Bài giảng bệnh lý học thú y : Sốt ( Febris ) part 1

ốt là trạng thái bệnh lý gặp trong rất nhiều bệnh, gây ra nhiều rối loạn quan trọng cho các chức phận của cơ thể. 1. Khái niệm: Sốt là tình trạng tăng thân nhiệt do rối tì tă loạn trung tâm điều hoà nhiệt, trước tác dụng của các yếu tố có hại, thường gặp nhất là yếu tố nhiễm khuẩn. Đó là một phản ứng thích ứng toàn thân của động vật máu nóng. Phản ứng đó được hình thành trong quá hì trì trình tiến hoá của động vật. Khác với say nóng và say nắng,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng bệnh lý học thú y : Sốt ( Febris ) part 1 Ch¬ng 5- sèt (Febris) Ch¬ng Sèt lµ tr¹ng th¸i bÖnh lý gÆp trong rÊt nhiÒu bÖnh, lµg©y ra nhiÒu rèi lo¹n quan träng cho c¸c chøc phËncñacña c¬ thÓ.1. Kh¸i niÖm: Sèt lµ t×nh tr¹ng t¨ng th©n nhiÖt do rèi nglo¹n trung t©m ®iÒu hoµ nhiÖt, tríc t¸c dông cña c¸cyÕu tè cã h¹i, thêng gÆp nhÊt lµ yÕu tè nhiÔm khuÈn.§ã lµ mét ph¶n øng thÝch øng toµn th©n cña ®éng vËt lµm¸um¸u nãng. Ph¶n øng ®ã ®îc h×nh thµnh trong qu¸ nhtrtr×nh tiÕn ho¸ cña ®éng vËt.Kh¸c víi say nãng vµ say n¾ng, th©n nhiÖt t¨ng lµ do ngnhiÖtnhiÖt ®é bªn ngoµi t¨ng; cßn trong sèt, th©n nhiÖt t¨ng nglµ do rèi lo¹n cña chÝnh trung t©m ®iÒu hoµ nhiÖt.2.2. Nguyªn nh©n g©y sètNgêi ta chia nguyªn nh©n sèt ra lµm hai nhãm:2.1. Sèt do nhiÔm khuÈn.NhiÔmNhiÔm khuÈn lµ nguyªn nh©n phæ biÕn nhÊt, ®asè c¸c bÖnh nhiÔm vi khuÈn vµ vi rót ®Òu cãsèt. Tuy nhiªn còng cã mét sè bÖnh nhiÔmkhuÈn kh«ng sèt nh lþ amip; thËm chÝ cã khith©nth©n nhiÖt l¹i gi¶m nh trong bÖnh t¶.TrongTrong trêng hîp nhiÔm khuÈn, sèt xuÊt hiÖnchñ yÕu lµ do t¸c dông cña ®éc tè vi khuÈn;ngoµi ra b¶n th©n vi khuÈn vµ c¸c s¶n phÈmho¹t ®éng sèng cña chóng, còng nh c¸c s¶nphÈmphÈm cña huû ho¹i m« bµo, ®Òu cã kh¶ n¨ng ngg©y sèt.GÇn ®©y ngêi ta ®· tinh chÕ ®îc c¸c chÊt g©ysèt rÊt m¹nh tõ m«i trêng nu«i cÊy vi khuÈn(c¶ vi khuÈn Gram ©m vµ Gram d¬ng), tõ mñvµ dÞch rØ viªm. §ã lµ nh÷ng chÊt polysaccarit nghay lipo - polysaccarit cã t¸c dông g©y sèt rÊt polysaccaritm¹nh nhng ®éc tÝnh l¹i rÊt thÊp, kh«ng g©y t¸ch¹i c¬ thÓ. VÝ dô chÊt pyrlexa (lÊy tõ m«i trêngnu«i cÊy cña vi khuÈn Salmonella Aborlus Equi)®em tiªm vµo tÜnh m¹ch thá víi lu lîng rÊtnhá: 0,003 microgam cho 1 kg c¬ thÓ, ®· cã thÓg©y sèt kÐo dµi hµng giê. (Westplate, 1955).Nh ngNh÷ng chÊt g©y sèt do vi khuÈn sinh ra cã thÓchÞu ®îc nhiÖt ®Õn 1600C.chÞu 2.2. 2.2. Sèt kh«ng do nhiÔm khuÈnSèt do protit l¹CãCã hai lo¹i protit l¹: + ProtÝt tõ ngoµi ®a vµo c¬ thÓnh kh¸ng huyÕt thanh, vacxin, truyÒn m¸u vµ mét sèlo¹ilo¹i protit ®îc dïng g©y sèt ®Ó ®iÒu trÞ.+ Protit néi sinh do s¶n phÈm ph©n huû protit cña c¬ ProtitthÓ, protÝt bÞ biÕn tÝnh. GÆp trong xuÊt huyÕt néi, ho¹itö tæ chøc (báng chÊn th¬ng, huû ho¹i b¹ch cÇu, g·yx¬ng,x¬ng, dung huyÕt,v.v...)Sèt do muèiKhiKhi tiªm vµo c¬ thÓ dung dÞch muèi u tr¬ng, nhÊt lµkhi tiªm vµo tæ chøc díi da hay b¾p thÞt, cã thÓ g©y rasèt. Ngêi ta cho r»ng, trong trêng hîp nµy cã lÏdungdung dÞch muèi lµm ho¹i tö tÕ bµo sinh ra nh÷ng protit ngl¹l¹ kh¸c.SètSèt do t¸c dông cña dîc chÊtMétMét sè chÊt cã t¸c dông kÝch thÝch trung t©m ®iÒunhiÖt, h¹n chÕ th¶i nhiÖt nh cafein, phenamin,adrenalin, tetra -hydronaphlylamin. Sèt do thÇn kinhSètSèt do thÇn kinh cã thÓ xuÊt hiÖn khi tæn th¬ng hÖthÇnthÇn kinh nh u n·o, ch¶y m¸u n·o. Sèt cßn xuÊt hiÖn do ph¶n x¹ ®au ®ín, sî h·i…TuyTuy ph©n chia ra c¸c lo¹i nguyªn nh©n cã tÝnh chÊtkh¸ckh¸c nhau nh vËy nhng trong thùc tÕ th× c¸c nguyªn c¸cnh©n Êy l¹i lu«n lu«n phèi hîp víi nhau. Ch¼ng h¹nsèt do nhiÔm khuÈn, ®øng vÒ b¶n chÊt mµ nãi, nã rÊtgièng sèt do protit l¹ hoÆc muèi.