Bài giảng "Bệnh ngoại khoa gia súc" trình bày về về các bệnh ngoại khoa gia súc như bệnh què và các phương pháp chẩn đoán bệnh què ở gia súc, mụn, nhọt ở gia súc, áp xe, viêm tấy, hoại tử và loét ở gia súc, biểu hiện, triệu chứng, cách điều trị và cách phòng trừ các loại bệnh ngoại khoa gia súc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh ngoại khoa gia súc
CHƯƠNG TRÌNH
GIẢNG DẠY CHO CÁC LỚP
NGÀNH CNTY
BIÊN SOẠN: Ths. Phan Thị Hồng Phúc
Ths
1. Què và phương pháp chẩn đoán què
Khái niệm về què
Què là một hội chứng xuất hiện khi gia súc mắc bệnh
ngoại khoa ở bốn chân.
Ở trạng thái tĩnh, nếu con vật bị què thì khi nó đứng có
một trong bốn chân không thể trụ được
được.
Ở trạng thái vận động, con vật đi không theo tư thế bình
thường, hoặc hoàn toàn không thể đi được.
Què: Do nuôi dưỡng, chăm sóc, sử dụng không hợp lý,
thiếu vận động, bắt gia súc làm việc quá sức, cơ thể bị
nhiễm lạnh, đóng móng và sửa móng không đúng
ạ g g g g g
phương pháp, tai nạn...
Chẩn đoán què cho chính xác là rất khó khăn và phức
tạp.
tạp
Phương pháp chẩn đoán què
Tìm hiểu những thông tin đã qua về bệnh súc
Chẩn đoán què một cách chính xác:
Tình hình chăm sóc, quản lý và sử dụng của chủ gia
súc đối với con vật? Điều gì con vật mắc bệnh ?
Hoàn cảnh mắc bệnh: thời gian không gian khi làm
gian, gian,
việc, khi nghỉ ngơi, khi chăn dắt....
Quá trình phát sinh bệnh: đột ngột, từ từ, triệu chứng
p g g
ban đầu, bệnh nặng hay giảm dần...
ầ ầ
Trước khi con vật bị què? Bệnh thể hiện như thế nào
? Thời gian mắc bệnh bao lâu?
Từ khi con vật bị bệnh đã được điều trị chưa?
Phương pháp điều trị?
Thái độ khi hỏi về tình hình bệnh của gia súc
Kiểm tra gia súc ở trạng thái tĩnh
Quan sát tư thế đứng của bệnh súc ở trạng thái
tự nhiên khi con vật đứng nghỉ: Buộc gia súc
g g g
đứng quan sát
Ví dụ:
Ngựa bình thường, có một chân ở trạng thái nghỉ,
ba chân trụ đỡ toàn bộ cơ thể.
15 - 30 phút th đổi nghỉ lầ l t các chân.
hút thay hỉ lần lượt á hâ
Nếu thấy một trong bốn chân ở trạng thái nghỉ
lâu, cần tập trung kiểm tra.
, ập g
Kiểm tra gia súc ở trạng thái vận động
Chẩn đoán mức độ què, vị trí nào ở trên chân của con
vật bị bệnh:
Dắt gia súc đi trên đoạn đường có rải đá dăm nếu què
tăng lên bệnh ở vùng móng.
Cho con vật đi trên đoạn đường thẳng có đổ một lớp cát
dầy (10 cm) đau ở vùng cơ, gân hoặc dây chằng.
Dắt con vật cho vận động trên đường vòng tròn có
đường kính khoảng 10 m.
Cưỡi lên con vật bị què (kéo xe nặng
nặng.
Dắt con vật xuống dốc, lên dốc
Sờ nắn chân để chẩn đoán
Dùng tay để sờ nắn chân con vật sẽ biết độ mẫn cảm,
nhiệt độ hì h d
hiệt độ, hình dạng, độ cứng mềm của tổ chức vùng
ứ ề ủ hứ ù
kiểm tra.
Phát hiện được những khác thường về hình thái giải
ề
phẫu của các tổ chức: bắp thịt mạch máu, thần kinh,
khớp xương, màng xương, xương, dây chằng, bao
khớp,móng,
khớp móng tổ chức liên kết dưới da da ở chân con vật
da, vật.
