Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và kinh tế số đến phát triển kinh tế bền vững tại Việt Nam

Bài viết Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và kinh tế số đến phát triển kinh tế bền vững tại Việt Nam trình bày tổng quan về các cuộc cách mạng công nghiệp; Một số tác động của cuộc CMCN 4.0 đến phát triển kinh tế bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và kinh tế số đến phát triển kinh tế bền vững tại Việt Nam Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2022. ISBN: 978-604-82-7001-8 ẢNH HƯỞNG CỦA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ 4 VÀ KINH TẾ SỐ ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM Phùng Tuấn Anh Trường Đại học Thủy lợi, email: anhpt_kt@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG Cuộc CMCN lần thứ hai diễn ra từ khoảng Cuộc cách mạng công nghiệp mới lần thứ 4 năm 1870 cho đến khi Chiến tranh thế giới và kinh tế số đang trong giai đoạn phát triển thứ nhất nổ ra. Dấu ấn của cuộc CMCN này là và sẽ tác động đến tất cả các lĩnh vực kinh tế việc sử dụng năng lượng điện và sự ra đời của - xã hội. Đây là cuộc cách mạng chưa từng có các dây chuyền sản xuất quy mô lớn. Cuộc trong lịch sử loài người, và cuộc cách mạng CMCN lần thứ hai diễn ra kéo theo sự phát sản xuất mới này được kỳ vọng sẽ có tác triển của các ngành sản xuất điện, giao thông, động mạnh mẽ đến tất cả các quốc gia, chính hóa chất, thép và đặc biệt là sản xuất và tiêu phủ, doanh nghiệp và công dân trên toàn cầu, dùng hàng loạt. Cuộc CMCN lần thứ hai đã đồng thời thay đổi hoàn toàn hệ thống sản tạo ra những tiền đề mới và nền tảng vững xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến phát triển chắc để phát triển ngành ở trình độ cao hơn. kinh tế bền vững. Cuộc cách mạng này được chuẩn bị bằng sự phát triển hơn 100 năm của lực lượng sản xuất 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU trên cơ sở kỹ thuật cơ khí và bằng sự phát - Phương pháp thu thập số liệu; triển của khoa học trên cơ sở kỹ thuật. - Phương pháp phân tích và tổng hợp số Cuộc CMCN lần thứ ba diễn ra vào năm liệu; 1969, với sự ra đời của công nghệ thông tin, - Phương pháp phân tích tổng kết kinh việc sử dụng điện tử và công nghệ thông tin nghiệm. để tự động hóa sản xuất. Cuộc cách mạng này thường được gọi là cuộc cách mạng máy tính 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU hay cuộc cách mạng kỹ thuật số vì nó được 1. Tổng quan về các cuộc cách mạng xúc tác bởi sự phát triển của chất bán dẫn, siêu công nghiệp máy tính, máy tính cá nhân (những năm 1970 và 1980) và Internet (những năm 1990). Cuộc Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên xuất hiện ở Anh, nổ ra vào khoảng năm 1784. Đặc cách mạng này đã tạo điều kiện tiết kiệm tài trưng của cuộc CMCN đầu tiên này là sử nguyên thiên nhiên và tài nguyên xã hội, cho dụng nước, hơi nước và cơ giới hóa sản xuất. phép chi phí khá thấp hơn so với tư liệu sản Cuộc CMCN này được đánh dấu bằng cột xuất để sản xuất ra cùng một lượng hàng tiêu mốc James Watt phát minh ra động cơ hơi dùng. Kết quả là đã làm thay đổi cơ cấu sản nước vào năm 1784. Phát minh vĩ đại này đã xuất xã hội cũng như tương quan giữa khu châm ngòi cho sự bùng nổ của chủ nghĩa vực I (nông - lâm - ngư nghiệp), khu vực II công nghiệp thế kỷ 19 lan rộng từ Anh sang (công nghiệp và xây dựng) và khu vực III Châu Âu và Hoa Kỳ. Cuộc CMCN lần thứ (dịch vụ) của nền sản xuất xã hội. Làm thay nhất đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch đổi tận gốc lực lượng sản xuất, cuộc cách sử loài người - kỷ nguyên cơ khí. mạng khoa học và công nghệ hiện đại đã tác 423 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2022. ISBN: 978-604-82-7001-8 động đến mọi mặt của đời sống xã hội loài lao động giá rẻ cũng như lợi thế địa kinh tế người, nhất là ở các nước tư bản phát triển, vì khi đưa ngành sản xuất trở lại các nước phát đây là nơi ra đời của cuộc cách mạng này. triển gần với thị trường tiêu thụ. Cuộc CMCN lần thứ tư đang nở rộ từ cuộc Đồng thời, tự động hóa đã làm thay đổi tính cách mạng lần thứ ba. Nó kết hợp các công chất lao động, cải thiện điều kiện lao động của nghệ lại với nhau, xóa nhòa ranh giới giữa vật người lao động, nhất là những khâu độc hại, lý, kỹ thuật số và sinh học. Theo Klaus nặng nhọc, tẻ nhạt, khắc phục dần sự khác biệt Schwab, CMCN 4.0 sẽ diễn ra trên 3 lĩnh vực giữa lao động trí óc và lao động chân tay [2]. chính, bao gồm Công nghệ sinh học, Kỹ thuật Nhưng đó cũng là những công việc có nguy số và Vật lý. Các yếu tố cốt lõi của Kỹ thuật số cơ bị loại bỏ hoặc cắt giảm mạnh. trong cuộc CMCN 4.0 sẽ là: Trí tuệ nhân tạo, Đổi mới công nghệ cũng sẽ cải thiện năng Internet vạn vật (IoT) và Dữ liệu lớn Trong suất và hiệu quả của chuỗi cung ứng. Chi phí lĩnh vực công nghệ sinh học, CMCN 4.0 tập vận tải và thông tin liên lạc sẽ giảm, các dịch trung nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vụ hậu cần và chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ trở vọt trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế nên hiệu quả hơn và chi phí thương mại sẽ biến thực phẩm , bảo vệ môi trường, năng giảm xuống. Tuy nhiên, cuộc cách mạng này lượng tái tạo, hóa học, vật liệu, cuối cùng là cũng có thể phá vỡ thị trường lao động, vì tự lĩnh vực vật lý với robot thế hệ mới, máy in động hóa thay thế lao động chân tay trong 3D, ô tô tự lái, vật liệu mới (grapheme, nền kinh tế, khi robot thay thế con người skyrmions...) và công nghệ nano [3]. trong nhiều lĩnh vực, hàng triệu lao động sẽ rơi vào cảnh thất nghiệp, đặc biệt là trong 2. Một số tác động của cuộc CMCN 4.0 lĩn ...