Ấn chương Việt Nam - Quy cách sử dụng các Kim ngọc Bảo Tỷ

Việc đúc Kim Bảo Tỷ phải được tiến hành theo đúng chỉ dụ của vua ban xuống. Sử cũ ghi: “Phàm khi có đúc ấn bằng vàng, thì trước đó bộ Lễ tư cho Khâm thiên giám chọn ngày tốt, phủ Thừa Thiên sắm sửa lễ vật. Đến ngày đã định Hữu tư kính cáo với thần tư công. Rồi Bộ hội đồng với kho Vũ khố, phủ Nội vụ kính cẩn giám thị, theo như quy thức chế tạo, khi đúc xong dâng lên”[182]....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ấn chương Việt Nam - Quy cách sử dụng các Kim ngọc Bảo TỷẤn chương Việt Nam - Quy cách sử dụng cácKim ngọc Bảo TỷViệc đúc Kim Bảo Tỷ phải được tiến hành theo đúngchỉ dụ của vua ban xuống. Sử cũ ghi: “Phàm khi cóđúc ấn bằng vàng, thì trước đó bộ Lễ tư cho Khâmthiên giám chọn ngày tốt, phủ Thừa Thiên sắm sửa lễvật. Đến ngày đã định Hữu tư kính cáo với thần tưcông. Rồi Bộ hội đồng với kho Vũ khố, phủ Nội vụkính cẩn giám thị, theo như quy thức chế tạo, khi đúcxong dâng lên”[182].Việc làm Ngọc Tỷ, nhất là khi được ngọc quí vuachuẩn định làm ấn ngọc thì phải qua nhiều nghi lễ,như quá trình làm Ngọc Tỷ Đại Nam thụ thiên vĩnhmệnh tuyền quốc tỷ chúng tôi đã trình bày.Về quy cách sử dụng các Kim ngọc Bảo Tỷ, ngay từthời Gia Long đã có những quy định dùng Bảo Tỷ,những quy chế này được hoàn thiện trong thờiNguyễn sơ và tồn tại đến năm 1945.Kim Ngọc Bảo Tỷ đều được cất giữ ở điện TrungHòa, mỗi khi Nội các dùng đến Bảo Tỷ nào thì BảoTỷ ấy do các cung giám phụng đưa ra. Những Bảo Tỷthường dùng như Sắc mệnh chi bảo, Ngự tiền chibảo, Văn lý mật sát mỗi khi được dùng thì các quanNội các phải họp nhất trí với Bộ quan đương trực đặtmột cái án giữa tả vu của điện Cần Chánh để “hầuBảo” (tức đóng dấu). Cung giám bưng hòm ấn từ cửagiữa điện Cần Chánh đi ra kính cẩn đặt lên bàn ởgiữa gian tả nhất, quan văn võ đại thần đương trựcmỗi ban một người, một viên Sung biện Nội các, mộtviên thuộc Các đều mặc phẩm phục hội đồng kínhcẩn “hầu Bảo”. Bảo ấn Ngự tiền chi bảo đóng trênmặt chữ “Khâm thử”. Những tập sớ tấu có chữ châuphê thì đóng ở chỗ giấy bỏ không cuối tập. Nhữngsách tâu của các thành, doanh, trấn (sau này là tỉnh)cùng nha môn các nơi ấy - Nếu là bản Giáp 甲 mà cóchâu phê thì đóng Ngự tiền chi bảo ở dòng ghi niênhiệu. Bản Ất 乙 là phụ thì đóng dấu triện, Quanphòng, Đồ ký của nha môn trên chỗ tháng “mỗ” ởdòng ghi niên hiệu.Tất cả các sách tâu ở kinh, các sớ tâu ở trong kinhngoài tỉnh nếu có chỗ tẩy xóa, bổ sung và chỗ giáptrang thì đóng Kiềm Bảo Văn lý mật sát để kiểmgiáp.Những khi có công việc quan trọng cần phải dùngđến những Bảo Tỷ đặc biệt như Hoàng đế chi bảo,Hoàng đế chi tỷ là những Bảo Tỷ ít dùng hơn cácKim Bảo trên thì phải theo nghi thức riêng. Đầu tiêncơ quan hữu trách làm phiến tấu trình Hoàng đế,những phiến tấu, phiếu nghĩ lấy hạn trong 3 ngày.Bộ Lại trong khi chờ chiếu văn, thì trước một ngàyphải làm phiếu xin “hầu Bảo”, nội dung phiếu trìnhbầy sơ lược về số mục và đem bản thảo các đạo chiếusắc các năm cần dùng giao cho Nội các sát hạch trướcđề phòng sai sót nhầm lẫn. Ngày “hầu Bảo” phải đặthương án ở gian thứ nhất bên tả điện Cần Chánh.Quan Nội các kính cẩn bưng ấn báu để lên án. Haibên có hai viên quản vệ đầu đội mũ đầu hổ, áo thụngthêu hình mãng xà, cầm gươm tuốt trần đứng chầu.Quan Nội các, quan Thị vệ, Khoa đạo cùng trực thầnmặc phẩm phục màu xanh bước vào chiếu mở tráp…Quan Nội các niêm phong, rồi Nội thần nhận lấy kínhcẩn bưng cất vào chỗ cũ. Mỗi lần dùng ấn vào côngviệc gì hội đồng phải lập biên bản ghi vào sổ, hòmchìa khóa phải dâng vào Đại nội trước khi ra về.Việc “hầu Bảo” và kiểm duyệt “hầu Bảo”[183]không được hoàn thiện thì tất cả các quan ở hệ thốngGiám sát, Bộ quan đương trực và Nội các đều bị khéptội.