Kiểm tra từ dưới móng lần lượt lên đến thân con vật
hoặc ngược lại
Dùng phương pháp sờ nắn phát hiện tổ chức cục bộ bị
viêm, khối u, áp xe, vỡ mạch máu, vỡ mạch lâm ba, thuỷ
thũng...
thũ
Kiểm tra toàn thân trong chẩn đoán què
Kiểm tra mức độ ảnh hưởng của sự tổn thương
ở chân đến trạng thái chung toàn thân và để tìm
ra những trường hợp bệnh ở chân là do kế phát
của những bệnh khác.
Kiểm tra toàn thân: Nhiệt độ cơ thể, tần số tim
mạch, tần số hô hấp, hoạt động của bộ máy tiêu
ầ ố ấ
hoá, tiết niệu, trạng thái thần kinh của con vật
thuộc loại hình nào (hưng phấn hay ức chế)
chế).
2. Mụn
Mụn là quá trình hóa mủ cấp tính của tổ chức da quanh
lỗ chân lông, tuyến nhờn và tổ chức sâu dưới da.
2.1. Nguyên nhân
Do kế phát của viêm lỗ chân lông.
Là quá trình nhiễm trùng hóa mủ do tụ cầu khuẩn.
Do gia súc không được thường xuyên tắm chải, lông và
ắ
da bẩn, trong lỗ chân lông tích tụ nhiều chất bẩn, tạo
điều kiện phát sinh ra mụn trên da.
Do cơ thể gia súc suy yếu, quá trình trao đổi chất bị rối
loạn, trạng thái dinh dưỡng của cơ thể kém, gia súc
thiếu sinh tố… phát sinh ra mụn.
2.2. Triệu chứng
Mụn có hình tròn mọc ở vùng tuyến nhờn và túi lông
tròn, lông,
xuất hiện cùng hiện tượng viêm, đau.
Da vùng mụn có màu đỏ ửng và thâm nhiễm.
Ngựa thường mọc mụn ở bốn chân (hai chân trước bị
nhiều hơn).
Mụn cũng thường mọc ở vai, lưng và vùng gáy.
Thể mãn tính bệnh có thể kéo dài hàng tháng hàng
tính, tháng,
năm. Ban đầu chỉ mọc từ 1 - 2 mụn, sau đó mụn vỡ ra,
bên cạnh những mụn vỡ lại mọc lên những mụn mới.
Biển đổi bệnh lý ở toàn thân:
Nhiệt độ cơ thể tăng cao, ăn uống kém, trong nước
tiểu xuất hiện albumin.
Trong thời kỳ bệnh ở thể cấp tính l ợng sữa của gia
lượng
súc cái giảm thấp, ở đực giống lượng tinh sản ra
cũng ít đi.
Bệnh ở thể mãn tính gia súc thường bị trúng độc và
suy kiệt.
2.3. Điều trị
Nguyên tắc :
Ứng dụng các phương pháp điều trị trực tiếp đối với
vùng bệnh và toàn thân.
Loại trừ hữ
L i t ừ những nguyên nhân dẫ đế sự hì h thà h mụn
ê hâ dẫn đến hình thành
mới.
Đề phòng sự lây lan của vi sinh vật gây mủ đến tổ chức
xung quanh và gieo rắc ra môi trường bên ngoài
quanh, ngoài...
Dùng thuốc
Thời kỳ đầu dùng dung dịch Novocain 0,5% (1ml
ầ
novocanin 0,5% pha với 5000UI penicillin) phong bế
vùng bệnh.
Gia súc có hiện tượng đau đớn: dùng phương pháp
chườm nóng, chiếu tia tử ngoại...
Mụn đang phát triển:ể dùng cao Ichthyol bôi.
Mụn to đã hóa mủ, chích mủ, dùng thuốc tím 0,1% rửa
sạch mủ, rác bột sulfamid hoặc bột Furazolidon vào.
Trường hợp gia súc có triệu chứng toàn thân (sốt cao,
bỏ ăn): tiến hành điều t ...