Bài giảng Bài 12: Điện châm

Điện châm là phương pháp một dòng điện nhất định tác động lên các huyệt châm cứu để phòng và chống chữa bệnh. Dòng điện được tác động lên huyệt qua kim châm hoặc qua các điện cực nhỏ đặt lên vùng da huyệt. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài giảng bài 12 "Điện châm" dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bài 12: Điện châm Bµi 13 §IÖN CH©M MôC TIªU 1. §Þnh nghÜa vµ nªu ®−îc nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®iÖn ch©m. 2. LiÖt kª ®−îc tªn cña 4 nhãm ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ ®iÖn vµ 2 h×nh thøc ®iÖn ch©m hiÖn nay. 3. Tr×nh bµy ®−îc t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu. Nªu ®Çy ®ñ nh÷ng chØ ®Þnh cña dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu. 4. Tr×nh bµy ®−îc t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn xung tÇn sè thÊp, ®iÖn thÕ thÊp. 5. Tr×nh bµy ®−îc thø tù cña qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ b»ng ®iÖn ch©m. 6. Tr×nh bµy ®−îc viÖc chän huyÖt ®Ó th«ng ®iÖn trong ®iÖn ch©m. 7. Tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch ®−îc viÖc chän dßng ®iÖn, chän cùc ®iÖn trong ®iÒu trÞ b»ng ®iÖn ch©m. I. §¹I C−¬NG A. §ÞNH NGHÜA §iÖn ch©m lµ ph−¬ng ph¸p dïng mét dßng ®iÖn nhÊt ®Þnh t¸c ®éng lªn c¸c huyÖt ch©m cøu ®Ó phßng vµ ch÷a bÖnh. Dßng ®iÖn ®−îc t¸c ®éng lªn huyÖt qua kim ch©m, hoÆc qua c¸c ®iÖn cùc nhá ®Æt lªn da vïng huyÖt. B. §ÆC §IÓM CHUNG CñA §IÖN CH©M §©y lµ ph−¬ng ph¸p kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ph−¬ng ph¸p ch÷a bÖnh b»ng ch©m cøu (cña YHCT) víi ph−¬ng ph¸p ch÷a bÖnh b»ng dßng ®iÖn (cña YHH§). Do ®ã ph−¬ng ph¸p ®iÖn ch©m cã ®Æc ®iÓm: − Sö dông t¸c dông ch÷a bÖnh cña huyÖt vÞ, kinh l¹c. − Sö dông t¸c dông ®iÒu trÞ cña dßng ®iÖn. Muèn ph¸t huy ®Çy ®ñ hiÖu qu¶ cña ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ ®iÖn trªn huyÖt nhÊt thiÕt ph¶i vËn dông nghiªm chØnh häc thuyÕt kinh l¹c nãi riªng vµ nh÷ng lý luËn ®«ng y nãi chung. §ång thêi ph¶i cã hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vµ vËn dông chÆt chÏ nh÷ng t¸c dông sinh lý, bÖnh lý cña c¸c lo¹i dßng ®iÖn. 260 Trong ®iÒu trÞ b»ng ph−¬ng ph¸p ®iÖn ch©m, chØ míi dïng phæ cËp dßng ®iÖn mét chiÒu vµ dßng xung ®iÖn. II. C¬ Së Lý LUËN CñA PH−¬NG PH¸P §IÖN CH©M THEO YHH§ A. NH÷NG PH−¬NG PH¸P §IÒU TRÞ §IÖN TRªN HUYÖT HiÖn nay cã 4 nhãm ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ ®iÖn: 1. §iÖn tr−êng tÜnh ®iÖn vµ ion khÝ. 2. Dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu. 3. C¸c dßng ®iÖn xung tÇn sè thÊp, ®iÖn thÕ thÊp. 4. C¸c dßng ®iÖn cao tÇn. B. DßNG §IÖN mét CHIÒu §ÒU 1. T¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu − G©y báng n¬i ®Æt ®iÖn cùc (hiÖn t−îng ®iÖn ph©n dÞch thÓ tæ chøc). − G©y gi·n m¹ch, tuÇn hoµn t¹i chç n¬i ®Æt ®iÖn cùc (nÕu lo¹i bá t¸c dông g©y báng b»ng c¸ch ®Öm nhiÒu líp v¶i d−íi c¸c ®iÖn cùc). − G©y t×nh tr¹ng mÉn c¶m t¨ng, tr−¬ng lùc c¬ t¨ng t¹i cùc ©m. − G©y t×nh tr¹ng gi¶m c¶m gi¸c, gi¶m tr−¬ng lùc c¬, gi¶m ®au, gi¶m co th¾t t¹i cùc d−¬ng. − T¨ng tuÇn hoµn m¸u, t¨ng dinh d−ìng chuyÓn hãa cña c¸c c¬ quan tæ chøc n»m gi÷a c¸c ®iÖn cùc. − C¸c c¬ quan ë xa chç ®Æt ®iÖn cùc nh−ng cã liªn hÖ vÒ mÆt tiÕt ®o¹n thÇn kinh còng ®ång thêi bÞ ¶nh h−ëng. − Toµn th©n: t¸c dông an thÇn, t¹o c¶m gi¸c khoan kho¸i dÔ chÞu (khi ng−êi bÖnh ®ang cã t×nh tr¹ng h−ng phÊn) vµ ng−îc l¹i, nã sÏ t¹o mét t¸c dông t¨ng tr−¬ng lùc thÇn kinh c¬ (khi ng−êi bÖnh ®ang suy nh−îc). 2. ChØ ®Þnh cña dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu 1. T¨ng c−êng ®iÒu hßa ho¹t ®éng thÇn kinh thùc vËt vµ c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thÇn kinh cao cÊp trong suy nh−îc thÇn kinh, mÊt ngñ..... 2. T¨ng c−êng tuÇn hoµn dinh d−ìng ë mét bé phËn hoÆc mét t¹ng phñ ë s©u (trùc tiÕp hoÆc qua trung gian tiÕt ®o¹n thÇn kinh). 3. §−a thuèc vµo c¬ thÓ b»ng hiÖn t−îng ®iÖn ph©n thuèc. 4. Dïng t¸c dông g©y báng t¹i ®iÖn cùc ©m ®Ó ®èt c¸c ch©n l«ng mi xiªu vÑo, nèt ruåi.... 261 3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm khi øng dông dßng ®iÖn mét chiÒu ®Òu trong ®iÖn ch©m − Dßng ®iÖn ®−îc ®−a trùc tiÕp tíi ngay c¸c tæ chøc tÕ bµo cña c¬ thÓ, ®Æc biÖt n¬i Êy ®−îc gäi lµ huyÖt, n¬i “mÉn c¶m ®Æc biÖt” (®iÖn trë da thÊp). − Do hiÖn t−îng báng x¶y ra däc phÇn th©n kim ®©m vµo tæ chøc vÉn tån t¹i mét thêi gian sau ®ã (hµng tuÇn) nªn cã t¸c dông kÝch thÝch tiÕp tôc t¹i huyÖt sau ®ã. Ch©m mét lÇn cã t¸c dông 5 - 7 ngµy. − Gi¶m ®au, gi¶m co th¾t t¹i cùc d−¬ng, t¸c dông h−ng phÊn, t¨ng tr−¬ng lùc c¬ t¹i cùc ©m. − Tæng hîp tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm trªn, ®iÖn ch©m vµ dßng diÖn mét chiÒu ®Òu th−êng dïng trong c¸c bÖnh m¹n tÝnh. Chó ý: do viÖc ®iÖn ph©n lµm mßn kim cho nªn cÇn chó ý kiÓm tra kim th−êng xuyªn, tr¸nh t×nh tr¹ng g·y kim. C. C¸C DßNG §IÖN XUNG TÇN Sè THÊP, §IÖN THÕ THÊP 1. T¸c dông sinh lý cña c¸c dßng ®iÖn xung − T¸c dông kÝch thÝch: nhê vµo sù lªn xuèng cña c−êng ®é xung (®é dèc lªn xuèng cµng dùng ®øng bao nhiªu th× kÝch thÝch cµng m¹nh). − T¸c dông øc chÕ c¶m gi¸c vµ gi¶m tr−¬ng lùc c¬: t¸c dông nµy ®Õn nhanh khi tÇn sè xung lín h¬n 60Hz. TÇn sè g©y øc chÕ tèt nhÊt lµ 100 - 150Hz. Tõ nh÷ng t¸c dông chung nhÊt nªu trªn, do ®Æc ®iÓm vÒ h×nh thÓ, c−êng ®é vµ tÇn sè xung cña c¸c dßng ®iÖn xung mµ: + Dßng Faradic (xung gai nhän, Hz: 100): chñ yÕu t¸c dông kÝch thÝch m¹nh. Tuy nhiªn nÕu dïng l©u th× g©y øc chÕ. + Dßng Leduc (xung h×nh ch÷ nhËt, Hz: 100 - 1000): tïy tÇn sè, thêi gian xung, thêi gian nghØ mµ cã t¸c dông h−ng phÊn hay ...