Bài giảng: Bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường là một bệnh kinh điễn, do rối loạn chuyển hóa hydrat carbon, vì thiếu isulin ở các mức độ khác nhau, thiếu tương đối hoặc thiếu tuyệt đối.Do đó gây tăng đường huyết và nếu vượt quá ngưỡng thì có đường niệu.Khi có đường niệu thì bệnh đã ở giai đoạn muộn và thường có nhiều biến chứng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng: Bệnh đái tháo đường BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG I. ĐẠI CƯƠNG Đái đường là một bệnh kinh diễn, do rối lọan chuyển hóa hydrat carbon, vì thiếu insulin ở các mức độ khác nhau, thiếu tương đối hoặc thiếu tuyệt đối. Do đó gây tăng đường huyết và nếu vượt quá ngưỡng thì có đường niệu. Khi có đường niệu thì bệnh đã ở giai đọan muộn và thường có nhiều biến chứng, ñaëc bieät laø bieán chöùng vi maïch vaø maïch maùu lôùn. 80 % beänh nhaân tieåu 1 ñöôøng coù keøm beùo phì Tổ chức y tế thế giới xếp đái tháo đường nguyên phát theo bốn lứa tuổi sau:- Đái đường trẻ em( infantile diabetes): từ 6-14 tuổi- Đái đường thiếu niên( juvenile diabetes): từ 15-24- Đái đường người lớn( adult diabetes): từ 25-64- Đái đường người già( diabetes of oldage): trên 65 2  Toå chöùc y teá theá giôùi chia beänh ñtñ ralaøm 4 giai ñoaïn, döïa vaøo caùc tieâu chuaån sau: Giai ñoaïn Nghieä Ñöôøng Taêng Laâm Beänh vi m huyeát IRI, ILA saøng maïch phaùp luùc taêng ñoùi ÑH I. Tieàn ñaùi BT BT + (-) + ñöôøng Ñaù i ñ öôøn g aån II. Ñaùi ñöôøng BT BT + (-) + tieàm taøng III. Ñaùi ñöôøng + BT + + ++ sinh hoaù hoaëc - taêng nheï IV. Ñaùi ñöôøng + + - ++ ++++ laâm saøng 3 II. NGUYÊN NHÂN BỆNH ĐTĐA. Nguyên nhân ngòai tụy 1. Cường tuyến yên 2. Cường vỏ thượng thận 3. Cường giáp trạngB. Nguyên nhân do tụy 1. Do sỏi tụy 2. U ác tính di căn tụy 3. Viêm tụy 4. Bệnh thiếu huyết tố ( hemochromatose) 5. Di truyền 6. Do tự miễn 4 III. CHẨN ĐÓAN XÁC ĐỊNH ĐTĐ Nhö vaäy chaån ñoaùn ñaùi ñöôøng döïa treân hai tieâu chuaån: + Ñöôøng maùu taêng roõ reät khi ñoùi. + Ñöôøng maùu cao thöôøng xuyeân. 5 IV. PHÂN LỌAI ĐTĐ Đái tháo đường type 11.- Do phá hủy tự miễn ở tế bào bêta của tiểu đảo tụy, beänh chieám 10 – 20 % ngöôøi ñaùi thaùo ñöôøng- Tuổi 3. Các lọai khác: Do thiếu sót gen trong sản xuất insulin và do một sốbệnh nội tiết khác 4. ĐTĐ thời kỳ mang thai: 1 – 2% phụ nữ mang thai có hiện tượng giảm dung nạp glucose dẫn đên đái tháo đường trong thời kỳ mang thai. 50% trong số đó trở thành ĐTĐ thực sự trong 5-10 năm sau 5. Gỉam dung nạp glucose( nằm giữa bệnh ĐTĐ và người bình thường) 6. Tăng đường huyết lúc đói 7V. BIẾN CHỨNG CỦA ĐTĐ 8• 1) Tim: tình trạng xơ cứng mạch vành + Cơn đau ngực + Nhồi máu cơ timĐây là biến chứng nặng, tiên lượng xấu làm giảm tuổi thọ 50 % so với người không đtđ 92) Biến chứng ngoài da: a)Các biến chứng kinh điển: + Ngứa + Mụn nhọt ngoài da b) Các biến chứng do chuyển hóa: + U mỡ vàng nổi cục ở da + Cao huyết áp + Cao mỡ trong máu + Hoại tử mô. Tiến triển thường dẫn tới viêm da thể cứng bị teo, đôi khi loét. 103) Biến chứng mắt: a) Các biểu hiện không đặc hiệu: + Nhiễm khuẩn tụ cầu vàng ở mắt hoặc quanh mắt + Liệt nhãn cầu gây nhìn đôi, liệt dây 3, 6 + Đục nhân mắt b) Các biểu hiện đặc hiệu thường liên hệ với các bệnh vi mạch trong bệnh đái tháo đường: + Viêm đỏ mống mắt + Thiên đầu thống + Bệnh võng mạc do đái đường 114) Họai thư do đái đường: gaây ra taéc maïch töø töø ôû caùc tieåu ñoäng maïch vaø vi quaûn Ñaây laø bieán chöùng muoän cuûa ñaùi thaùo ñöôøng, laâu bò boû qua khoâng ñieàu trò, thöôøng ôû ngöôøi treân 50 tuoåiThöôøng ôû chi döôùi, cuõng coù theå ôû caùc taïng: tim,voõng maïc, naõo, thaän 125) Biến chứng thần kinh: Bệnh nhân thường bị viêm đa dây thần kinh ngọai biên + Đau dây thần kinh tọa, thần kinh trụ + Rối lọan cảm giác sâu, mất phản xạ gần xương, đặc biệt là gân gót. + Liệt một số cơ: cơ mô cái, cơ giữa và cơ duoãi chi dưới. 136) Biến chứng thận: + Protein niệu, đái ra máu vi thể, đái ra bạch cầu tạo ra hội chứng viêm tiết niệu + Hội chứng thận hư (điển hình trong hội chứng Kimmelstiel Wilson) 147) Răng: laø moät trong caùc bieán chöùng sôùm Thöôøng bị viêm lợi, ruïng răng8) Phổi: caùc beänh nhaân ñtñ deã bò nhieãm khuaån, nhaát laø ôûphoåi + Áp xe phổi + Lao phổi9) Biến chứng nặng nhất là hôn mê: + Hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu + Hôn mê do acidlactic + Hôn mê do hạ đường huyết 15 VI. ĐIỀU TRỊ ĐTĐ  Mục tiêu điều trị: Mục tiêu Chấp nhận Lý tưởng mmol/l mg/dl mmol/l mg/dl Lúc đói 3,3 – 7,2 60 – 130 3,9 – 5,6 70 – 100 Trước khi ăn 3,3 – 7,2 60 – 130 3,9 – 5,6 70 – 100 Sau ăn 1 giôø 3,6 > 65 > 3,6 > 65 Ñieàu trò nguyeân nhaân neáu thaáy roõ nguyeân nhaân. Neáu nguyeân nhaân do tuïy caàn xaùc ñònh beänh nhaân thuoäctype I hoaëc type II ...