Áp dụng IFRS ở các nước và kinh nghiệm cho Việt Nam

Bài viết trình bày quá trình áp dụng IFRS của các nước, từ đó rút ra một số khuyến nghị để Việt Nam áp dụng IFRS như cần có lộ trình thực hiện, từ khuyến khích đến dần bắt buộc; lựa chọn một số loại hình công ty như công ty có vốn nước ngoài, công ty đại chúng có niêm yết để bắt đầu thực hiện; lựa chọn một số IFRS phù hợp với điều kiện của Việt Nam để áp dụng trước; nhờ tư vấn của chuyên gia từ các nước đã có áp dụng IFRS; ban hành thêm một số chuẩn mực mới phù hợp IFRS; tăng cường vị thế của hiệp hội nghề nghiệp; nâng cao chất lượng đội ngũ thực hiện... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp dụng IFRS ở các nước và kinh nghiệm cho Việt Nam n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam ÁP DỤNG IFRS Ở CÁC NƯỚC VÀ KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM #Ths. Nguyễn Thị Thu Vân; Ths. Nguyễn Thị Phước; Ths. Hoàng Thụy Diệu Linh Khoa Kế toán – Kiểm toán, Đại học Văn Lang Trong xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu, hầu như các nước đều đã áp dụng Chuẩn mực BCTC quốc tế (IFRS) để lập và trình bày báo cáo tài chính (BCTC). Trong khi các nước trên thế giới đã áp dụng IFRS từ năm 2005, Việt Nam vẫn đang trong quá trình xem xét cách thức áp dụng IFRS cho phù hợp bối cảnh nền kinh tế thị trường đang trong giai đoạn chuyển đổi và cũng chưa có lộ trình áp dụng IFRS cụ thể. Bài viết, trình bày quá trình áp dụng IFRS của các nước, từ đó rút ra một số khuyến nghị để Việt Nam áp dụng IFRS như cần có lộ trình thực hiện, từ khuyến khích đến dần bắt buộc; lựa chọn một số loại hình công ty như công ty có vốn nước ngoài, công ty đại chúng có niêm yết để bắt đầu thực hiện; lựa chọn một số IFRS phù hợp với điều kiện của Việt Nam để áp dụng trước; nhờ tư vấn của chuyên gia từ các nước đã có áp dụng IFRS; ban hành thêm một số chuẩn mực mới phù hợp IFRS; tăng cường vị thế của hiệp hội nghề nghiệp; nâng cao chất lượng đội ngũ thực hiện... Từ khóa: IFRS, IASB, VAS, Áp dụng IFRS tại Việt Nam (Adopt IFRS in Vietnam) Tiến trình áp dụng IFRS ở các nước Các nước Châu Âu Liên minh Châu Âu (European Union – EU) bắt đầu áp dụng IFRS đối với BCTC hợp nhất của những công ty niêm yết ở EU từ năm 2005, sau đó khuyến khích mở rộng áp dụng cho các công ty khác.Việc áp dụng này được quy định thành luật và áp dụng đối với tất cả các nước thành viên. Hiện tại, IFRS được áp dụng cho các công ty trong lĩnh vực công nghiệp; các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư và công ty chứng khoán; các công ty con mà có công ty mẹ niêm yết ở thị trường ngoài EU; các công ty trong 2 năm liên tục có điều kiện về doanh thu trên 10 tỷ euro/năm và số lượng nhân viên bình quân trên 100 người/năm. Trong tương lai, EU có kế hoạch tiến tới áp dụng IFRS cho những công ty nhỏ và vừa (PWC, 2015). Mỹ Mỹ là một quốc gia có nền kinh tế mạnh và có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu, do đó Mỹ muốn xây dựng CMKT quốc tế chất lượng cao, qua đó giúp thông tin có thể so sánh được trên BCTC của các quốc gia và Mỹ. Từ năm 2002, thỏa thuận Norwalk được ký kết giữa IASB và Hội đồng CMKT Mỹ (FASB) nhằm hợp tác xây dựng CMKT quốc tế áp dụng cho các nước. Tại Mỹ, các công ty lập BCTC tuân thủ theo CMKT Mỹ (US GAAP) do