Ảnh hưởng của số hóa đối với vai trò kiểm toán viên

Quá trình số hóa đòi hỏi các doanh nghiệp phải vươn lên về mọi mặt để có thể có được năng lực cạnh tranh so với các doanh nghiệp khác về khối lượng thông tin, về tốc độ chuyển hóa thông tin, về tính đa dạng và giá trị. Bài viết đánh giá ảnh hưởng của số hóa tới vai trò của kiểm toán viên tại Việt Nam trên cơ sở số liệu khảo sát các kiểm toán viên và những người có liên quan đến kiểm toán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của số hóa đối với vai trò kiểm toán viên 371 ẢNH HƯỞNG CỦA SỐ HÓA ĐỐI VỚI VAI TRÒ KIỂM TOÁN VIÊN PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hằng Trường Đại học Ngoại thương TÓM TẮT Quá trình số hoá đòi hỏi các doanh nghiệp phải vươn lên về mọi mặt để có thể có được năng lực cạnh tranh so với các doanh nghiệp khác về khối lượng thông tin, về tốc độ chuyển hoá thông tin, về tính đa dạng và giá trị. Điều này đã tác động không nhỏ tới vai trò của kiểm toán viên trong giai đoạn mới. Bài viết đánh giá ảnh hưởng của số hoá tới vai trò của kiểm toán viên tại Việt Nam trên cơ sở số liệu khảo sát các kiểm toán viên và những người có liên quan đến kiểm toán. Từ khoá: Số hoá, vai trò kiểm toán viên, big data, block chain, AI 1. DẪN NHẬP Kinh tế thế giới chứng kiến nhiều biến động sau cuộc bùng phát đại dịch Covid-19 trên toàn cầu. Giãn cách xã hội, sự lựa chọn không mong muốn, đã trở thành giải pháp tình thế trên quy mô vô tiền khoáng hậu. Đây cũng là cơ hội để con người nhận ra tính ưu việt của kinh tế số và yêu cầu cấp bách hơn nữa quá trình chuyển đổi số. Theo đánh giá của các chuyên gia, trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch Covid-19, chuyển đổi số sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ tìm kiếm một mô hình hoạt động kinh doanh linh hoạt hơn, vừa tiết giảm chi phí, vừa tối ưu nguồn lực để vượt qua khó khăn. Các lý thuyết và thực nghiệm gần đây cũng đã chỉ ra nhiều yếu tố có thể tác động sâu sắc đến vai trò của kiểm toán viên và làm thay đổi bản chất của kế toán và kiểm toán. Sự chuyển đổi số được coi là một trong những yếu tố mạnh mẽ nhất tác động đến sự thay đổi này cũng như tới tất cả các ngành nghề khác. Đây là xu hướng chuyển đổi hiện nay trong kinh doanh. Chuyển đổi số sẽ ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh kinh doanh, từ cấp cao đến cấp thấp, từ bên trong đến bên ngoài của doanh nghiệp, và từ quy trình sản xuất đến bán hàng và chăm sóc khách hàng. Nó tác động trực tiếp đến việc phát triển các mô hình kinh doanh mới. Theo Elliot, 2002 kiểm toán viên và công việc của họ có thể bị ảnh hưởng bởi sự tiến bộ hơn nữa của công nghệ thông tin. Những tiến bộ trong công nghệ thông tin liên quan sẽ dẫn đến sự thay đổi về tiếp nhận, xử lý các công việc cũng như việc nhận thức. 372 Nói cách khác, máy móc sẽ thay thế lao động chân tay trong sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp (Brynjolfsson và McAfee, 2014). Sự phát triển của số hóa sẽ thách thức toàn bộ ngành kiểm toán, bao gồm các công việc của tất cả các giai đoạn của kiểm toán. Bài báo dưới đây đã xem xét ảnh hưởng của số hóa đối với vai trò kiểm toán viên bằng cách điều tra một nhóm