Áp dụng phương pháp giao thoa radar để xác định hiện tượng lún đất trong vùng đô thị trung tâm thành phố Hà Nội

Với phương pháp phân tích giao thoa đa thời gian, khảo sát hiện tượng lún đất tại vùng đô thị trung tâm của thành phố Hà Nội bằng ảnh vệ tinh ALOS PALSAR thu chụp trong giai đoạn 2007- 2011. Bản đồ tốc độ lún trung bình cho thấy khu vực phía bờ bắc sông Hồng khá ổn định, trái lại một số khu vực ở bờ phía nam đang bị lún với vận tốc cực đại đạt 68 mm/năm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp dụng phương pháp giao thoa radar để xác định hiện tượng lún đất trong vùng đô thị trung tâm thành phố Hà Nội ĐỊA KỸ THUẬT - TRẮC ĐỊA ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP GIAO THOA RADAR ĐỂ XÁC ĐỊNH HIỆN TƯỢNG LÚN ĐẤT TRONG VÙNG ĐÔ THỊ TRUNG TÂM THÀNH PHỐ HÀ NỘI TS. ĐẶNG VŨ KHẮC Trường đại học Sư phạm Hà Nội ThS. NGUYỄN CÔNG KIÊN, ThS. ĐỒNG MINH TÂM Viện KHCN Xây dựng Tóm tắt: Với phương pháp phân tích giao thoa đa quả tác động lên môi trường [12]. Các kỹ thuật đo đạc thời gian, chúng tôi khảo sát hiện tượng lún đất tại biến dạng bề mặt một cách định lượng thay đổi từ vùng đô thị trung tâm của thành phố Hà Nội bằng ảnh phép đo mặt đất như phương pháp thủy chuẩn [3] và vệ tinh ALOS PALSAR thu chụp trong giai đoạn 2007- phương pháp đo giãn kế [28] tới kỹ thuật không gian 2011. Bản đồ tốc độ lún trung bình cho thấy khu vực như phương pháp đo GPS tĩnh [15], phương pháp phía bờ bắc sông Hồng khá ổn định, trái lại một số giao thoa radar InSAR [19], hay phương pháp LiDAR khu vực ở bờ phía nam đang bị lún với vận tốc cực đại hàng không [9]. đạt 68 mm/năm. Mặt đất bị biến dạng trong ba khu Thủ đô Hà Nội là một ví dụ điển hình về thành phố vực chính: quận Hoàng Mai, quận Hà Đông – Thanh có tốc độ đô thị hóa nhanh trong các nước đang phát Xuân, huyện Từ Liêm – Hoài Đức, tại những nơi mà triển, nơi mà nước ngầm là nguồn tài nguyên chính việc xây dựng đang phát triển rầm rộ và việc hút nước cho nhu cầu nước sạch [17]. Từ sau Đổi Mới năm ngầm đang diễn ra mạnh mẽ trong thập niên vừa qua. Ngoài ra còn phải kể đến 1 số khu vực lún có diện tích 1986, sự năng động trong phát triển kinh tế cùng các nhỏ hơn trong các quận nội thành. Kết quả thu được chính sách quản lý mới đã làm cho thành phố Hà Nội, từ phương pháp giao thoa radar tương ứng với giá trị đặc biệt là các quận nội thành trở nên hấp dẫn hơn đo đạc bằng phương pháp thủy chuẩn trong giai đoạn đối với người nhập cư từ nhiều tỉnh lân cận. Hiện tại, 2007-2008. Điều này chứng minh khả năng áp dụng thành phố này được chia ra thành 10 quận nội thành, phương pháp giao thoa vào quan trắc lún đất trên 19 huyện ngoại thành sau bốn lần điều chỉnh địa giới diện rộng của thành phố Hà Nội với độ tin cậy cao và hành chính. Điều này cho phép chuyển đổi đất nông giá thành hợp lý. nghiệp ngoại ô thành đất đô thị với việc thành lập một Từ khóa: lún đất, đô thị hóa, giao thoa radar, vật số quận mới như Tây Hồ năm 1995, Thanh Xuân và tán xạ ổn định, nước ngầm. Cầu Giấy năm 1996, Long Biên và Hoàng Mai năm 2003 và Hà Đông năm 2008 (hình 1). Do đó, dân số 1. Giới thiệu toàn thành phố tăng từ 2.431x106 tới 3.184x106 người Hiện tượng lún đất do khai thác tài nguyên thiên từ năm 1995 đến năm 2006, trong khi dân số của các nhiên dưới lòng đất ngày càng phổ biến trong những quận nội thành tăng gấp đôi từ 1.082x106 lên thập niên vừa qua do nhu cầu tiêu thụ tài nguyên 2.050x106 trong cùng thời kỳ. Sự gia tăng dân số đạt ngày càng tăng của xã hội loài người [16]. Lún mặt đến 6.472x106 vào năm 2009 với mật độ là 1979 đất đang được đặc biệt quan tâm khi nó xảy ra tại người/km2 và xấp xỉ 35000 người/km2 tại một số quận nhiều thành phố, nơi mà quá trình đô thị hóa mạnh trung tâm như Đống Đa hay Hoàn Kiếm [11]. mẽ kéo theo sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ nước với lượng nước ngầm lớn được hút lên từ lòng đất. Vấn Với việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang mục đề này đã được ghi nhận tại các thành phố lớn như: đích đô thị, nhiều quận mới được thiết lập xung quanh Mexico-City, Bangkok, Thượng Hải, Venice, và Las khu nội đô lịch sử để đáp ứng nhu cầu về nhà ở. Điều Vegas. Tác động còn đáng quan tâm hơn khi các đô này dẫn đến sự tập trung dân cư và khai thác nước thị nằm trên đồng bằng bồi tích được lấp đầy bởi các ngầm mạnh mẽ từ một số bãi giếng hút nước ngầm ở thành tạo trầm tích bở rời, dễ nén ép. Từ những năm khu vực các quận mới thành lập. Điều này thể hiện 1960, các nghiên cứu về lún đất đã được thực hiện qua sự hình thành của ba nhà máy nước mới được với nhiều phương pháp khảo sát [28] để có những xây dựng trong giai đoạn 2002-2005, với công suất 3 ...