FASB ban hành, bên cạnh đó, các công ty niêm yết còn phải cung cấp thông tin theo yêu cầu của Ủy ban chứng khoán Mỹ (SEC). Hiện nay, Mỹ chưa có quy định yêu cầu lập BCTC theo IFRS 127 n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam đối với công ty trong nước, riêng các công ty tư nhân nước ngoài được phép áp dụng IFRS để lập BCTC. Tháng 11/2008, SEC đưa ra văn bản dự thảo lộ trình hòa hợp IFRS. Đến tháng 2/2010, SEC tái khẳng định cam kết hướng tới một hệ thống chuẩn mực BCTC toàn cầu và đưa ra kế hoạch làm việc, trong đó chỉ ra 6 yếu tố cần xem xét để SEC có thể kết hợp các IFRS vào BCTC của Mỹ là phát triển đầy đủ IFRS và áp dụng cho hệ thống báo cáo trong nước; sự độc lập của cơ quan ban hành chuẩn mực vì lợi ích của nhà đầu tư; nhận thức của nhà đầu tư về IFRS; môi trường pháp lý; tác động của các tổ chức ban hành quy định; và nguồn nhân lực. Tuy nhiên, đến tháng 7/2012, SEC vẫn chưa có quyết định về việc kết hợp IFRS vào hệ thống BCTC của Mỹ (SEC, 2008), (SEC, 2010). Gần đây, SEC công bố bản dự thảo chiến lược giai đoạn 2014- 2018 đưa ra mục tiêu đạt được một hệ thống CMKT có chất lượng tốt hơn và áp dụng toàn cầu với nhiều sáng kiến được đưa ra để thực hiện mục tiêu trên nhưng SEC không đề cập cụ thể đến việc áp dụng IFRS(SEC, 2012), (SEC, 2014). Dự án hòa hợp CMKT giữa IASB và Hội đồng CMKT Mỹ (FASB) đã có một số kết quả như các IFRS mới được ban hành và sự thay đổi trong quy định của FASB, gần đây nhất là hướng dẫn ghi nhận doanh thu kết hợp IFRS15 công bố vào tháng 5/2014 có hiệu lực từ 1/1/2017. Tuy nhiên, sau khi công bố IFRS 15, kế hoạch hòa hợp các chuẩn mực về công cụ tài chính, thuê tài sản và một số nội dung khác đã bị ngừng. Việc áp dụng IFRS tại Mỹ chậm trễ có nhiều nguyên nhân như do chưa hòa hợp được giữa hai cơ quan IASB và FASB, do SEC tập trung ban hành những luật khác cần thiết hơn, cũng như do áp dụng IFRS ngay sẽ không thích hợp với các quy định lập BCTC ở các thị trường vốn khác. Mặc dù, IASB và FASB thể hiện thiện chí hòa hợp US GAAP và IFRS, nhưng do chưa có lộ trình rõ ràng và Mỹ cũng chưa khẳng định sẽ hòa hợp IFRS nên dự án làm việc giữa IASB và FASB sau khi có được một số kết quả nhất định đã tạm dừng cho thấy còn nhiều vấn đề cần giải quyết để có thể hòa hợp hai hệ thống CMKT của Mỹ và IFRS. Trung Quốc Trung Quốc chưa có quy định yêu cầu áp dụng IFRS đối với các công ty niêm yết cũng như các loại hình DN khác. Các DN ở Trung Quốc lập BCTC theo CMKT trung quốc (CAS). Các CAS không được dịch trực tiếp từ IFRS mà được viết lại theo cách dễ hiểu đối với người đọc. CAS vẫn tuân thủ theo IFRS về mặt nguyên tắc, nhưng nội dung không giống IFRS hoàn toàn (PWC, 2015). Nhìn chung, CMKT của Trung Quốc được ban hành năm 2006 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2007 đã hòa hợp đáng kể với các nguyên tắc của IFRS. Trong giai đoạn trước năm 2008, Trung Quốc có quy định yêu cầu các tổ chức định chế tài chính lập BCTC theo IFRS để bổ sung kèm theo BCTC theo CAS. Từ năm 2008, yêu cầu này đã bị hủy bỏ, thay vào đó, các công ty tại Trung Quốc phải phát hành BCTC theo IFRS nếu niêm yết trên cả hai sàn giao dịch chứng khoán Trung Quốc phát hành cổ phiếu loại “B” (cổ phiếu này được giao dịch bằng đô la Mỹ và được mua bởi những nhà đầu tư ...