Áo dài Việt Nam qua các thời kì

Trảiquanămtháng,áodàiđãdầntrởthànhmộtthứtrangphụcđặcbiệtcủariêngngười Việt. Điểm qua một số thời kỳ được coi là dấu ấn trong quá trình hình thành và phát triển áo dài
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áo dài Việt Nam qua các thời kìVTC)Trảiquanămtháng,áodàiđãdầntrởthànhmộtthứtrangphụcđặcbiệtcủariêngngườiViệt.Điểmquamộtsốthờikỳđượccoilàdấuấntrongquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểnchiếcáodài.Thờikỳtừ18851915CógiảthuyếtchorằngáodàiViệtNamxuấtxứtừphươngBắc.NhưngáodàilàloạitrangphụcriêngcủangườiViệtvìnhữngkhilễlạt,ngườixưaphảikhoácrangoàiáodàimộtcáiáolễ,thídụnhưáotấc,áodấu,áotràngngoàidângian;hoặcáobào,áomệnhphụtrongtriều.ChỉcócáclễphụcnàymớimangảnhhưởngcủaphươngBắc. Trongkhiđó,từđầuđếncuốiquyểnsáchTrungQuốcPhụcTrangSửnổitiếng,viếtvàminhhọavềyphụcTrungHoatừđờiXuânThuchođếnnhữngnămđầuDânQuốc(1920),khôngthấyđảđộnggìđếnbìbào(áomặcsátvàoda).LoạibìbàođộcnhấtởTrungQuốc,thườnggọilàxườngxám,cónghĩalàáodài,chỉxuấthiệntừTrùngKhánhvàThượngHảitrongthậpniên1930.TrongsáchRelationdelaNouvelleMissiondesPéresdelaCompagniedeJesusauRoyaumedelaCochinchine,xuấtbảntạiLillenăm1631,giáosĩBorriđãtảrõvềcáchănmặccủangườiViệtởđầuthếkỷ17:Ngườitamặcnămsáucáiáodài,áonọphủlênáokia,mỗicáimộtmàu...Phầndướithắtlưngcủamấylớpáongoàiđượccắtthànhnhữngdảidài.Khiđilại,cácdảinàyquyệnvàonhautrôngđẹpmắt...Đànôngcũngmặcnăm,sáulớpáodàilụa...đểtócdàivàvấnkhăn như đàn bà.CólẽgiáosĩBorriđãhiểulầmvềsốlớpáođượcngườiViệtcổxưamặcmỗikhirangoài.ThậtramấylớpáobênngoàibịcắtthànhcácdảidàibêndướithắtlưngmàgiáosĩBorrinhắcđếnchỉlàcáixiêmcánhsen,hoặccónơigọilàquầybơichèo,màngườixưamặctrướcngựchaydướithắtlưngbênngoàiáodài.Xiêmnàycóbahoặcbốnlớpdảilụamaychồnglênnhau.Lớpdảitrong cùngdàinhất,rồicáclớpbênngoàingắndần.BứctượngNgọcNữtạctừthếkỷ17ởchùaDâu,ThuậnThành,BắcNinh,làminhchứngrõnhấtchocảáodài,cácgiảicánhsen,lẫncáchvấnkhănmàgiáosĩBorriđãmụcdiệntừbốnthếkỷtrướcđây.ThếkỷXIXXXNăm1819,cáchănmặccủangườidânvẫngiốngnhưgiáosĩBorriđãthấyởThuậnQuảngtừhơn hai thế kỷ trước đó với quần lụa đen và áo may sát người dài đến mắt cá chân.Chođếnđầuthếkỷ20,phầnđôngáodàiphụnữthànhthịđềumaytheothểnămthân,haynămtà.Mỗithânáotrướcvàsauđềucóhaità,khâulạivớinhaudọctheosốngáo.Thêmvàođólàtàthứnămởbênphải,trongthântrước.Tayáomaynốiphíadướikhuỷutayvìcácloạivảingàyxưachỉdệtđượcrộngnhấtlà40cm.Cổ,tayvàthântrênáothườngômsátngười,rồitàáomayrộngratừsườnđếngấuvàkhôngchíteo.Gấuáomayvõng,vạtrấtrộng,trungbìnhlà80cm.Cổáochỉcaokhoảng23cm. RiêngởmiềnBắckhoảngnăm19101920,phụnữthíchmaythêmmộtcáikhuyếtphụđộ3cmbênphảicổáo,vàcàikhuycổlệchrađấy.Cổáonhưthếsẽhởrachoquyếnrũhơnvàcũngđểkhoechuỗihộttrangsứcquấnnhiềuvòngquanhcổ. Phầnnhiềuáodàingàyxưađềumaykép,tứclàmaycólớplót.Lớpáotrongcùngthấmmồhôi,vìthếđượcmayđơnbằngvảimầutrắngđểkhôngsợbịthôimầu,dễgiặt.Mộtáoképmặckèmvớimộtáolótđơnởtrongđãthànhmộtbộáomớba.Quầnmayrộngvừaphải,vớiđũngthấp.Thuởđó,phầnđôngphụnữtừNamraBắcđềumặcquầnđenvớiáodài,trongkhiphụnữHuếlạichuộngquầntrắng.ĐặcbiệtlàgiớithượnglưuởHuếhaymặcloạiquầnchítba,nghĩalàdọchaibênmépngoàiquầnđượcmayvớibalầngấp,đểkhiđilạiquầnsẽxòerộngthêm.Trongcácthậpniên1930và1940,cáchmayáodàivẫnkhôngthayđổinhiều,gấuáodàithườngđượcmaytrênmắtcákhoảng20cm,thườngđượcmặcvớiquầntrắnghoặcđen. NhữngcáchtânđầutiênMộtvàinhàtạomẫuáodàibắtđầuxuấthiệntronggiaiđoạnnày,nhưnggầnnhưhọchỉbỏđượcphầnnốigiữasốngáo,vìvảiphươngTâydệtđượckhổrộnghơn.Tayáovẫnmaynối.NổinhấtlúcấylànhàmayCátTườngởphốHàngDa,HàNội.Năm1939nhàtạomẫunàytungramộtkiểuáodàiđượcôngÂuhóa.ÁoLeMurvẫngiữnguyênphầnáodàimaykhôngnốisốngbêndưới.Nhưngcổáokhoéthìnhtráitim.Cókhiáođượcgắnthêmcổbẻvàmộtcáinơởtrướccổ.Vaiáomaybồng,taynốiởvai.Khuyáomaydọctrênvaivàsườnbênphải.Nhưngkiểuáonàychỉ tồn tại đến khoảng năm 1943. Đếnkhoảngnăm1950,sườnáodàibắtđầuđượcmaycóeo.Cácthợmaylúcđóđãkhônkhéocắtáolượntheothânngười. Thânáosaurộnghơnthânáotrước,nhấtlàởphầnmông,đểáoômtheothândángmàkhôngcầnchíteo.Vạtáocắthẹphơn.Thânáotrongđượccắtngắndầntừgiaiđoạnnày.Cổ ...