Ăn uống mùa hạ

Việc dưỡng sinh ăn uống trong mùa hạ, Đông y có một quan điểm hết sức độc đáo, đó là "hạ dưỡng dương"... Mùa có dương khí vượng nhất Mùa hạ là mùa có dương khí vượng nhất trong năm, thời tiết nóng bức và ẩm thấp, là thời điểm mà quá trình trao đổi chất trong cơ thể con người diễn ra mạnh mẽ, dương khí phát ra ngoài, âm khí tiềm phục ở trong. Các lỗ chân lông giãn rộng, mồ hôi tiết ra nhiều để điều hòa thân nhiệt, nhưng cũng vì thế mà tà khí dễ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ăn uống mùa hạ Ăn uống mùa hạViệc dưỡng sinh ăn uống trong mùa hạ, Đông y có mộtquan điểm hết sức độc đáo, đó là hạ dưỡng dương...Mùa có dương khí vượng nhấtMùa hạ là mùa có dương khí vượng nhất trong năm, thờitiết nóng bức và ẩm thấp, là thời điểm mà quá trình trao đổichất trong cơ thể con người diễn ra mạnh mẽ, dương khíphát ra ngoài, âm khí tiềm phục ở trong. Các lỗ chân lônggiãn rộng, mồ hôi tiết ra nhiều để điều hòa thân nhiệt,nhưng cũng vì thế mà tà khí dễ xâm nhập vào trong cơ thể.Hệ thống mao mạch ngoại vi cũng giãn ra, khí huyết lưuthông nhanh và mạnh hơn. Công năng của tỳ vị có xuhướng suy giảm vì nóng bức uống nhiều làm cho dịch vị bịpha loãng, quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn dễ bị rốiloạn.Tiết trời mùa hạ nóng ẩm cũng là điều kiện thuận lợi chocác vi sinh vật phát triển mạnh (Đông y gọi là tà khí) khiếncho thực phẩm dễ bị ôi thiu, biến chất càng làm cho nguycơ ngộ độc thức ăn tăng cao.Đông y cho rằng, thử (nắng nóng) là chủ khí mùa hạ, làdương tà, tính thăng tán dễ làm hao tổn khí và tân dịch củacơ thể. Thử tà xâm nhập vào cơ thể làm ra nhiều mồ hôi,làm tổn thương tân dịch (biểu hiện ra bên ngoài bằng cáctriệu chứng như: mệt lả, khó thở, có khi đột nhiên ngã lănbất tỉnh vì say nắng, nếu không kịp thời bù đắp có thể làmhao tổn nguyên khí, hơn nữa, thử thường kiêm với thấp (độẩm), thấp là âm tà dễ làm tổn thương dương khí. Đặc điểmcủa thấp tà là nặng trệ, kết dính, dễ gây thương tổn tỳdương (biểu hiện trên lâm sàng bằng các triệu chứng nhưchân tay tê mỏi, cơ thể, đầu nặng như đeo đá, không muốnăn, hay đầy bụng, dễ đi lỏng, thậm chí có thể phù nhẹ haichân)...Dinh dưỡng mùa hạVì những điều phân tích trên, mùa hạnên ăn những thức ăn thanh đạm, hạnchế đồ béo ngậy, chiên xào, ăn sống, lạnh, rượu... để giảmbớt gánh nặng cho tỳ vị. Trong mùa hạ, Đông y khuyên nênchú trọng dùng nhiều đồ ăn thức uống có tác dụng thanhnhiệt, giải thử, lợi niệu trừ thấp như: dưa hấu, mướp đắng,dưa chuột, bí đao, đậu xanh, đậu đen, cháo ngũ đậu, cháo ýdĩ, cháo đậu xanh, cháo biển đậu, cháo lá sen, trà nhân trần,trà hoa cúc, trà nụ, trà atiso, trà khổ qua... Những ngày quánóng bức có thể dùng một chút nước ướp lạnh hoặc nướcđá để giúp cơ thể giải nhiệt, nhưng không được dùng nhiềuđể tránh làm thương tổn tỳ vị tạo điều kiện cho thấp tà gâybệnh bên trong. Khi mồ hôi ra nhiều phải chú ý bổ sung đủlượng nước đã mất bằng đường ăn uống.Nên chú ý dùng thêm các đồ ăn thức uống có vị chua ngọt,cay thơm để nhằm mục đích khai vị. Để bảo vệ nguyên khícổ nhân khuyên Bảy mươi hai ngày mùa hạ nên bớt vịđắng, tăng vị cay để dưỡng phế khí.Sau cùng, trong vấn đề dưỡng sinh ăn uống mùa hạ, Đôngy còn có một quan điểm hết sức độc đáo, đó là hạ dưỡngdương. Mùa hạ nóng nực tuy phải dùng nhiều đồ ăn thứcuống có tác dụng thanh nhiệt, giải thử, nhưng vẫn cần lấyôn ấm làm chính để trợ giúp khí dương. Bởi vì, các nhàdưỡng sinh Đông y cho rằng, mùa hạ tuy dương khí vượngthịnh bên ngoài, nhưng khí âm lại tiềm ẩn bên trong cơ thể,nếu không biết giữ gìn dương khí trong mùa hạ thì đến mùađông dễ mắc nhiều thứ bệnh.