Bài giảng Bệnh của hệ sinh dục nam - Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt

Bài giảng "Bệnh của hệ sinh dục nam - Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt" cung cấp các kiến thức giúp sinh viên có thể: Mô tả và phân tích được các đặc điểm đại thể và vi thể của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt, biết được nguyên nhân và các triệu chứng lâm sàng chủ yếu của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh của hệ sinh dục nam - Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt 120 BỆNH CỦA HỆ SINH DỤC NAM TĂNG SẢN LÀNH TÍNH TUYẾN TIỀN LIỆTMục tiêu học tập1. Mô tả và phân tích được các đặc điểm đại thể và vi thể của tăng sản lành tính tuyến tiềnliệt2. Biết được nguyên nhân và các triệu chứng lâm sàng chủ yếu của tăng sản lành tính tuyếntiền liệtI. ĐẠI CƯƠNGCòn được gọi là phì đại tuyến tiền liệt lành tính hay u xơ tuyến tiền liệt, là tổn thương rấtthường gặp ở đàn ông trên 50 tuổi. Một khảo sát trên các trường hợp không chọn lọc cho thấy tần suất của bệnh là 50%-60% người 40-59 tuổi và khoảng hơn 95% ở người trên 70 tuổi. Do đó, người ta nghĩ rằngđây không phải là một bệnh thực sự mà chỉ là một quá trình lão hóa bình thường. Vì các lý dochưa được biết rõ, người da đen bị bệnh ở tuổi nhỏ hơn người da trắng.II. NGUYÊN NHÂN Dù nguyên nhân chưa được biết chắc chắn nhưng các nội tiết tố nam và estrogen cóliên quan đến quá trình sinh bệnh. Rõ ràng nhất là ở chó, loài động vật duy nhất có tăng sản tuyến tiền liệt lúc tuổi già.Cũng như ở người, tăng sản tuyến tiền liệt ở chó chỉ xảy ra khi tinh hoàn còn nguyên. Trênchó đã bị cắt tinh hoàn, người ta có thể tạo nên tình trạng tăng sản tuyến tiền liệt bằng cáchcho nội tiết tố nam, và có thể làm tăng tình trạng này bằng cách cho cùng lúc 17 beta-estradiol. Do đó, người ta nghĩ rằng có một tác dụng cộng hưởng giữa nội tiết tố nam vàestrogen. Ngoài ra, lượng dihydrotestosterone tăng lên rõ rệt ở người và chó có tăng sản tuyếntiền liệt, đặc biệt là có sự tích tụ những chất này ở quanh vùng niệu đạo, ở trong các cục tăngsản. Như thế, dihydrotestosterone có thể là yếu tố trung gian dù người ta chưa biết tại sao lạicó sự tích tụ của chất này ở những vùng vừa kể.Dihydrotestosterone trong tuyến tiền liệt xuất nguồn từ testosterone của huyết tương, nhưngkhông có sự khác biệt giữa mức testosterone huyết tương của các bệnh nhân bị tăng sản tuyếntiền liệt với các người già khác.Để giải thích sự tích tụ của dihydrotestosterone, người ta cho rằng các thụ thể nội tế bào đãtăng mức kết dính dihydrotestosterone và hoặc có sự giảm bớt hiện tượng dị hóa củatestosterone. Trên chó, nếu cho 17 beta-estradiol, sẽ làm tăng mức biểu hiện của các thụ thểvới nội tiết tố nam trong bào tương. Vì vậy, sự gia tăng của estrogen lúc tuổi già có thể làmcho nội tiết tố nam dễ tích tụ trong tuyến tiền liệt.. Nếu do tăng sản tuyến, tổn thương có màu vàng-tím, mềm, bao bọc bởi lớp vỏ xám, lángchắc và thường có chất dịch trắng như sữa thấm ra xung quanh. Nếu do tăng sản xơ và cơ, tổnthương có màu xám nhạt, dai và xơ, không có dịch và không có vỏ bao rõ.III. GIẢI PHẪU BỆNH1. Đại thể Thông thường, tổn thương nặng khoảng 60 -100gam, đôi khi đến 200 gam hoặc hơn.Nơi bệnh khởi đầu là vùng trước tuyến tiền liệt, từ đó, bệnh lan dần đến các vùng khác củatuyến. Trên diện cắt, tổn thương có giới hạn khá rõ, chèn ép mô tuyến bình thường. Các cục 121tăng sản có màu sắc và mật độ thay đổi Dù tổn thương không có vỏ bao thật, phần tuyến tiềnliệt bình thường bị chèn ép xung quanh cũng tạo ra một vùng giới hạn rõ. Phần mô tuyến cònlại sau mổ cũng có thể phát sinh các tổn thương khác về sau. Hình 1. Hình ảnh đại thể của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt2. Vi thể Tăng sản ống tuyến, mô xơ và mô cơ. Tùy theo thành phần nào chiếm ưu thế, người tathấy có nhiều hình thái khác nhau. Thông thường, thành phần biểu mô ống tuyến tăng sản với các tuyến dãn rộng thànhcác nang tuyến to hay nhỏ, lót bởi hai hàng tế bào: lớp trong hình trụ cao, lớp ngoài hình khốivuông hay dẹt nằm trong một màng đáy còn nguyên. Tăng sản biểu mô còn tạo thành nhữngcấu trúc nhú nhô vào lòng các nang tuyến. Đôi khi, có sự hình thành các tuyến nhỏ, có hìnhthái dễ chẩn đoán nhầm với ung thư biểu mô tuyến. Thường thường các tuyến có kích thướclớn có thể quan sát được bằng kính lúp, có chứa dịch tiết với các tế bào biểu mô bong vànhiều thể amylacea. Đôi khi có sự tăng sản ưu thế của thành phần xơ và cơ với nhiều tế bàodẹt, không có tuyếïn. Khi đó người ta gọi là tăng sản xơ hay tăng sản cơ của tuyến tiền liệt. Ngoài ra, trong cả hai hình thái trên, còn có thể có thấm nhập lympho bào, các ổchuyển sản vảy, các vùng nhồi máu nhỏ. Hình 2 và 3. Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Biểu mô ống tuyến tăng sản với các tuyến dãn rộng thành các nang tuyến to nhỏ không đều, có các nhú nhô vào lòng nang. 122IV. LÂM SÀNG Dù bệnh rất thường gặp nhưng chỉ có một số ít có triệu chứng và chỉ 5 -10% trườnghợp cần được điều trị bằng phẫu thuật (vì bị bí tiểu). Các ...