Ác cảm tiêu dùng: Tổng kết lý thuyết và định hướng nghiên cứu ở Việt Nam

Bài viết này tổng kết lý thuyết, phân tích cấu trúc của khái niệm ác cảm tiêu dùng và đề xuất hướng nghiên cứu về ác cảm tiêu dùng tại Việt Nam. Các nghiên cứu được chọn là các bài nghiên cứu đã được bình duyệt trong các cơ sở dữ liệu điện tử ProQuest, Sciendirect, Springer được công bố trong khoảng thời gian từ 2007 đến 2019. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ác cảm tiêu dùng: Tổng kết lý thuyết và định hướng nghiên cứu ở Việt Nam Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Số 41, 2019 ÁC CẢM TIÊU DÙNG: TỔNG KẾT LÝ THUYẾT VÀ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM NGUYỄN THÀNH LONG1, ĐẶNG HÙNG VŨ2 1 Nghiên cứu viên tự do, 2Trường Đại học An Giang, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; ngthanhlong61@gmail.com, dhvu@agu.edu.vnTóm tắt. Nghiên cứu này tổng kết lý thuyết, phân tích cấu trúc của khái niệm ác cảm tiêu dùng và đề xuấthướng nghiên cứu về ác cảm tiêu dùng tại Việt Nam. Các nghiên cứu được chọn là các bài nghiên cứu đãđược bình duyệt trong các cơ sở dữ liệu điện tử ProQuest, Sciendirect, Springer được công bố trong khoảngthời gian từ 2007 đến 2019. Tổng kết được trình bày theo năm phân nhóm bao gồm: cấu trúc khái niệm,phân loại ác cảm, bối cảnh nghiên cứu, đo lường và đánh giá khái niệm ác cảm tiêu dùng. Tổng kết này chothấy có hai mô hình có thể được dùng để đo lường ác cảm tiêu dùng; cần nghiên cứu xem dạng cấu trúcnào của khái niệm ác cảm là có giá trị cao hơn. Ác cảm tiêu dùng có thể bao gồm một hoặc vài thành phầnsau: chiến tranh, quân sự, chính trị, kinh tế, tôn giáo, lịch sử và cá nhân. Ác cảm tiêu dùng có ảnh hưởngtiêu cực đến sự sẵn lòng mua. Một số hướng nghiên cứu được đề xuất thực hiện trong bối cảnh của ViệtNam.Từ khóa. Ác cảm tiêu dùng, chiến tranh, kinh tế, quân sự, sự sẵn lòng mua, thẩm định hàng hóa CONSUMER ANIMOSITY: A REVIEW AND FURTHER RESEARCH IN VIETNAMAbstract. This paper aims to review the literature on animosity, which aims at analyzing the structure ofconsumer animosity construct and finding research gaps for future research in Vietnam. Selected papersare from peer-reviewed journals on ProQuest, ScienceDirect, Springer database from 2007 to 2019. Thisliterature review comprises five groups: construct structure, typologies, research context, measurementmodel and evaluation of consumer animosity. The review shows two possible measurement models ofconsumer animosity, the validity of which needs to be examined. Consumer animosity has one or moredimensions, such as war, military, politic, economic, religion and personal factors. It is revealed thatconsumer animosity has negative effect on buying intention. A number of issues are proposed for furtherresearch in the context of Vietnam.Key words. consumer animosity, war, economic factors, military, buying willingness, commodityjudgementGIỚI THIỆU Toàn cầu hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ vì hai nhân tố: (1) khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽvà (2) rào cản thương mại và đầu tư dần được hạ thấp [1].đang được quan tâmNhờ sự phát triển và lan tỏamạnh mẽ của công nghệ thông tin và liên lạc, chi phí vận tải và thông tin liên lạc giảm cũng trở thành độnglực thúc đẩy toàn cầu hóa [2]. Nhờ vậy, hàng hóa lưu thông giữa các quốc gia trên thế giới ngày càng nhanhchóng và mạnh mẽ. Hàng hóa nội địa phải chịu sức cạnh tranh của các hàng hóa ngoại nhập; bên cạnh, hàngngoại đến từ nhiều quốc gia khác nhau cũng phải chịu sự cạnh tranh lẫn nhau. Trong tình huống này, cácnhà quản trị tiếp thị trong lẫn ngoài nước phải hiểu được hành vi người tiêu dùng nước sở tại trong tìnhhuống để có các chiến lược, chiến thuật phù hợp mới có thể tồn tại và giành lợi thế cạnh tranh. Một cách tổng quát, hành vi cá nhân có thể chịu ảnh hưởng của nhận thức, cảm xúc và chuẩn mực cánhân/xã hội. Trong lĩnh vực nghiên cứu tiếp thị, ba nhân tố tác động đến ý định mua hàng ngoại của ngườitiêu dùng đang được quan tâm là: (1) tính vị chủng tiêu dùng (consumer ethnocentrism) là nhân tố chuẩn © 2019 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh122 ÁC CẢM TIÊU DÙNG: TỔNG KẾT LÝ THUYẾT VÀ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAMmực, (2) ác cảm tiêu dùng (animosity/consumer animosity) là nhân tố cảm xúc và (3) hình ảnh sản phẩm-quốc gia (country-product image) [vd: 3, 4-6] là nhân tố nhận thức. Bên cạnh giá, chất lượng sản phẩm phải là điều mà người tiêu dùng thẩm định trước khi ra quyết địnhmua. Nếu sản phẩm chưa quen thuộc, quốc gia xuất xứ (country-of-origin) của sản phẩm là tín hiệu đểngười tiêu dùng suy diễn ra chất lượng sản phẩm [Bilkey and Nes, 1982; Steenkamp, 1990, dẫn theo 7]. Cụthể hơn, các nhà nghiên cứu hành vi tiêu dùng đã phát triển khái niệm hình ảnh sản phẩm-quốc gia, đượcNagashima [1970:8, dẫn theo 8] định nghĩa là toàn bộ niềm tin của một người về sản phẩm của một quốcgia nào đó, thay cho khái niệm tổng quát quốc gia xuất xứ. Việc mua hàng ngoại không chỉ dựa vào nhận thức duy lý về hình ảnh sản phẩm-quốc gia ở trên. Cácquốc gia quan hệ với nhau không chỉ trong phạm vi kinh tế mà còn trong chính trị, quân sự, ngoại giao, vănhóa, tài nguyên thiên nhiên… Các ...