tăng của cải vậtchất của xã hội và bảo vệ lợi ích của conngười.Theo quan niệm hiện đại, công nghệ sinh họcbao gồm:- Công nghệ vi sinh- Công nghệ hoá sinh- Công nghệ di truyền- Công nghệ tế bàoNhư vậy, công nghệ tế bào là một trong 4công nghệ sinh học hiện đại. ...