'Bà nhện' Louise Bourgeois

Hôm 25. 12 vừa qua là sinh nhật của Louise Joséphine Bourgeois mà Soi quên mất. Bà sinh năm 1911, vừa mất hồi tháng Năm 2010 – thế giới mất đi một trong những điêu khắc gia vĩ đại nhất. Là một người Mỹ gốc Pháp, nổi tiếng cả trong nghệ thuật đương đại lẫn hiện đại, Louise Bourgeois đặc biệt gắn liền với tác phẩm nhện Maman, khiến nickname của bà là Spiderwoman. Bà được coi là người sáng lập ra “confessional art” – một khuynh hướng nghệ thuật (của phụ nữ) trong đó tác giả đưa những yếu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
“Bà nhện” Louise Bourgeois“Bà nhện” Louise BourgeoisHôm 25. 12 vừa qua là sinh nhật của Louise Joséphine Bourgeois mà Soiquên mất. Bà sinh năm 1911, vừa mất hồi tháng Năm 2010 – thế giới mất đimột trong những điêu khắc gia vĩ đại nhất. Là một người Mỹ gốc Pháp, nổitiếng cả trong nghệ thuật đương đại lẫn hiện đại, Louise Bourgeois đặc biệtgắn liền với tác phẩm nhện Maman, khiến nickname của bà là Spiderwoman.Bà được coi là người sáng lập ra “confessional art” – một khuynh hướngnghệ thuật (của phụ nữ) trong đó tác giả đưa những yếu tố (có thật) của đờimình vào một cách công khai. Trong ảnh: Louise Bourgeois do RobertMapplethorpe chụp năm 1981.Về ngày sinh của bà, đến nay vẫn còn gây lúng túng. Vì trong một trang nhậtký, bà viết: “Tên tôi là Louise Josephine Bourgeois. Tôi sinh ngày 24. 12.1911 tại Paris. Mọi tác phẩm của tôi trong năm mươi năm qua, mọi chủ đềcủa tôi, đều lấy cảm hứng từ tuổi thơ tôi. Tuổi thơ tôi chưa bao giờ mất đi sựma mị, chưa bao giờ mất đi sự kỳ bí, và chưa bao giờ mất đi bi kịch củamình.”Bi kịch đó là gì? Trong nhiều cuộc phỏng vấn, Bourgeois cho biết chấnthương tâm lý tuổi thơ chính là nguồn xúc cảm trong tác phẩm của bà: thânphụ bà ngoại tình với một người phụ nữ được thuê làm gia sư tiếng Anh chocô bé Louise. “Bạn biết đây, tôi luôn luôn căm ghét người đàn bà này. Tácphẩm của tôi toàn nói về kẻ sát nhân…”Các tác phẩm của Louise Bourgeois khai thác những cảm giác sâu sắc nhấtcủa phụ nữ về tình dục, cái chết… Những tác phẩm này đã có một ảnhhưởng lớn tới những nghệ sĩ trẻ thế hệ sau. Bà khuyên các nghệ sĩ trẻ: “Hãykể câu chuyện của chính bạn, và bạn sẽ thích thú. Đừng mắc căn bệnh ghentị. Đừng để thành công hay tiền bạc làm điên lên. Đừng để cái gì len vàogiữa bạn và tác phẩm của bạn.”. Ở tuổi 98, sống tại New York, LouiseBourgeois vẫn tiếp tục sáng tác. Tác phẩm cuối cùng của bà vừa hoàn tấttrước khi mất một tuần. Bà bị nhồi máu cơ tim vào một đêm thứ Bảy, tháng5. 2010, người quản lý studio của bà cho biết.Người ta cho rằng Louise Bourgeois luôn ở đỉnh cao của 98 mùa xuân. Bàkhông có tuổi già. Tác phẩm của bà thoát khỏi mọi thang phân loại mỹ học.Bà dùng mọi loại vật liệu, thử mọi hình thức, miễn sao thích hợp nhất vớiđiều bà muốn diễn tả. Sinh ra tại Paris vào 1911, bà đến New York vào năm1938, kết hôn với một sử gia nghệ thuật người Mỹ, và từ đấy bước vào môitrường của các nghệ sĩ siêu thực, làm bạn với Marcel Duchamp, Giacometti,Brancusi, Fernand Léger… Năm 1945, Louise Bourgeois làm triển lãm cánhân đầu tiên.Sinh ra trong một gia đình chuyên ngành thảm cổ, Louise Bourgeois thựchành nghệ thuật từ rất sớm: vẽ những hoa văn thảm cho bố mẹ. Về tác phẩmnhện Maman, bà nói: “Tác phẩm Nhện này là một lời tụng ca với mẹ tôi. Bàlà người bạn thân nhất của tôi. Như một con nhện, mẹ tôi cũng dệt suốt. Giađình tôi làm nghề phục chế thảm, và mẹ tôi trông coi xưởng. Giống nhưnhững con nhện, mẹ tôi rất thông minh. Nhện là bạn hữu – chúng ăn muỗi.Chúng tôi biết rằng muỗi lây truyền bệnh, chẳng ai muốn thấy chúng cả. Vìthế, nhện có ích, bảo vệ được mọi người, như mẹ tôi vậy.” (Nghe có hơi ngônghê nhỉ, nhưng hay là trường phái confessional art thì phải thế?)Nghệ thuật và đời sống, với Louise Bourgeois, là không thể tách rời: “Tượngcủa tôi là cơ thể tôi. Cơ thể tôi là tượng của tôi.” Sáng tạo nghệ thuật là mộtcách để bà sống lại những cảm xúc của mình, mang cho những cảm xúc ấyhình hài, giải thoát cho chúng. “Hoặc là ta phải bỏ rơi quá khứ mỗi ngày,hoặc là chấp nhận chúng. Nếu không làm được thế, người ta sẽ trở thànhđiêu khắc gia…” Bà nói, nhưng câu này có vẻ không đúng lắm, vì than ôi,khối người trong chúng ta không buông được quá khứ nhưng cũng có nặnđược cái gì đâu!Trước khi đến với điêu khắc, Louise Bourgeois vẽ nhiều. Về sau bà thửnghiệm với nhiều chất liệu, gần nhất, trước khi mất, là với vải.Ngoài ra bà cũng vẽ, và tranh của bà cũng... đẹp nốt. ...