5 đột phá y học thế giới 2009

Năm 2009 là một năm không có nhiều đột phá ấn tượng nhưng mỗi đột phá đều đem lại những lợi ích to lớn cho sức khỏe cộng đồng hay mở ra những hy vọng mới cho cả nhân loại. Tạo tế bào gốc từ da chuột Tạo ra một chú chuột trong phòng thí nghiệm không khó nếu như đó là lấy tinh trùng tiêm vào trứng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
5 đột phá y học thế giới 2009 5 đột phá y học thế giới 2009Năm 2009 là một năm không cónhiều đột phá ấn tượng nhưng mỗiđột phá đều đem lại những lợi íchto lớn cho sức khỏe cộng đồng haymở ra những hy vọng mới cho cảnhân loại.1. Tạo tế bào gốc từ da chuộtTạo ra một chú chuột trong phòngthí nghiệm không khó nếu như đólà lấy tinh trùng tiêm vào trứng.Tuy nhiên, việc tạo ra 1 con chuộtcó khả năng sinh sản từ 1 vài tế bàoda thì nó xứng đáng là một bướcđột phá. Đây là tế bào da đa năng,hay còn gọi là tế bào iPS.Phát hiện này mở ra khả năng conngười được nhân bản vô tính dễdàng bằng tế bào da người thay vìphải dùng tế bào gốc phôi thai.Chú chuột này được tạo ra từ 2phòng thí nghiệm độc lập ở TrungQuốc và thông tin được công bốvào tháng 7 vừa qua.2. Chế tạo vắc-xin AIDSTrong lĩnh vực gặp nhiều thất bạihơn là thành công này, việc cácchuyên gia phát triển một loại vắc-xin mới hiệu quả hơn thường phảihứng chịu những hoài nghi. Vàotháng 9 vừa qua, 105 tỉ đô la đãđược sử dụng vào mục đích kết hợp2 loại vắc-xin cũ và đã đem lại kếtquả khả quan. Hơn 16.000 tìnhnguyện viên đã được tiêm loại vắc-xin mới này và kết quả cho thấyvắc-xin đã bảo vệ 31% đối tượngđược tiêm chủng. Mặc dù hiệu quảcòn khiêm tốn nhưng nó có ý nghĩarất lớn khi các phương pháp ngănngừa dựa vào hành vi như dùng baocao su không đạt được hiệu quả.3. Chế tạo vắc-xin phòng cúmA/H1N1Mặc dù còn gây nhiều tranh cãi docác tác dụng phụ không mongmuốn nhưng việc chế tạo thànhcông vắc-xin cúm A/H1N1 đã phầnnào xoa dịu sự căng thẳng về tốc độlây lan của virus H1N1.Trước đó, 21/4 là ngày mở màn khiTT Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳcho biết đang mở cuộc điều tra về 2trường hợp nhiễm chủng cúm mới,chưa từng biết đến. Rất nhanh sauđó, cúm A/H1N1 (chủng cúm kếthợp giữa cúm lợn, cúm gia cầm vàcúm người) nhanh chóng lây lankhắp toàn cầu, trở thành tâm điểmcủa hơn 100 nước trên thế giớitrong suốt những tháng mùa hè vàmùa thu. Và sự lo ngại về một lànsóng khác của đại dịch vẫn chưadứt khi mùa đông đang lướt quanhiều quốc gia trong đó có ViệtNam.4. Phát hiện mỡ nâu ở ngườitrưởng thànhKhi đang phải vật lộn để cài nút áoở vùng eo phì nhiêu, chắc chẳngbao giờ bạn tự hỏi liệu chất béotrong cơ thể bạn có màu nâu haymàu trắng? Nhưng có lẽ là bạn nêntìm câu trả lời bởi các nhà nghiêncứu đã phát hiện ra rằng chất béonâu, do các tế bào này được baobọc bởi các ti thể sẫm màu mà cókhả năng bẻ gãy các phân tử đườngtrong tim và tiêu thụ nhiều nănglượng hơn chất béo trắng (nói cáchkhác, chất béo nâu đốt cháy nănglượng thay vì dự trữ) có ở ngườitrưởng thành.Trước đó, các nhà nghiên cứu nhậnđịnh rằng chất béo nâu rất dồi dàoở thai nhi và trẻ sơ sinh - những đốitượng cần nó để giữ ấm cơ thể khiở trong tử cung và lúc vừa chàođời, chưa quen với môi trường mới.Khi lớn lên, chất béo nâu sẽ biếnmất và lúc này chất béo trắng lạichiếm ưu thế.Nghiên cứu mới nhất cho thấy ởngười trưởng thành, lượng chất béonâu tập trung khá nhiều ở phíatrước và sau cổ, theo các nhànghiên cứu Thụy Điển. Công trìnhnày được đăng tải trên tạp chí Yhọc New England vào tháng Tư. 2nghiên cứu khác được đăng tải trêncùng tạp chí cũng cho thấy nhữngngười gầy có xu hướng dự trữ chấtbéo này nhiều hơn so với nhữngngười béo phì và các tế bào chấtbéo nâu cũng hoạt động tích cựchơn trong thời tiết giá lạnh.5. Quang tuyến - Kỹ thuật pháthiện ung thư vú cho tuổi 50Đây được coi là một vụ xcan-đanWashington khi trong giới khoahọc nổ ra cuộc tranh luận: nên thựchiện kỹ thuật này từ tuổi nào đểđem lại lợi ích tối đa cho chị em.Cuối cùng, dựa vào cách tính mớitrên cơ sở cân nhắc giữa nguy cơvà lợi ích khi thực hiện chụp hìnhvú bằng quang tuyến, chính phủMỹ công nhận rằng phụ nữ ở tuổi50 (thay vì 40 như trước đây) nênchụp quang tuyến để phát hiện sớmbệnh. Các đối tượng còn lại nên tựkiểm tra định kỳ 2 bầu ngực củamình bằng tay vì việc chụp quangtuyến quá sớm lại làm tăng cácnguy cơ khác.Đương nhiên, không có phươngpháp xét nghiệm nào được xem làhoàn hảo, tức là trong số 100 phụnữ có kết quả quang tuyến dươngtính thì có đến 23 người không bịung thư vú, nhưng trong số 100người có kết quả âm tính thì có 6người thật sự mắc bệnh ung thư vú.Do đó, kết quả dương tính giả vàâm tính giả là một trong nhữngkhiếm khuyết của xét nghiệm ungthư vú bằng quang tuyến.