người làm việc trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán. Câu trả lời của họ liên quan đến các câu hỏi về những thay đổi trong công việc kiểm toán có thể bị ảnh hưởng bởi số hóa và công nghệ hiện đại khác. Bài viết cũng phân tích xu hướng thay đổi dịch vụ kiểm toán, quy trình, cấu trúc, quy định, mối quan hệ với khách hàng và hồ sơ của kiểm toán viên. 2. TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU Kiểm toán là một cơ chế quản trị có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ tin cậy và phù hợp của các báo cáo tài chính. Vai trò của kế toán, kiểm toán sẽ thay đổi trong quá trình chuyển đổi kỹ thuật. Số hóa có thể nâng cao chất lượng kiểm toán nhưng cũng là thách thức đối với vai trò của kiểm toán viên cả tích cực và tiêu cực. Một số vấn đề cần được làm rõ như Big data, (dẽ liệu lớn), Artifficial intelligence (trí tuệ nhân tạo) and blockchain có tác động lớn nhất đến sự thay đổi vai trò của kiểm toán. Dữ liệu lớn (Big Data) Dữ liệu lớn đã được đặc trưng bởi khối lượng, vận tốc, sự đa dạng và giá trị. Đặc điểm đầu tiên của dữ liệu lớn chính là khối lượng. Ngày nay ưu thế luôn thuộc về người có thông tin và có nhiều thông tin. Ngày nay tổng lượng thông tin đang tăng lên theo cấp số nhân mỗi năm, đòi hỏi sự tham gia của công nghệ thông tin để tiếp nhận và xử lý dữ liệu. Đặc điểm thứ hai của Dữ liệu lớn là vận tốc. Do khối lượng thông tin ngày càng tăng và tăng theo cấp số nhân, điều này đòi hỏi tốc độ truyền dữ liệu ngày càng nhanh chóng. Tốc độ gửi tin nhắn SMS, cập nhật trạng thái và bình luận trên Facebook, hoặc quẹt thẻ tín dụng trên một nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cụ thể là những ví dụ về tốc độ truyền dữ liệu. Đặc điểm thứ ba là sự đa dạng của thông tin. Ngày nay, các dữ liệu được tạo ra từ các nguồn đa dạng với nhiều hình thức khác nhau. Nó bao gồm số, văn bản, hình ảnh, âm thanh, video và nhiều loại khác. Do đó, dữ liệu hiện diện ở dạng không có cấu trúc, đó là sự đa dạng. Đặc điểm cuối cùng là giá trị. Dữ liệu lớn có thể có giá trị lớn ngoài sức tưởng tượng, đặc biệt là khi hiểu nhu cầu của khách hàng và tối ưu hóa sản phẩm và dịch vụ (Chen, Mao và Liu, 2014). Do đó, dữ liệu lớn đại diện cho một mô hình xử lý mới để hiểu về khối lượng lớn, tốc độ, nhiều loại dữ liệu khác nhau và biến nó thành kiến thức có giá trị (Laney, 2011; 373 Constantiou và Kallinikos, 2015). Theo International Data Coperation đã dự báo, đến năm 2022, giá trị chuyển đổi số trên thế giới ước đạt 2.000 tỷ USD và tăng trưởng cao gấp 4 lần so với mức tăng trưởng trung bình của thị trường dịch vụ công nghệ thông tin. Điều này sẽ còn thay đổi nhanh hơn nữa sau đại dịch Đối với mục đích kiểm toán, việc sử dụng dữ liệu lớn thực sự không cần thiết vì hàng tỷ giao dịch kế toán là tương đối nhỏ trong bối cảnh dữ liệu lớn. Tuy nhiên, ngay cả khi dữ liệu kế toán không được coi là “lớn”, các kỹ thuật phân tích dữ liệu lớn có thể được áp dụng cho khối lượng giao dịch nhỏ hơn để kiểm tra bằng cách sử dụng toàn bộ dữ liệu thay vì kiểm toán chỉ sử dụng các mẫu ngẫu nhiên (Yoon, Hoogduin và Zhang, 2015). Hơn nữa, dữ liệu kế toán thường ở dạng có cấu trúc tốt, bao gồm t ...