Ăn chay: Lợi và hại

Ăn chay là cách ăn không đầy đủ các loại thực phẩm trong tự nhiên, bắt đầu từ nguyên nhân tôn giáo, nhưng ngày càng phổ biến vì người ta nhận ra lợi ích của ăn chay với sức khỏe.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ăn chay: Lợi và hại Ăn chay: Lợi và hạiĂn chay là cách ăn không đầy đủ các loại thực phẩm trong tự nhiên, bắtđầu từ nguy ên nhân tôn giáo, nhưng ngày càng phổ biến vì người ta nhậnra lợi ích của ăn chay với sức khỏe.Đa s ố các phương pháp ăn chay đều có nguồn gốc từ tôn giáo. Chính vì vậy trênthế giới có nhiều trường phái ăn chay khác nhau dựa trên loại thực phẩm đượcs ử dụng. Đa số các trường phái ăn chay thì cho phép dùng các loại thực vật, vìv ậy nhiều người cứ nói đến ăn chay là nghĩ đến thực vật, nhưng thật ra cáctrường phái rất khác nhau. Ví dụ ăn chay đối với công giáo là không ăn các thựcphẩm từ thịt gia súc, nhưng v ẫn được ăn cá, hải sản, đối với Phật giáo là khôngăn các thực phẩm có máu, còn thì v ẫn có thể uống sữa, và ăn trứng gà côngnghiệp, nhưng c ũng có khi sữa và trứng cũng không được ăn.Ở Ấn độ, Nhật hay Trung Á, có những trường phái ăn chay cực kỳ nghiêm ngặt,c hỉ ăn ngũ cốc, cấm cả trái cây... Ngay cả uống cũng vậy, chất cồn thường đượcc hế biến từ ngũ cốc, nhưng chế độ ăn chay thì có khi cho uống, có khi không.Nhìn chung thì ăn chay là cách ăn không đầy đủ các loại thực phẩm trong tựnhiên, bắt đầu từ nguyên nhân tôn giáo, nhưng càng về sau thì càng phổ biếnhơn v ì người ta nhận ra lợi ích của ăn chay với sức khỏe.Lợi của việc ăn chay:-Thành phần chất đạm là đạm thực vật, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu-Lượng rau xanh, quả tươi nhiều, cung cấp đầy đủ lượng chất xơ c ần thiết hàngngày cùng v ới các vitamin tan trong nước như B, C, các chất chống oxy hóa giúpduy trì s ự trẻ trung v à khỏe manh của tế bào.-Chất béo không có cholesterol, có lợi cho người bị bệnh lý rối loạn chuyển hóa,tim mạch, tiểu đường, huyết ápNếu ăn chay đúng cách, cơ thể thường sẽ giảm chuyển hóa cơ bản, tức là cáctế bào làm việc ít hơn, nhẹ nhàng hơn, và v ì vậy chúng ta sẽ trẻ trung lâu hơn, ítbị bệnh tật hơn. Nhiều nghiên cứu về ăn chay đã cho thấy tỉ lệ bệnh lý tim mạch,rối loạn chuyển hóa, thậm chí là c ả ung thư giảm đi khi người ta ăn chay.Hại của việc ăn chay:-Chất đạm thực vật tuy dễ tiêu hóa và sử dụng, nhưng không đủ các thành phầnaxit amin thiết yếu, v ì vậy không đủ cho sự tăng trưởng, phát triển của cơ thể-Chế độ ăn chay thường rất nhiều chất béo, do các thực phẩm hay được chếbiến bằng phương pháp chiên, nhât là thói quen dùng nước cốt dừa, có nhiềuaxit béo no, nên mặc dù không có cholesterol từ thức ăn, nhưng lại kích thích cơthể tạo ra cholesterol nhiều hơn. Nh ững người ăn chay trường thường cuối đờidễ bị tăng cholesterol máu hơn người ăn bình thường là do v ậy. Chế biến thứcăn bằng cách chiên c ũng làm tăng các gốc oxy hóa trong cơ thể.-Ngoài chất béo, thành phần chất bột trong bữa chay cũng thường rất cao, doc ác món chay thường chế biến khô, đặc, nên tổng năng lượng cũng tăng lên,nên rất nguy hiểm với những người tiểu đường, thừa cân béo phì, rối loạnc huyển hóa đường (nhiều người ăn chay nhưng tăng câm đều đều!)-Chế độ ăn chay thường thiếu các chất khoáng vi lượng như kẽm, sắt... do cácc hất này trong thức ăn thực vật khó hấp thu hơn thức ăn động vật. Những ngườiăn chay trường dễ bị thiếu máu.-Ăn chay dễ bị loãng xương do không đủ lượng canxi theo nhu cầu-Lượng rau v à chất xơ nhiều cũng có thể làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thuc ác chất dinh dưỡng quý.Chính vì v ậy, có một số đối tượng không được ăn chay:-Trẻ dưới 18 tuổi-Phụ nữ mang thai v à cho con bú-Người suy kiệt, cần phục hồi dinh dưỡng.Lưu ý khi ăn chay:Nếu ăn chay một tháng vài ngày, thì có lẽ không cần quan tâm lắm đến chuyệnphối hợp thực phẩm trong ăn chay, chỉ ăn càng đơn giản càng tốt v à quan tâmđến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm là được. Lưu ý nhất là v ới những ngườiăn chay trường.- Thực phẩm có chất đạm: Đậu nành, đậu phộng (lạc), gạo, ngũ cốc... Nhưngthức ăn thực vật giàu đạm thường thiếu một số acid amin thiết yếu như lysine(gạo, bắp, lúa mỳ), threonine (gạo), tryptophan (bắp) và methionine (các loạiđậu). Nhưng tình trạng mất cân đối các acid amin sẽ không xảy ra nếu chúng tabiết cách phối hợp các loại đạm thực vật với nhau, ví dụ như gạo lứt với muốim è, cơm v ới các loại đậu... nhưng cách tốt nhất là dùng thêm sữa v à các chếphẩm từ sữa như yaourt, fomai... trong khẩu phần ăn.- Thực phẩm có nhiều các nhóm sinh tố và khoáng chất: Các vitamin tan trongnước như C và B thường không thiếu trong khẩu phần ăn chay. Vitamin Athường cũng không thiếu do có betacaroten từ các loại rau quả củ màu vàngđậm hay xanh đậm sau khi vào cơ thể sẽ chuyển thành vitamin A. Các vitamintan trong dầu khác như K, E, D thường cũng ít khi thiếu hụt. Chỉ lưu ý nhất là cácc hất khoáng vi lượng, tức là chất sắt, chất kẽm... Những loại chất khoáng này cónhiều trong các loại rau quả màu xanh đậm như bông cải xanh, rau bồ ngót, bóx ôi... tuy nhiên do rất khó hấp thu nên khi ăn lưu ý thêm vitamin C (chanh, cam,c à chua...) và tránh ăn cùng với uống trà đặc.Theo SSM ...