Ảnh hưởng của mặn đến sinh trưởng, tình trạng nước và sắc tố quang hợp của cây thuốc lức dây (Phyla nodiflora)

Mục tiêu của bài viết này là làm rõ khả năng chịu mặn và những thay đổi trong sinh trưởng, tình trạng nước và hàm lượng sắc tố quang hợp của cây ở các điều kiện mặn đất khác nhau (50, 100, 200, 400 mM NaCl).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của mặn đến sinh trưởng, tình trạng nước và sắc tố quang hợp của cây thuốc lức dây (Phyla nodiflora)ISSN 1859-1531 - TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, VOL. 22, NO. 1, 2024 61 ẢNH HƯỞNG CỦA MẶN ĐẾN SINH TRƯỞNG, TÌNH TRẠNG NƯỚC VÀ SẮC TỐ QUANG HỢP CỦA CÂY THUỐC LỨC DÂY (PHYLA NODIFLORA) EFFECTS OF SALINITY ON GROWTH, WATER STATUS AND PHOTOSYNTHETIC PIGMENTS OF A MEDICINAL PLANT PHYLA NODIFLORA Trần Quang Dần*, Phạm Công Anh, Vũ Đức Hoàng, Võ Châu Tuấn Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng, Đà Nẵng, Việt Nam1 *Tác giả liên hệ / Corresponding author: tqdan@ued.udn.vn (Nhận bài / Received: 25/11/2023; Sửa bài / Revised: 27/12/2023; Chấp nhận đăng / Accepted: 28/12/2023)Tóm tắt - Lức dây (Phyla nodiflora) là loài cây thuốc có nhiều Abstract - Phyla nodiflora is a valuable medicinal plant and hasgiá trị y học và có tiềm năng chịu mặn. Tuy nhiên, khả năng chống a potential tolerance to salinity, but there have been no studieschịu của cây đối với mặn vẫn chưa được làm rõ. Mục tiêu của related to its salt tolerance. The present study aimed to elucidatebài báo này là làm rõ khả năng chịu mặn và những thay đổi trong salt tolerance capability and changes in growth, leaf water status,sinh trưởng, tình trạng nước và hàm lượng sắc tố quang hợp của and photosynthetic pigment contents of plants under different soilcây ở các điều kiện mặn đất khác nhau (50, 100, 200, 400 mM salinity conditions (50, 100, 200, 400 mM NaCl). Results showedNaCl). Kết quả cho thấy Lức dây có thể duy trì sự sinh trưởng với that the plants maintained their growth under salinity levels up tonồng độ mặn lên tới 400 mM NaCl. Sinh khối tươi và khô của cây 400 mM NaCl. Compared to the control, the fresh and drykhông thay đổi đáng kể ở nồng độ 50–100 mM NaCl so với đối biomass of the plants remained unchanged with 50–100 mMchứng, nhưng giảm tương ứng 51,68–71,15% và 34,96–58,03% NaCl, and decreased 51.68–71.15% and 34.96–58.03% under 200ở các nồng độ 200–400 mM NaCl. Hàm lượng nước tương đối and 400 mM NaCl conditions, respectively. Relative watercũng đã giảm khi nồng độ muối tăng lên, tuy nhiên, hàm lượng content also decreased with increasing salt concentrations, butcác sắc tố quang hợp đã có xu hướng tăng có ý nghĩa ở nồng độ accumulation of photosynthetic pigments significantly increasedmuối 400 mM. Điều này chứng tỏ sự tồn tại của những cơ chế by 400 mM NaCl. These findings suggested existence of saltchống chịu mặn ở cây Lức dây tolerance mechanisms in P. nodiflora.Từ khóa - Cây thuốc; mặn cực đoan; Lức dây; hàm lượng nước Key words - Medicinal plants; Phyla nodiflora; photosynthetictương đối; sắc tố quang hợp. pigment; relative water content; salinity stress.1. Đặt vấn đề nhập của các ion Na+ và Cl− vào bên trong tế bào thực vật. Mặn (do sự tích luỹ của muối NaCl ở nồng độ cao trong Vì Na+ và Cl− là những ion có tính độc đối với tế bào khiđất) là một trong những yếu tố môi trường có ảnh hưởng bất có mặt ở nồng độ cao trong tế bào chất, nên khi chúng đượclợi đến năng suất và sản xuất nông nghiệp, vì phần lớn tích vượt ngưỡng chịu đựng thì sẽ gây ra những ảnh hưởng(> 90%) các loài cây trồng nông nghiệp rất nhạy cảm với bất lợi đối với các hoạt động sinh lý và chuyển hoá của tếmặn [1], sản lượng có thể giảm hơn 10% khi độ mặn của bào như: quang hợp, hô hấp, hấp thu dinh dưỡng, cân bằngdung dịch đất (thể hiện qua độ dẫn) ở trong khoảng 4−8 dS/m nội môi (homeostasis). Qua đó, làm thay đổi hình thái, hạn[2]. Theo ước tính hiện nay có hơn 20% diện tích đất canh chế khả năng sinh trưởng và phát triển của cây [5, 6]. Mứctác và 33% đất tưới tiêu trên thế giới bị ảnh hưởng bởi mặn độ ảnh hưởng của muối phụ thuộc vào loài, giai đoạn sinhở mức cao, và diện tích đất mặn có xu hướng ngày càng tăng lý, và cơ chế chống chịu của cây [7, 8].[3]. Điều này cảnh báo nguy cơ đe doạ đối với sản xuất nông Lức dây (Phyla nodiflora) thuộc họ Verbenaceae, lànghiệp và vấn đề an ninh lương thực trong tương lai. Vì vậy, một loài cây thảo thân bò, phân bố ở nhiều vùng/quốc gianghiên cứu cải tiến giống cây trồng kết hợp phát triển các trên thế giới như: Châu Á, Úc, Trung-Nam Mỹ, Địa Trungcây trồng mới có khả năng chịu mặn được xem là những giải Hải, và Châu Phi [9]. Cây được sử dụng trong y học cổpháp tiềm năng cho hoạt động sản xuất nông nghiệp thích truyền để điều trị nhiều loại bệnh như: hen suyễn, viêm phếứng mặn (có thể c ...