Ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu – Trường hợp các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Nghiên cứu "Ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu – Trường hợp các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam" xem xét ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu – trường hợp các công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam. Số liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ các báo cáo tài chính của 120 công ty niêm yết trong năm 2018. Kết quả ước lượng bằng phương pháp OLS cho thấy minh bạch thông tin tài chính có ảnh hưởng ngược chiều với chi phí vốn chủ sở hữu của các công ty. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu – Trường hợp các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021 ẢNH HƯỞNG CỦA MINH BẠCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH ĐẾN CHI PHÍ VỐN CHỦ SỞ HỮU – TRƯỜNG HỢP CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM THE INFLUENCE OF FINANCIAL INFORMATION TO THE OWNERSHIP COSTS OF LISTED COMPANIES ON THE MARKET IN VIETNAM ThS. Dương Tùng Lâm1, PGS.TS. Đường Nguyễn Hưng2 1 Trường Đại học Tài chính – Kế toán, 2Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà NẵngNgày nhận bài: 25/9/2021Ngày nhận kết quả phản biện: 15/10/2021Ngày chấp nhận đăng: 15/11/2021 TÓM TẮT Nghiên cứu này xem xét ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu – trường hợp các công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam. Số liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ các báo cáo tài chính của 120 công ty niêm yết trong năm 2018. Kết quả ước lượng bằng phương pháp OLS cho thấy minh bạch thông tin tài chính có ảnh hưởng ngược chiều với chi phí vốn chủ sở hữu của các công ty. Ngoài ra, tỷ lệ nợ phải trả, giá trị thị trường của công ty niêm yết cũng ảnh hưởng ngược chiều, trong khi hệ số beta có mối liên hệ cùng chiều với chi phí vốn chủ sở hữu. Chiều ảnh hưởng của các biến này cũng phù hợp với các dự đoán trước đó. Hệ số beta cho thấy những rủi ro chung của thị trường vẫn có ảnh hưởng quan trọng đến chi phí vốn chủ sở hữu của các công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam. Từ khóa: minh bạch thông tin tài chính, chi phí vốn chủ sở hữu, công ty niêm yết. ABSTRACT This study examines the effect of financial information transparency on the cost of equity – the case of Vietnamese listed companies. The data are collected from the financial statements of 120 listed companies in 2018. The estimated results using the OLS method show that financial information transparency has a negative effect on costs of equity of companies. In addition, the leverage and the market value of listed companies also negatively affect costs of equity of companies, while the beta coefficient has a positive relationship with costs of equity of companies. The influence directions of these variables are also consistent with the expectation. The beta indicates that overall market risk still have an important influence on the cost of equity of listed Vietnamese companies. Keywords: financial information transparency, cost of equity, listed companies.1. Giới thiệu Minh bạch của các công ty niêm yết trong những năm gần đây đang trở thành một trongnhững vấn đề quan trọng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Trên thế giới đã có các nghiêncứu về mối quan hệ giữa minh bạch và chi phí vốn chủ sở hữu. Còn tại Việt Nam, một quốc giađang phát triển, nơi thị trường chứng khoán đang còn là một thị trường cận biên, sự phát triển củacác doanh nghiệp còn chưa thực sự bền vững và trình độ quản lý nhà nước còn nhiều bất cập thìvấn đề ảnh hưởng của minh bạch thông tin tài chính đến chi phí vốn chủ sở hữu vẫn chưa được 1866 Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc gia về Kế toán và Kiểm toán – VCAA 2021làm rõ. Tại Việt Nam, đến nay chỉ có nghiên cứu của Lê Xuân Thái và Trương Đông Lộc (2019)trực tiếp đi vào nghiên cứu ảnh hưởng của mức độ minh bạch và công bố thông tin đến chi phí vốnchủ sở hữu của các công ty niêm yết trên TTCK Việt Nam. Tuy nhiên, nghiên cứu của Lê XuânThái và Trương Đông Lộc (2019) có những điểm hạn chế nhất định. Nghiên cứu này khác với nghiên cứu Lê Xuân Thái và Trương Đông Lộc (2019) ở nhữngđiểm sau: (i) nghiên cứu này tập trung vào minh bạch thông tin tài chính chứ không phải là minhbạch và công bố thông tin nói chung (vốn có phạm vi rộng hơn) của doanh nghiệp; (ii) nghiên cứunày cũng sử dụng cách đo lường minh bạch thông tin tương tự như nghiên cứu trên, nhưng khácvới nghiên cứu trên, nghiên cứu này không sử dụng khái niệm chỉ tiêu “có tính chất quan trọngkhi có thông tin công bố được cho 2 điểm” (Lê Xuân Thái và Trương Đông Lộc, 2019, trang 67)vì việc phân biệt chỉ tiêu có tính chất quan trọng và không quan trọng sẽ chịu ảnh hưởng bởi yếutố chủ quan; (iii) nghiên cứu này sử dụng mô hình mô hình Fama-French để đo lường chi phí vốnchủ sở hữu kỳ vọng thay cho mô hình định giá tài sản vốn (CAPM); cuối cùng, (iv) mô hình nghiêncứu trong nghiên cứu này kế thừa mô hình của Barth và cộng sự (2013) là mô hình có uy tín đãđược kiểm định, trong khi mô hình của nghiên cứu trên chủ yếu bao gồm các nhân tố quản trị côngty và chưa phản ánh đầy đủ các nhân tố trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí vốn chủ sở hữu. Đâychính là một khoảng trống nghiên cứu để tác giả có thể tìm tòi nghiên cứu, khám phá.2. Các lý thuyết nền tảng về mối quan hệ giữa minh bạch và chi phí vốn chủ sở hữu2.1. Lý thuyết đại diện (Agency Theory) Theo Jensen và Meckling (1976), lý thuyết này nghiên cứu mối quan hệ giữa người chủ(principal) và người đại diện (agent) thông qua các hợp đồng. Do có sự khác biệt về lợi ích và vịtrí của mỗi người, trong khi người đại diện (nhà quản lý) nắm bắt được nhiều thông tin thì ngườisở hữu, nhà đầu tư khó có cơ hội tiếp cận với thông tin hơn người đại diện. Để kiểm soát hoạt độngcủa doanh nghiệp, chủ sở hữu phải gia tăng các hoạt động giám sát dẫn đến việc gia tăng chi phíđại diện. Tăng cường mức độ công bố và minh bạch thông tin sẽ làm giảm sự bất đối xứng thôngtin giữa các cổ đông và nhà quản lý, do đó làm giảm chi phí đại diện. Khi chi phí đại diện giảm,chi phí vốn chủ sở hữu yêu cầu từ cổ đông và nhà đầu tư sẽ giảm, và ngược lại.2.2. Lý thuyết thông tin bất đối xứng (Asymmetric Information Theory) Thông tin bất đối xứng xảy ra khi một bên giao dịch có nhiều thông tin hơn một bên khác(Akerlof, 1970). Thông tin bất đối xứng là tình trạng mà các bên tham gia giao dịch không có đượcthông tin như nhau ...