Ðau cánh tay do chồi xương có đáng ngại?

Tùy theo nguyên nhân và mức độ thoái hóa cột sống cổ, các rễ thần kinh bị kích thích hoặc chèn ép bởi các chồi xương ở mỏm móc hoặc các gai xương ở thân đốt gây ra nhiều biểu hiện khác nhau, trong đó nổi bật lên hiện tượng đau cánh tay. Tuy nhiên, đau cánh tay cũng có thể do chèn ép trong thoát vị đĩa đệm còn được gọi là chèn ép mềm nhưng đau cánh tay do chồi xương ở mỏm móc lại là dạng chèn ép cứng do xương nên có những đặc điểm lâm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðau cánh tay do chồi xương có đáng ngại? Ðau cánh tay do chồi xương có đáng ngại?Tùy theo nguyên nhân và mức độ thoái hóa cột sống cổ,các rễ thần kinh bị kích thích hoặc chèn ép bởi các chồixương ở mỏm móc hoặc các gai xương ở thân đốt gây ranhiều biểu hiện khác nhau, trong đó nổi bật lên hiện tượngđau cánh tay. Tuy nhiên, đau cánh tay cũng có thể do chènép trong thoát vị đĩa đệm còn được gọi là chèn ép mềmnhưng đau cánh tay do chồi xương ở mỏm móc lại là dạngchèn ép cứng do xương nên có những đặc điểm lâm sàngriêng.Chồi xương mỏm móc hình thành như thế nào?Do đặc điểm sinh - cơ học của đĩa đệm cột sống, quá trìnhthoái hóa theo tuổi phát triển dần dần, tới tuổi 50 thì đãhình thành các gai xương ở thân đốt và chồi xương ở mỏmmóc. Ở mỗi bên của góc trên của thân đốt sống cổ thứ 3 tớiđốt sống ngực 1 có một móc ngược lên trên được gọi làmỏm móc (uncus vertobral). Trong quãng tuổi đời đó nếucó các yếu tố ngoại lai (chấn thương, viêm nhiễm, tư thếbất lợi không sinh lý do nghề nghiệp hay phong cách sinhhoạt…) sẽ làm tăng tốc độ thoái hóa, thậm chí cột sống cổcủa tuổi thiếu niên đã phát hiện các biểu hiện thoái hóanặng nề trên phim Xquang. Trên lâm sàng, đau cánh tay dokích thích rễ thần kinh bởi chồi xương ở mỏm móc thườnggặp nhiều hơn là do thoát vị đĩa đệm. Chồi xương mỏmmóc chĩa vào lỗ liên đốt gây hẹp lòng lỗ liên đốt từ đó kíchthích hoặc chèn ép rễ thần kinh và mạch máu chạy qua đó.Lỗ liên đốt được hình thành bởi hai mỏm gai ngang của đốtsống trên và dưới. Chỉ khi nào khoảng trống dự trữ trong lỗliên đốt còn và xơ hóa đĩa đệm hạn chế biên độ vận độngcột sống cổ thì chưa có biểu hiện các triệu chứng của hộichứng cổ - cánh tay. Tuy nhiên, sự phối hợp của hai yếu tốlỏng lẻo đoạn vận động cột sống cổ với các gai xương lànguồn gốc phát sinh hội chứng lâm sàng cổ - cánh tay. Chồi xương mỏm móc gây đau cánh tay (khung).Nhận biết đau cánh tay do chồi xương ở mỏm mócCác triệu chứng xuất hiện từ từ và không mạnh mẽ nhưtrong lồi và thoát vị đĩa đệm. Lâm sàng có đặc trưng: đauvề đêm, cảm giác kiến bò và tê bì dải da tương ứng thuộccác rễ thần kinh bị xâm phạm nên còn được mang thuật ngữ(chứng đau cánh tay về đêm - brachialgia paresthesianocturna). Trên phim Xquang chụp chếch phát hiện thấyhình ảnh chồi xương (gai xương) mọc từ mỏm móc chĩavào lỗ liên đốt và trên phim nghiêng có hình ảnh hòa lẫnchung của hai thân đốt trên và dưới. Mặc dù biểu hiện củahội chứng chỉ ở một bên nhưng lỗ liên đốt ở bên đối diệnvà ở các tầng khác lân cận cũng có những biến đổi tương tựở một mức độ nào đó. Do đó mới phát sinh lỏng lẻo cảđoạn vận động cột sống. Điều cơ bản là hướng mọc củachồi xương mỏm móc: nếu mọc theo hướng sau - bên thì rễthần kinh bị chèn ép và mọc hướng bên thì động mạch sốngmới bị tác động. Thường gặp là sự phối hợp cả hai quátrình đó. Tiến triển của đau cánh tay do chồi xương mỏmmóc thường diễn biến mạn tính và tái diễn. Dưới tác dụngcủa các biện pháp điều trị đúng cách, thời gian đau có thểkéo dài hàng tháng hàng năm. Nếu các yếu tố ngoại lai bấtchợt còn tác động thì sẽ lại tái phát đợt cấp tính.Chẩn đoán xác địnhCó thể áp dụng những biện pháp chẩn đoán thông thườngnhư chụp Xquang cột sống cổ theo 4 tư thế (thẳng, nghiêng,chếch 3/4 phải và 3/4 trái). Nếu có thể chụp cộng hưởng từ.Điều trị có khó không?Giai đoạn đầu chỉ cần áp dụng những biện pháp nhiệt đơngiản như (chườm nóng, muối rang, ngải cứu); đeo đai cổ;xoa bóp tại các vùng có co cứng cơ; châm cứu vùng vaigáy; thể dục liệu pháp (tập nhẹ nhàng vận động cột sống cổvề các phía, xoay cổ từ trái sang phải và ngược lại), ưỡn cộtsống cổ ra sau, quay cổ sang bên và nghiêng cổ về phía vaihai bên, tránh các động tác mạnh và đột ngột; điều trị bằngvật lý trị liệu: vật lý bằng tia hồng ngoại, dòng điện, tắmngâm nước ấm 37 độ; nắn chỉnh cột sống không có tácdụng vì ở đây là do nguyên nhân chèn ép cứng do xương;sử dụng các nhóm thuốc chống viêm không steroid, giảmđau, giãn cơ, phục hồi các rễ thần kinh đang bị xâm phạm.Nếu mỏm móc lại có chồi xương phát triển theo hướngsang bên sẽ chèn ép động mạch ở trong lỗ liên đốt, gây hộichứng thiếu máu não cục bộ tạm thời hay thiểu năng tuầnhoàn não. Trường hợp này lại phải dùng các thuốc tăngcường tưới máu cho não. Kéo giãn cột sống cổ, chỉ địnhkéo giãn cần cân nhắc thận trọng, chỉ sử dụng trong nhữngtrường hợp các biện pháp điều trị trên không hiệu quả.Phẫu thuật ít được sử dụng, trừ trường hợp động mạch sốngbị hư tổn nặng thì có thể mổ cắt gọt mỏm móc ...